Bài 9. Lục Vân Tiên gặp nạn

Giáo viên: Phan Hồng Sơn
Bài giảng ngữ văn 9
TIẾT 41- BÀI 9:
LỤC VÂN TIÊN GẶP NẠN
KIỂM TRA BÀI CŨ
Quan sát hình vẽ, kể lại hành động Lục Vân Tiên đánh cướp cứu Kiều Nguyệt Nga?
LỤC VÂN TIÊN GẶP NẠN
TIẾT 41- BÀI 9:
Trích “Truyện Lục Vân Tiên” - Nguyễn Đình Chiểu
LỤC VÂN TIÊN GẶP NẠN
I. Đoc- tìm hiểu chung:
Tiết 41- Bài 9:
Trích “Truyện Lục Vân Tiên” - Nguyễn Đình Chiểu
1. Đọc:
2. Tìm hiểu chú thích:
- Đoạn trích nằm ở phần thứ hai của tác phẩm.
+ Vị trí đoạn trích:
* Chủ đề: Sự đối lập giữa cái thiện và cái ác.
3. Bố cục:
- Phần 1: 8 câu đầu:Tội ác của Trịnh Hâm.
2 phần
- Phần 2: còn lại:. Việc làm nhân đức và nhân cách cao cả của Ngư ông.
Trích “Truyện Lục Vân Tiên” - Nguyễn Đình Chiểu
LỤC VÂN TIÊN GẶP NẠN
Tiết 41- Bài 9:
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Tội ác của Trịnh Hâm:
- Thời gian, không gian:
+ Đêm khuya lặng lẽ như tờ.
+ Nghinh ngang sao mọc mịt mờ sương bay.
- Hành động:
+ Trịnh Hâm lúc ấy ra tay
- Lời nói:
+ Giả tiếng kêu trời.
+ Lấy lời phui pha .
 Việc làm có sự sắp đặt khá kĩ lưỡng, có toan tính, có âm mưu.
 Tình tiết hợp lí, hành động nhanh gọn, lời thơ gần gũi, giản dị.
 Trịnh Hâm: là người có tâm địa độc ác, bất tín, bất nhân, bất nghĩa, mưu mô, xảo quyệt.
+ Vân Tiên bị ngã xô ngay xuống vời
- Hoàn cảnh Của Lục Vân Tiên: tiền hết, mù loà, bơ vơ nơi đất khách.
I. Đoc- tìm hiểu chung:
Trích “Truyện Lục Vân Tiên” - Nguyễn Đình Chiểu
LỤC VÂN TIÊN GẶP NẠN
Tiết 41- Bài 9:
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Tội ác của Trịnh Hâm:
2. Việc làm nhân đức và nhân cách cao cả của Ngư ông:
* Hành động cứu người của gia đình ông Ngư :
- Vớt ngay lên bờ
- Hối con vầy lửa
- Ông hơ bụng dạ
- Mụ hơ mặt mày
 Từ ngữ mộc mạc, không đẽo gọt, trau chuốt.
 Hành động khẩn trương, nhanh, hối hả. Đó chính là tình cảm chân thành của gia đình ông Ngư đối với người bị hại.
- Ngư rằng: “ngươi ở cùng ta
Hôm mai hẩm hút với già cho vui”
- Dốc lòng nhân nghĩa há chờ trả ơn?
 Không vụ lợi, tấm lòng bao dung, nhân ái của ông Ngư đối lập tính ích kỉ, nhỏ nhen độc ác của Trịnh Hâm.
 Kể lại sự việc.
I. Đoc- tìm hiểu chung:
Trích “Truyện Lục Vân Tiên” - Nguyễn Đình Chiểu
LỤC VÂN TIÊN GẶP NẠN
Tiết 41- Bài 9:
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Tội ác của Trịnh Hâm:
2. Việc làm nhân đức và nhân cách cao cả của Ngư ông:
* Cuộc sống của ông Ngư:
- Rày roi mai vịnh vui vầy, hứng gió, chơi trăng
- Nghêu ngao nay chích mai đầm
- Vui thầm, thung dung, vui say, tắm mưa chải gió.
 ý thơ phóng khoáng, lời thơ thanh thoát, hình ảnh thơ đẹp, gợi cảm.
 Cuộc sống tự do, hoà hợp với thiên nhiên, ngoài vòng danh lợi.
 Khát vọng về một cuộc sống tốt đẹp, một lối sống đáng mơ ước đối với con người, quý trọng nhân cách của những người lao động bình dân.
I. Đoc- tìm hiểu chung:
I. Đọc- tìm hiểu chung
Trích “Truyện Lục Vân Tiên” - Nguyễn Đình Chiểu
LỤC VÂN TIÊN GẶP NẠN
Tiết 41- Bài 9:
II. Tìm hiểu văn bản:
III. Tổng kết - Ghi nhớ:
III. Tổng kết.
1. Nghệ thuật:
- Khắc họa các nhân vật đối lập thông qua lời nói, cử chỉ, hành động. Sắp sếp tình tiết hợp lí. Sử dụng ngôn từ mộc mạc, giàu chất Nam Bộ.
2. Nội dung:
- Bộc lộ tâm địa gian ngoan, xảo quyệt, bản chất bất nhân, bất nghĩa, độc ác của Trịnh Hâm.
- Tấm lòng bao dung nhân ái hào hiệp của Ngư Ông.
- Quan niệm của tác giả về một cuộc sống trong sạch, tự do, phóng khoáng giữ thiên nhiên.
3. Ý nghĩa:
Đoạn trích đã làm nổi bật sự đối lập giữa cái thiện với cái ác, qua đó thể hiện niềm tin của tác giả vào những điều bình dị mà tốt đẹp trong cuộc sống đời thường.
Câu 1: Trong đoạn trích “Lục Vân Tiên gặp nạn”, Trịnh Hâm quyết hãm hại Vân Tiên vì:
a. Trịnh Hâm có tính đố kị, ganh ghét tài năng.
b. Trịnh Hâm độc ác, bất nhân, bất nghĩa.
c. Vân Tiên có tài, học giỏi nên đố kị.
d. Cả a,b,c đều đúng.
IV. LUYỆN TẬP
Câu 2: Nhận định nào sai khi nói về Ngư ông trong đoạn trích: “Lục Vân Tiên gặp nạn” ?
Chọn phương án trả lời đúng:
a. Ngư ông là người có tấm lòng bao dung, nhân ái, hào hiệp.
b. Tính cách của ông Ngư hoàn toàn đối lập với tính cách của Trịnh Hâm
c. Cuộc sống của ông Ngư không thoát khỏi vòng danh lợi, đầy ắp những lo
d. Cả a, b đều sai.
Dựa vào ngữ liệu đoạn 1, quan sát hình vẽ hãy kể lại nội dung phần 1 bằng lời văn của em?
IV. LUYỆN TẬP
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Học thuộc lòng đoạn trích: “Lục Vân Tiên gặp nạn”
Soạn bài chương trình địa phương phần văn.
CHÚC CÁC EM CHĂM NGOAN, HỌC GIỎI