Bài 9. Hai cây phong

HAI CÂY PHONG
(Trích người thầy đầu tiên)
Ai-ma-tốp




Tiết 33-34
Văn bản: HAI CÂY PHONG
(Trích “ Người thầy đầu tiên” Aimatốp)
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả:
Nhà văn , nhà báo Ai – ma – tốp
1. Tác giả:
- Ai- ma- tốp (12/12/1928)
Là nhà văn Cư- rơ- gư- xtan.
Tốt nghiệp ĐH văn tại
Mát-xcơ-va.
Viết văn bằng tiếng mẹ đẻ và
tiếng Nga
- Tác phẩm nổi tiếng: “Gia-mi-lia”, “Người thầy đầu tiên”, “ Cây phong non trùm khăn đỏ”, “Con tầu trắng”.



2. Tác phẩm:
Văn bản “ Hai cây phong” là phần đầu truyện vừa “Người thầy đầu tiên”.
3. Đọc – tóm tắt
* Tóm tắt tác phẩm:( SGK/99)
4. Bố cục:
Ba phần
(1)Từ đầu -> “gương thần xanh”: Hình tượng hai cây phong.
(2) Tiếp -> “biêng biếc kia”: Hai cây phong và kí ức tuổi thơ.
(3) Phần còn lại: Hai cây phong và kí ức về thầy Đuy-sen.
5. Ngôi kể, cách kể.
- Ngôi 1, nhưng dùng hai kiểu đại từ nhân xưng.
+ “Tôi”- hoạ sĩ (người kể chuyện?)
+ Chúng tôi .
- Cách kể: theo trình tự thời gian : hiện tại đến quá khứ => câu chuyện có một chiều hướng liên tưởng , sống động, chân thật.
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT:
1. Hình tượng hai cây phong:
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT:
1. Hình tượng hai cây phong:
a. Hai cây phong là biểu tượng của quê hương.
- Làng Ku-ku-rêu: gần gũi, thân thiết.
- Hai cây phong: là dấu hiệu nhận ra làng -> Vị trí cao
- Là nỗi nhớ tha thiết với người đi xa.
=> Hai cây phong trở thành hình ảnh kí ức là nỗi nhớ quê trong lòng tác giả.
- Hai cây phong có tiếng nói, tâm hồn riêng: “nghiêng ngả thân cây lay động lá cành, không ngớt rì rào, lời ca êm dịu,...”.
NT:
Kết hợp miêu tả, biểu cảm, nhân hoá và so sánh: Hai cây phong như anh em sinh đôi, mang tâm hồn, tình cảm con người thảo nguyên.
* Hai cây phong có sức mạnh ám ảnh bền chặt, kì diệu trong lòng hoạ sĩ. Đó chính là kỉ niệm tuổi thơ ấu đi suốt cuộc đời mỗi con người. Đó là biểu tượng của quê hương - mạch nguồn của cảm xúc.
THẢO NGUYÊN
CAO NGUYÊN
Thung lũng Rio
Đồng bằng ven biển
Thuỷ triều lên
Thuỷ triều xuống
“Tuổi trẻ của chúng tôi đã để lại nơi ấy, bên cạnh chúng như một mảnh vỡ của chiếc gương thần xanh”.
b. Hai cây phong và kí ức tuổi thơ:
- Hai cây phong nghiêng ngả đung đưa như chào mời.
+ Bóng dâm mát, tiếng xào xạc, dịu hiền.
+ Mắt nâu, cành cao ngất – ngang tầm cánh chim bay.
+ Hàng đàn chim chao đi chao lại.
=> Hai cây phong gắn liền với một thế giới tuổi thơ đẹp đẽ, đầy ánh sáng, lũ trẻ như lũ chim non nghịch ngợm, ngây thơ.
- Từ trên cao phép thần thông mở ra
+ Một thế giới đẹp đẽ vô ngần của không gian bao la ánh sáng.
+ Nín thở ngồi lặng đi (quên cả việc phá tổ chim)
+ Chuồng ngựa nông trang thu nhỏ, dải thảo nguyên mất hút trong sương mù, dòng sông lấp loáng (sợi chỉ bạc).
=> Hai cây phong là cửa sổ mở ra những chân trời mới lạ.
c. Hai cây phong và kí ức về thầy Đuy-sen
- Hai cây phong gắn liền với thầy Đuy-sen (người trồng cây, xây dựng trường; giúp các em nhỏ nghèo được đi học; khơi dậy ước mơ, khát vọng ở lũ trẻ ,...)
- Hai cây phong là tấm lòng, là nhân chứng của câu chuyện xúc động đối với thầy và trò (gửi gắm ước mơ, hi vọng vào học trò nghèo thông minh, ham học sẽ trở thành người có ích)
=> Tấm lòng, phẩm chất của người cộng sản chân chính.
2. Tình cảm của người kể:
- Tình yêu quê hương tha thiết, bền chặt.
- Lòng biết ơn tha thiết với thầy giáo Đuy-sen
III. TỔNG KẾT:
1. Nội dung: Tình yêu quê hương, đất nước; niềm xúc động và lòng biết ơn sâu sắc thầy Đuy-sen.
2. Nghệ thuật:
- Kết hợp miêu tả, biểu cảm trong văn tự sự.
- Giàu chất hội hoạ, chất thơ.
- Phép so sánh, nhân hoá.
TÓM LẠI:
Qua việc đọc và tìm hiểu phần đầu văn bản “ Hai cây phong” giúp ta cảm nhận được đoạn truyện mở đầu cho truyện “ Người thầy đầu tiên” của Ai-ma-tốp vừa giàu cảm xúc, vừa giàu hình ảnh, thể hiện sự kết hợp nhuần nhuyễn, linh hoạt ba phương thức biểu đạt Tự sự, miêu tả và biểu cảm, trong đó nổi bật lên là phương thức miêu tả sinh động đậm chất nhạc, hoạ. Từ đó khắc hoạ rõ nét hình ảnh hai cây phong có sức sống mãnh liệt, có tâm hồn phong phú. Hai cây phong là hình ảnh tượng trưng cho thiên nhiên miền quê thảo nguyên luôn gắn bó chan hoà với con người. Thấy được tình cảm sâu nặng của con người với thiên nhiên, quê hương xứ sở.
Luyện tập


IV. Luyện tập



Nét đặc sắc về nghệ thuật của đoạn văn miêu tả vẻ đẹp của hai cây phong là :
A. Ẩn dụ.
B. So sánh.
C. Nhân hoá.
D. Cả A, B, C.
Bài tập 1
Bài tập 2
Nếu nhân vật Tôi mang hình bóng của chính tác giả thì em hiểu gì về nhà văn này qua phần đầu văn bản ?( Lựa chọn phương án đúng bằng cách khoang tròn)
A. Tâm hồn nhạy cảm, tinh tế với cái đẹp đẽ cao quý.
B. Trí tưởng tượng phong phú.
C. Tài miêu tả và biểu cảm khi kể chuyện.
D. Tình yêu tha thiết, sâu nặng đối với hai cây phong cũng là đối với vẻ đẹp làng quê mình.
E. Tất cả các phương án trên.
Bài tập 3
Viết một đoạn văn ngắn trình bày cảm nhận của em về vẻ đẹp của hai cây phong?

* Hai cây phong.
- Nằm giữa một ngọn đồi, phía trên làng.
- Như những ngọn hải đăng đặt trên núi.
-> Nghệ thuật so sánh thể hiện ý nghĩa: Hai cây phong
Là tín hiệu của làng.
Là biểu tượng của quê hương.
Thể hiện niềm tự hào của dân làng Ku- ku- rêu. Có ý nghĩa đặc biệt trong tâm hồn tình cảm của nhân vật “Tôi”.