Bài 9. Hai cây phong

Ngữ văn: tiết 34 - bài 9
hai cây phong
(Trích Người thầy đầu tiên)
Tr. Ai-ma-tốp
I. Đọc, tìm hiểu chung
II. Đọc hiểu văn bản
1. Hình ảnh hai cây phong trong cảm nhận của nhân vật "tôi"khi trở về làng.
2. Hình ảnh hai cây phong trong ký ức của nhân vật tôi
a) Hình ảnh bọn trẻ
Vào năm học cuối cùng, trước khi bắt đầu nghỉ hè, bọn con trai chúng tôi chạy ào lên đấy phá tổ chim. Cứ mỗi lần chúng tôi reo hò, huýt còi ầm ĩ chạy lên đồi là hai cây phong khổng lồ lạinghiêng ngả, đung đưa như muốn chào mời chúng tôi đến với bóng râm mát rượi và tiếng lá xào xạc dịu hiền. Và chúng tôi, lũ nhóc con đi chân đất, công kênh nhau bám vào các mắt mấu và cành cây trèo lên cao làm chấn động cả vương quốc loài chim. Hàng đàn chim hốt hoảng kêu lên, chao đi chao lại trên đàu. Nhưng chúng tôi vẫn chưa coi vào đâu, đến đây đã thấm gì! Chúng tôi cứ leo lên cao nữa, cao nữa - nào xem ai can đảm và khéo léo hơn ai! - và từ trên những cành cao ngất, cao đến ngang tầm cánh chim bay, bỗng như có một phép thần thông nào vụt mở ra trước mắt chúng tôi cả một thế giới đẹp đẽ vô ngần của không gian bao la và ánh sáng.
I. Đọc, tìm hiểu chung
II. Đọc hiểu văn bản
1. Hình ảnh hai cây phong trong cảm nhận của nhân vật "tôi"khi trở về làng.
2. Hình ảnh hai cây phong trong ký ức của nhân vật tôi
a) Hình ảnh bọn trẻ
+ Bắt đầu nghỉ hè, phá tổ chim
+ Hai cây phong nghiêng ngả đung đưa như muốn chào mời chúng tôi đến với bóng râm mát rưượi, tiếng lá xào xạc dịu hiền
+ Lũ nhóc con: Chân đi đất, công kênh nhau bám vào các mắt mấu và cành cây trèo lên cao
- NT: Mạch kể đã có sự thay đổi (chúng tôi) -> đưa người đọc trở về với những kỉ niệm của tuổi thơ
Đất rộng bao la làm chúng tôi sửng sốt. Mỗi đứa chúng tôi đều nín thở ngồi lặng đi trên một cành cây và quên mất cả chim lẫn tổ. Chuồng ngựa của nông trang mà chúng tôi vẫn coi là tòa nhà rộng lớn nhất trên thế gian, ngồi đây chúng tôi thấy chỉ như một căn nhà xép bình thường. Phía sau làng là dải thảo nguyên hoang vu mất hút trong làn sương mờ đục. Chúng tôi cố giương hết tầm mắt nhìn vào nơi xa thẳm biêng biếc của thảo nguyên và nhìn thấy không biết bao nhiêu, bao nhiêu là vùng đất mà trước đây chúng tôi chưa từng biết đến, thấy những con sông mà trước đây chúng tôi chưa từng nghe nói. Những dòng sông lấp lánh tận chân trời như những sợi chỉ bạc mỏng manh. Chúng tôi nép mình ngồi trên các cành cây suy nghĩ: đã phải đấy là nơi tận cùng thế giới chưa, hay phía sau vẫn còn có bầu trời như thế này, những đám mây, những đồng cỏ và sông ngòi như thế này? Chúng tôi ngồi nép trên các cành cây, lắng nghe tiếng gió ảo huyền, và tiếng lá cây đáp lời gió, thì thầm to nhỏ về những miền đất bí ẩn đầy sức quyến rũ lẩn sau chân trời xa thẳm biêng biếc kia.
I. Đọc, tìm hiểu chung
II. Đọc hiểu văn bản
1. Hình ảnh hai cây phong trong cảm nhận của nhân vật "tôi"khi trở về làng.
2. Hình ảnh hai cây phong trong ký ức của nhân vật tôi
a) Hình ảnh bọn trẻ
- NT: Mạch kể đã có sự thay đổi (chúng tôi) -> đưa người đọc trở về với những kỉ niệm của tuổi thơ
+ Khi trèo lên cao: Khung cảnh làng quê nhìn từ cây phong hiển hiện trước mắt
+ Chuồng ngựa nông trang chỉ như một căn gác xép bình thường
+ Thảo nguyên hoang vu mất hút trong làn sương mờ đục.
+ Nơi xa thẳm biêng biếc của thảo nguyên: Những dòng sông lấp lánh như sợi chỉ bạc, lắng nghe tiếng gió ảo huyền, tiếng lá cây, tiếng thì thầm to nhỏ lẩn sau chân trời xa thẳm biêng biếc.
Tại sao có thể nói người kể chuyện ( họa sĩ) đã miêu tả hai cây phong và quang cảnh nơi đây đậm chất hội họa?
Hai cây phong mọc trên đồi vóc dáng khổng lồ với các mắt mấu , các cành cao ngất , cao đến ngang tầm cánh chim bay, với bóng râm mát rượi với động tác nghiêng ngả đung đưa như muốn chào mời...
Bức tranh thiên nhiên đưược ngắm nhìn từ trên cao. Không gian mở rộng đến vô cùng chân trời xanh thẳm, thảo nguyên hoang vu, dòng sông lấp lánh, làn sương mờ đục ...
? Bức tranh ấy có màu sắc rất đặc trưng , đầy quyến rũ => ấn tượng khó quên
I. Đọc, tìm hiểu chung
II. Đọc hiểu văn bản
1. Hình ảnh hai cây phong trong cảm nhận của nhân vật "tôi"khi trở về làng.
2. Hình ảnh hai cây phong trong ký ức của nhân vật tôi
a) Hình ảnh bọn trẻ
- Mạch kể đã có sự thay đổi (chúng tôi) -> đưa người đọc trở về với những kỉ niệm của tuổi thơ
- Ngòi bút đậm chất hội họa, cách miêu tả giàu hình ảnh và lời văn giàu cảm xúc kết hợp với nghệ thuật nhân hóa tài tình.
--> Rất vui say, thích thú, hồn nhiên. Những kỉ niệm tuổi thơ đẹp đẽ không thể nào quên
I. Đọc, tìm hiểu chung
II. Đọc hiểu văn bản
1. Hình ảnh hai cây phong trong cảm nhận của nhân vật "tôi"khi trở về làng.
2. Hình ảnh hai cây phong trong ký ức của nhân vật tôi
a) Hình ảnh bọn trẻ
--> Rất vui say, thích thú, hồn nhiên. Những kỉ niệm tuổi thơ đẹp đẽ không thể nào quên
b) Hai cây phong và thầy Đuy Sen
- Tình cảm thầy trò thiêng liêng, xúc động
Thuở ấy chỉ có một điều tôi chưa hề nghĩđến: ai là người đã trồng hai cây phong trên đồi này? Người vô danh ấy đã mơ ước gì, đã nói những gì khi vùi hai gốc cây xuống đất, người ấy đã ấp ủ những niềm hi vọng gì khi vun xới chúng nơi đây, trên đỉnh đồi cao này?
I. Đọc, tìm hiểu chung
II. Đọc hiểu văn bản
1. Hình ảnh hai cây phong trong cảm nhận của nhân vật "tôi"khi trở về làng.
2. Hình ảnh hai cây phong trong ký ức của nhân vật tôi
a) Hình ảnh bọn trẻ
b) Hai cây phong và thầy Đuy Sen
- Tình cảm thầy trò thiêng liêng, xúc động
- Thầy Đuy Sen trồng 2 cây phong để gửi gắm ước mơ, hi vọng những đứa bé nghèo khổ, thông minh, ham học như An tư nai sau này sẽ lớn lên, trưởng thành, sẽ thành người có ích. Đó là tấm lòng và phẩm chất của một người cộng sản chân chính.
I. Đọc, tìm hiểu chung
II. Đọc hiểu văn bản
1. Hình ảnh hai cây phong trong cảm nhận của nhân vật "tôi"khi trở về làng.
2. Hình ảnh hai cây phong trong ký ức của nhân vật tôi
a) Hình ảnh bọn trẻ
b) Hai cây phong và thầy Đuy Sen
- Thầy Đuy Sen trồng 2 cây phong để gửi gắm ước mơ, hi vọng những đứa bé nghèo khổ, thông minh, ham học như An tư nai sau này sẽ lớn lên, trưởng thành, sẽ thành người có ích.
=> Lòng biết ơn người thầy Đuy-sen - người đã gieo vào những tâm hồn trẻ thơ niềm tin, niềm khát khao hi vọng về một cuộc sống tốt đẹp.
III. Tổng kết - ghi nhớ
- Lựa chọn ngôi kể, người kể tạo nên hai mạch kể lồng ghép độc đáo
- Kết hợp giữa miêu tả bằng ngòi bút đậm chất hội họa, kết hợp với yếu tố kể và biểu cảm hết sức sinh động, cụ thể đã truyền sự rung cảm đến người đọc.
- Nhiều liên tưởng, tưởng tượng hết sức phong phú.
1. Nghệ thuật:
2. Nội dung:
- Quê hương , thiên nhiên, truyền thống...nuôi dưỡng con người lớn lên.
- Và đấy còn là nền tảng để con người có thể đứng vững trong bất kì hoàn cảnh sống nào.
- Đấy là nhận thức, là lòng hàm ơn của người họa sĩ đối với nơi chôn rau cắt rốn của mình.
- Con người phải luôn ý thức được bổn phận của mình đối với quê hương đất nước.
Chúc các em học tốt