Bài 9. Hai cây phong

HAI CÂY PHONG
II. Tìm hiểu chi tiết:
1. Hai cây phong và những kí ức tuổi thơ:
? Tác giả vừa nhớ lại vừa kể, tả một cách cụ thể thấm đượm những cảm xúc thương mến ngọt ngào, hai cây phong cùng lũ trẻ hồn nhiên, nghhịch ngợm được phác thảo ntn?
- Hai cây phong cùng lũ trẻ:
+ Hai cây phong nghiêng ngả đung đưa như muốn chào những người bạn nhỏ.
+ Bóng râm mát rượi, tiếng lá xào xạc dịu hiền.
Hai cây phong như người bạn lớn vô cùng thân thiết, bao dung độ lượng với bọn trẻ trong làng. Còn bọn trẻ như những chú chim non, chơi đùa nghịch ngợm không biết chán dưới gốc, trên cành cây phong.
Từ trên cao ngất, phép thần thông mở ra trươc mắt lũ trẻ những gì? Tại sao bọn chúng say sưa ngây ngất? Cảm giác đó được diễn tả ntn?
+ Từ trên cao , tầm mắt lũ trẻ được mở rộng, được thu vào một khoảng không gian bát ngát, vừa lạ vừa quen:
Một thế giới đẹp đẽ vô ngần của bao la và ánh sáng...chúng sửng sốt, nín thở quên đi việc làm thích thú là phá tổ chim, ...chuồng ngựa bây giờ nhỏ lại, thảo nguyên hoang vu mất hút trong sương mù, dòng sông lấp lánh như sợi chỉ bạc chạy tới chân trời.
 Hai cây phong chắp cánh cho thế giới tâm hồn của những đứa trẻ ở làng ku-ku- rêu.
2. Hai cây phong trong cái nhìn và cảm nhận của của tôi - người hoạ sĩ:
? Hai cây phong ở đỉnh đồi, phía trên làng ku-ku-rêu có gì đặc biệt đối với nhân vật tôi? Vì sao tác giả luôn nhớ về chúng?
Hai cây... ở vị trí cao trên làng, trên đỉnh đồi.
Như ngọn hải đăng đặt trên núi, như hai cái cọt tiêu dẫn lối về làng.
Hai cây... gắn liền với những kỉ niệm thời thơ ấu mà “tôi” hằng trân trọng, nâng niu.
Mỗi lần về quê, “tôi” lại không thể không nhanh chóng đến với hai cây phong để say sưa nhìn ngắm chúng cho đến khi ngây ngất...
Hai cây phong-kí ức trong tâm hồn- biểu hiện tình yêu và nỗi nhớ làng quê của con người sống nơi xa.
? Hai cây phong trong hồi ức của “tôi” hiện ra ntn?
Hai cây phong khác hẳn, chúng có tiếng noí riêng, tâm hồn riêng.
Nghiêng ngả thân cây, lay động cành lá, không ngớt tiếng rì rào, lời ca êm dịu như sóng thuỷ triều, như tiếng thì thầm thiết tha, như đốm lửa vô tình, như tiếng thở dài thương tiếc ai, reo vù vù như ngọn lửa cháy rừng rực trong bão dông.
Bằng những hình ảnh miêu tả, so sánh, “tôi” luôn hình dung hai cây phong như hai anh em sinh đôi, hai con người với sức lực doẻ dai, dũng mãnh, với tâm hồn phong phú, có cuộc sống riêng của mình.
 Sự kết hợp giữa miêu tả và biểu cảm  cảm xúc dung dị, tự nhiên, tuôn trào theo dòng hồi tưởng của “tôi”.
? Điều cuối cùng mà tác giả chưa hề nghĩ đến thuở thiếu thời là gì? Điều ấy có tác dụng gì trong mạch diễn biến của câu chuỵên?
Hai cây phong còn gắn liền với tên tuổi một người-nhân vật chính của câu chuyện-thầy giáo Đuy-sen - người thầy đầu tiên-có công xây dựng ngôi trường đầu tiên...Chính thầy đã đem hai cây phong non về trồng cùng với cô học trò nghèo An-tư-nai.
Hai cây phong là nhân chứng của câu chuyện xúc động về tình cảm thầy trò.
III. Tổng Kết: (Ghi nhớ sgk)
Hai cây phong mở đầu truyện vừa Người thầy đầu tiên như khúc dạo đầu cho bài ca khá dài về tình yêu quê hương,con người, là nỗi buồn nhớ khôn nguôi của người con xa cách. Hai cây phong đặc biệt gắn với câu chuyện xúc động về người thầy đầu tiên-người đem ánh sáng văn hoá về cho lũ trẻ làng ku-ku-rêu trong những năm 20 của thế kỉ trước. Hai cây phong nhắc nhở chúng ta đừng quên quá khứ tuổi thơ, đừng quên cong ơn , tình cảm người thầy đầu tiêncủa cuộc đời mình.

CỦNG CỐ - DẶN DÒ:
? Việc tác giả dùng đan xen hai ngôi kể, hai điểm nhìn nghệ thuật có tác dụng gì?
? Sự kết hợp tự sự-miêu tả-biểu cảm trong đoạn văn được thể hiện ntn?
? Những biện pháp NT nào được tác giả sử dụng trong đoạn văn? Tác dụng?
- Soạn bài Ôn tập truyện kí Việt nam hiện đại theo hướng dẫn sgk.