Bài 9. Hai cây phong

a
a
Chào mừng thầy, cô và học sinh đến dự !
Nguyễn Ngọc Tuấn
08/2011
ngữ văn 8
a
a
kiểm tra bài cũ
1. Giôn-xi trong tác phẩm “ Chiếc lá cuối cùng” đã được cứu sống
nhờ những điều gì ?
a. Bác sĩ đã kịp thời cho cô uống loại thuốc tốt, đắt tiền.
b. Xiu đã chăm sóc rất chu đáo.
c. Nhờ có thuốc, sự chăm sóc của Xiu và chủ yếu là nhờ chiếc
lá không rụng.
d. Chỉ nhờ may mắn và nhờ ở sức trẻ của chính bản thân người
nữ họa sĩ.
2. Vì sao khi nghe Giôn-xi thều thào ra lệnh kéo tấm mành lên, Xiu
lại làm theo một cách chán nảm ?
a. Vì Xiu phải làm nhiều nên mệt quá.
b. Vì Xiu thấy việc kéo mành hết sức tẻ nhạt.
c. Vì Xiu thấy Giôn-xi vẫn bướng bỉnh muốn nhìn chiếc lá.
d. Vì Xiu không muốn chiều theo ý của người ốm.
Nguyễn Ngọc Tuấn - 08/2011
? Qua văn bản “ Chiếc lá cuối cùng” của O. Hen-ri, em hãy nêu vài nét về tác giả và tác phẩm.
? Em hãy nêu nội dung và nghệ thuật được thể hiện trong văn bản “ Chiếc lá cuối cùng” của O. Hen-ri.
a
a
Tiết 33
HAI CÂY PHONG
T. Aimatop
a
a
I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
2. Tác giả, tác phẩm
Aimatop sinh ngày 12/12/1928, là
nhà văn Cưrơgưxtan ( một nước cộng
hòa ở vùng Trung Á, thuộc Liên Xô
trước đây ).
Tác phẩm :
+ Sếu đầu mùa ( 1957 ), Cánh đồng
mẹ ( 1963 ), Vĩnh biệt Gunxarư ( 1966 ),
Con tàu trắng ( 1969 )…
+ “ Hai cây phong” là phần đầu truyện
“ Người thầy đầu tiên”.
Nguyễn Ngọc Tuấn - 08/2011
Tiết 33 HAI CÂY PHONG Lớp 8
1. Đọc
Giọng chậm rãi, hơi buồn
? Dựa vào mục Chú thích, em hãy nêu vài nét về tác giả, tác phẩm.
3. Từ khó :
SGK Ngữ văn 8, tập 1, tr 100.
a
a
4. Bố cục :
5. Thể loại :
Tự sự - miêu tả - biểu cảm kết hợp khéo léo
trong văn bản tự sự.
Nguyễn Ngọc Tuấn - 08/2011
Tiết 33 HAI CÂY PHONG Lớp 8
I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
1. Đọc
2. Tác giả, tác phẩm
3. Từ khó
Phần trích được chia ra :
- “ Làng Kukurêu…phía tây” : giới thiệu vị trí làng quê của nhân vật “ tôi”.
- “ Phía trên làng…chiếc gương thần xanh” : nhớ về hình ảnh hai cây phong và cảm xúc, tâm trạng của nhân vật “ tôi”.
- “ Vào năm học …biêng biếc kia’ : nhớ về
cảm xúc và tâm trạng của nhân vật “ tôi” lúc
trẻ thơ.
- “ Tôi lắng nghe…Đuysen” : nhớ đến người
trồng hai cây phong.
? Em cho biết văn bản này có mấy phần ? Hãy nêu nội dung của mỗi phần ?
THẢO LUẬN
? Đại từ nhân xưng
“ chúng tôi” và “ tôi” ở phần a, b và d chỉ ai, ở thời điểm náo ? Đại từ
“ chúng tôi” ở phần c chỉ ai, vào thời điểm nào ? Thay đổi ngôi kể như vậy, theo em, có tác dụng gì ?
- Đại từ :
+ “ chúng tôi” và “ tôi” ( a, b, d ) -> người kể chuyện – một họa sĩ ( thời hiện tại nhớ về quá khứ ).
+ “ chúng tôi” ( c ) -> người kể chuyện và các bạn bè ( thời quá khứ ).
- Cách đan xen, lồng ghép
( hiện tại – quá khú ), “ tôi, chúng tôi” => câu chuyện trở nên sống động, thân mật, gần gũi, ấm áp, đáng tin cậy và chân thật.
* “ tôi, chúng tôi” trong truyện không phải hoàn toàn là Aimatop.
? Em có nhận xét gì về sự kết hợp các thể văn trong phần trích ?
a
a
luyện tập
* Trong đoạn văn sau “ Trong làng tôi không thiếu gì các loại cây, nhưng hai cây phong này khác hẳn – chúng có tiếng nói riêng và hẳn phải có một tâm hồn riêng, chan chứa những lời ca êm dịu (1). Dù ta tới đây vào lúc nào, ban ngày hay ban đêm, chúng cũng vẫn nghiêng ngả thân cây, lay động lá cành không ngớt tiếng rì rào theo những cung bậc khác nhau (2). Có khi tưởng chừng như một làn sóng thủy triều dâng lên vỗ vào bãi cát, có khi lại nghe như một tiếng thì thầm thiết tha nồng thắm truyền qua lá cành như một đốm lửa vô hình, có khi hai cây thông bỗng im bặt một thoáng, rồi khắp lá cành lại cất tiếng thở dài một lượt như thương tiếc người nào (3). Và khi mây đen kéo đến cùng với bão dông, xô gãy cành, tỉa trụi lá, hai cây
phong nghiêng ngả tấm thân dẻo dai và reo vù vù như một ngọn lửa bốc
cháy rừng rực (4).
Câu nào là câu chủ đề của đoạn ?
a. Câu (1). b. Câu (2). c. Câu (3). d. Câu (4).
* Hai cây phong thể hiện sự gắn liền với câu chuyện xúc động về người thầy giáo đầu tiên đem ánh sáng văn hóa đến cho lũ trẻ làng Kukurêu
trong những năm 20 của thế kỷ XX. Văn bản nào đã học cũng nói về kỷ niệm xúc động gắn với người thầy ?
Nguyễn Ngọc Tuấn - 08/2011
Tiết 33 HAI CÂY PHONG Lớp 8
=> “ Buổi học cuối cùng” của An-phong-xơ Đô-đê
a
a
hướng dẫn tự học
Đọc văn bản “ Hai cây phong” của T. Aimatop,
xem lại các phần đã học.
2. Trả lời các câu hỏi còn lại ở mục Đọc – hiểu
văn bản, chuẩn bị tốt cho tiết học 34.
Nguyễn Ngọc Tuấn - 08/2011
Tiết 33 HAI CÂY PHONG Lớp 8
3. Viết một đoạn văn kể về một kỷ niệm sâu sắc
với thầy, cô của bản thân.
a
a
chân thành cảm ơn thầy, cô
và học sinh đến dự !
Nguyễn Ngọc Tuấn
08/2011
a
a
ngữ văn 8
Chào mừng thầy, cô và học sinh đến dự !
Nguyễn Ngọc Tuấn
08/2011
a
a
khởi động
Nguyễn Ngọc Tuấn – 08/ 2011
* Trong hai mạch kể của văn bản, mạch kể nào quan trọng hơn ?
a. Mạch kể của người kể chuyện xưng “ tôi”.
b. Mạch kể của người kể chuyện xưng “ chúng tôi”.
* Trong câu văn: “ Cứ mỗi lần chúng tôi reo hò, huýt còi ầm ĩ
chạy lên đồi là hai cây phong khổng lồ lại nghiêng ngả đung đưa
Như muốn chào mời chúng tôi đến với bóng râm mát rượi và tiếng
lá xào xạc dịu hiền”, tác giả đã miêu tả cây phong giống như con
người. Những từ ngữ nào nói lên điều đó ?
a. reo hò, huýt còi ầm ĩ. b. chạy, nghiêng ngả đung đưa.
c. chào mời, dịu hiền. d. mát rượi, xào xạc.
* Trong mạch kể của người kể chuyện xưng “ chúng tôi”, các sự
việc được kể và tả lại ứng với khoảng thời gian nào trong cuộc
đời của người kể chuyện ?
a. Trong một lần kể chuyện đi công tác xa trở về.
b. Vào năm học cuối cùng, trước khi bắt đầu nghỉ hè.
c. Khi người kể chuyện đi xe lửa qua làng.
d. Khi người kể chuyện từ trường học trở về làng Kukurêu.
a
a
HAI CÂY PHONG
Tiết 34
T. Aimatop
a
a
Tiết 34 HAI CÂY PHONG Lớp 8
Nguyễn Ngọc Tuấn – 08/ 2011
I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
1. Hai cây phong và những ký ức tuổi thơ :
Khoảng không
gian bát ngát.
Chuồng ngựa
nông trang
bỗng nhỏ lại
Trên cao
nhìn xuống
II. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHI TIẾT
Lũ trẻ : ngây thơ, nghịch ngợm
và ngộ nghĩnh, chơi đùa.
? Hình ảnh hai cây phong cùng lũ trẻ hồn nhiên, nghịch ngợm được phác vẽ như thế nào ?
Nhân vật
phác họa
Hai cây phong : bóng râm mát
rượi, tiếng lá xào xạc dịu hiền.
? Từ trên cao ngất, phép thần thông mở ra trước mắt lũ trẻ những điều gì ?
Thảo nguyên
hoang vu mất hút…
Dòng sông lấp lánh…
Thế giới đẹp đẽ vô ngần.
-> không gian choáng ngợp => sửng sốt, nín
thở.
? Tại sao chúng say sưa, ngây ngất ? Cảm giác ấy được diễn tả như thế nào ?
a
a
Hai cây phong
đối với nhân vật
Hai cây phong : có tiếng nói riêng, tâm hồn
riêng
2. Hai cây phong trong cái nhìn và cảm nhận
của “ tôi” – người họa sĩ
ở vị trí cao, trên đỉnh đồi…
Nguyễn Ngọc Tuấn - 08/2011
Tiết 34 HAI CÂY PHONG Lớp 8
I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHI TIẾT
1. Hai cây phong và những ký ức tuổi thơ
như ngọn hải đăng đặt trên
núi, như hai cái cột tiêu dẫn…
gắn liền với những kỷ niệm
thời thơ ấu.
liên quan đến nghề họa sĩ
-> những bức tranh phong
cảnh thiên nhiên
THẢO LUẬN
? Hai cây phong ở đỉnh đồi phía trên làng Kukurên có gì đặc biệt đối với nhân vật tôi – người họa sĩ ? Vì sao tác giả luôn nhớ về chúng ?
=> Hai cây phong trở thành một hình ảnh ký ức
trong tâm hồn => biểu hiện tình yêu và nỗi nhớ
làng quê.
? Hai cây phong trong hồi ức của nhân vật
“ tôi” hiện ra cụ thể như thế nào ? Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật nào để thể hiện ?
=> Hình ảnh miêu tả, so sánh và sự kết hợp giữa
miêu tả và biểu cảm, miêu tả -> thể hiện tình cảm.
a
a
Tiết 34 HAI CÂY PHONG Lớp 8
Nguyễn Ngọc Tuấn – 08/ 2011
I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHI TIẾT
1. Hai cây phong và những ký ức tuổi thơ
2. Hai cây phong trong cái nhìn và cảm nhận
của “ tôi” – người họa sĩ.
Hai cây phong là nhân chứng của câu
chuyện xúc động về tình cảm của thầy trò
Antưnai -> tấm lòng và phẩm chất của
người cộng sản chân chính.
Chân lý giản đơn : kỷ niệm và những ký
ức -> sức mạnh và sự ấn tượng lâu bền.
Nhân vật chưa bao giờ nghĩ đến : người
có công xây dựng ngôi trường đầu tiên
-> thầy Đuysen.
? Tại sao khi đã trưởng thành, “ tôi” hiểu được những điều bí ẩn của hai cây phong – đó chỉ là chân lý giản đơn mà vẫn không làm họa sĩ vỡ mộng xưa ?
? Điều cuối cùng mà tác giả chưa bao giờ nghĩ đến thuở thiếu thời là gì ?
Thầy nói với Antưnai : “ Hai cây phong này thầy mang về cho em đấy. Chúng ta sẽ cùng trống. Và trong khi chúng lớn lên, ngày một thêm sức sống, em cũng sẽ trưởng thành, em sẽ là một người tốt…Em bây giờ trẻ măng như một thân cây non, như hai cây phong nhỏ này…và mong sao em sẽ tìm thấy hạnh phúc trong học tập, ngôi sao nhỏ trong sáng của thầy, Hai cây phong sẽ đứng trên đỉnh đồi này… ( trích : Người thầy đầu tiên ).
a
a
Tiết 34 HAI CÂY PHONG Lớp 8
Nguyễn Ngọc Tuấn – 08/ 2011
I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHI TIẾT
1. Hai cây phong và những ký ức tuổi thơ
2. Hai cây phong trong cái nhìn và cảm nhận
của “ tôi” – người họa sĩ.
III. TỔNG KẾT
1. Nội dung :
2. Nghệ thuật :
Đoạn trích là bài ca về tình yêu quê hương xứ sở, bài ca về người
thầy chân chính :
- Hình ảnh hai cây phong trong cảm nhận của người họa sĩ là biểu
tượng của quê hương.
- Những kỷ niệm tuổi thơ đẹp đẽ không thể nào quên.
- Lòng biết ơn người thầy Đuysen – người đã gieo vào những tâm
hồn trẻ thơ niềm tin, niềm khát khao hi vọng về một cuộc sống tốt đẹp.
- Lựa chọn ngôi kể, người kể tạo nên hai mạch kể lồng ghép độc
đáo.
- Miêu tả bằng ngòi bút đậm chất hội họa, truyền sự rung cảm đến
người đọc.
- Có nhiều liên tưởng, tưởng tượng rất phong phú.
3. Ý nghĩa văn bản :
Hai cây phong là biểu tượng của tình yêu quê hương sâu nặng gắn
liền với những kỷ niệm tuổi thơ đẹp đẽ của người họa sĩ làng Kukurên.
? Văn bản “ Hai cây phong” thể hiện những nội dung nào ?
? Em cho biết văn bản
“ Hai cây phong”, tác giả T. Aimatop sử dụng nghệ thuật nào ?
? Hãy nêu ý nghĩa của văn bản “ Hai cây phong”
a
a
Tiết 34 HAI CÂY PHONG Lớp 8
Nguyễn Ngọc Tuấn – 08/ 2011
luyện tập
1.Điều gì làm cho lũ trẻ ( trong “ Hai cây thông”) sửng sốt, nín thở
ngồi lặng đi và quên mất cả chim lẫn tổ chim ?
a. Hàng đàn chim hoảng hốt kêu lên, chao đi chao lại trên đầu.
b. Không ngờ lên cao quá, sợ rằng không xuống được dưới
gốc cây.
c. Cả một thế giới đẹp đẽ vô ngần của không gian bao la và ánh
sáng vụt mở ra trước mắt.
d. Gió thổi vào hai cây phong nghe như một bản nhạc du dương
kỳ diệu.
2. Hình ảnh hai cây phong hiện ra trước mắt mọi người được tác
giả so sánh với hình ảnh nào ?
a. Hai người khổng lồ.
b. Những ngọn hải đăng đặt trên núi.
c. Như những đóm lửa vô hình.
d. Như một làn sóng thủy triều dâng lên vỗ vào bãi cát.
a
a
Tiết 34 HAI CÂY PHONG Lớp 8
Nguyễn Ngọc Tuấn – 08/ 2011
hướng dẫn tự học
1. Đọc tác phẩm “ Người thầy đầu tiên”, học thuộc
một đoạn văn vết về hai cây phong trong văn bản.
3. Soạn hai bài “ Ôn tập truyện ký Việt Nam” và
“ Thông tin về ngày trái đất năm 2000”. ( đọc kỹ văn
bản, tìm hiểu và trả lời các câu hỏi liên quan đến bài ).
2. Học thuộc Ghi nhớ của văn bản “ Hai cây phong”
SGK Ngữ văn 8, tập 1, tr 101.
a
a
chân thành cảm ơn thầy, cô
và học sinh đến dự !
Nguyễn Ngọc Tuấn
08/2011