Bài 9. Hai cây phong

HAI CÂY PHONG
(Trích người thầy đầu tiên)
Ai-ma-tốp




Bài 9. Tiết 33-34
Văn bản: HAI CÂY PHONG
(Trích “ Người thầy đầu tiên” Aimatốp)
Nhà văn , nhà báo Ai – ma – tốp
1. Tác giả:
- Ai- ma- tốp (12/12/1928)
Là nhà văn Cư- rơ- gư- xtan.
Tốt nghiệp ĐH văn tại
Mát-xcơ-va.
Viết văn bằng tiếng mẹ đẻ và
tiếng Nga
- Tác phẩm nổi tiếng: “Gia-mi-lia”, “Người thầy đầu tiên”, “ Cây phong non trùm khăn đỏ”, “Con tầu trắng”.
* Ngôi kể:
Ngôi thứ nhất “tôi”, “chúng tôi” đan xen lồng ghép ở hai thời điểm: hiện tại-quá khứ, trưởng thành-niên thiếu, một người - nhiều người làm câu truyện sống động và chân thật hơn.
* Phương thức biểu đạt: Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm

- Bố cục: Hai phần.
+ Phần 1:
“Từ đầu” đến “Như một mảnh vỡ của chiếc gương thần xanh” => Hai cây phong trong cảm nhận của nhân vật “Tôi” - Người hoạ sĩ.
+ Phần 2: Còn lại => Kí ức tuổi thơ về hai cây phong. Suy ngẫm về người trồng hai cây phong.
Làng Ku-ku-rêu
Hai c
* Hai cây phong.
- Nằm giữa một ngọn đồi, phía trên làng.
- Như những ngọn hải đăng đặt trên núi.
-> Nghệ thuật so sánh thể hiện ý nghĩa: Hai cây phong
Là tín hiệu của làng.
Là biểu tượng của quê hương.
Thể hiện niềm tự hào của dân làng Ku- ku- rêu. Có ý nghĩa đặc biệt trong tâm hồn tình cảm của nhân vật “Tôi”.
Tôi đều coi bổn phận đầu tiên là đưa mắt tìm hai cây phong thân thuộc ấy
- Dù...khó lòng trông thấy ngay được, nhưng tôi thì bao giờ cũng cảm biết được chúng, lúc nào cũng nhìn rõ
=>Tình cảm đặc biệt yêu quý, thân thiết, gần gũi vì chúng đã nằm trong trái tim và chiếm một vị trí quan trọng trong đời sông tâm hồn của người hoạ sĩ.
“ Ta sắp được thấy chúng chưa, hai cây phong sinh đôi ấy? Mong sao chóng về tới làng, chóng lên đồi mà đến với hai cây phong! Rồi sau đó cứ đứng dưới gốc cây để nghe mãi tiếng lá reo cho đến khi say sưa ngây ngất”
Các kiểu câu biểu cảm đan xen, nhịp điệu dồn dập thể hiện khát khao cháy bỏng được trở về với hai cây phong, được hoà mình vào âm thanh của lá. Chính là lúc người hoạ sĩ và hai cây phong đã có sự đồng điệu trong tâm hồn.

* Cảm nhận của nhân vật “ Tôi”.


- Chúng có tiếng nói riêng, một tâm hồn riêng, chan chứa lời ca êm dịu
- Nghiêng ngả, lay động, không ngớt tiếng rì rào theo nhiều cung bậc:
Như một làn sóng; như một tiếng thì thầm; như đốm lửa vô hình; im bặt; cất tiếng thở dài.
- Bão dông…nghiêng ngả…dẻo dai…reo vù vù như ngọn lửa bốc cháy rừng rực..
 So sánh, liên tưởng, nhân hoá, từ ngữ giàu chất nhạc, giàu tính hội hoạ và tính biểu cảm:
Hai cây phong có một vẻ sống động có sức sống mãnh liệt, tâm hồn phong phú.
Đó là hình ảnh của quê hương cũng là biểu tượng cho sức sống mãnh liệt mà dẻo dai, kiêu hùng bất khuất mà dịu dàng thân thương của những con người nơi đây.
“Tuổi trẻ của chúng tôi đã để lại nơi ấy, bên cạnh chúng như một mảnh vỡ của chiếc gương thần xanh”.
Qua việc đọc và tìm hiểu phần đầu văn bản “ Hai cây phong” giúp ta cảm nhận được đoạn truyện mở đầu cho truyện “ Người thầy đầu tiên” của Ai-ma-tốp vừa giàu cảm xúc, vừa giàu hình ảnh, thể hiện sự kết hợp nhuần nhuyễn, linh hoạt ba phương thức biểu đạt Tự sự, miêu tả và biểu cảm, trong đó nổi bật lên là phương thức miêu tả sinh động đậm chất nhạc, hoạ. Từ đó khắc hoạ rõ nét hình ảnh hai cây phong có sức sống mãnh liệt, có tâm hồn phong phú. Hai cây phong là hình ảnh tượng trưng cho thiên nhiên miền quê thảo nguyên luôn gắn bó chan hoà với con người. Thấy được tình cảm sâu nặng của con người với thiên nhiên, quê hương xứ sở.
Luyện tập


IV. Luyện tập



Nét đặc sắc về nghệ thuật của đoạn văn miêu tả vẻ đẹp của hai cây phong là :
A. Ẩn dụ.
B. So sánh.
C. Nhân hoá.
D. Cả A, B, C.
Bài tập 1
Bài tập 2
Nếu nhân vật Tôi mang hình bóng của chính tác giả thì em hiểu gì về nhà văn này qua phần đầu văn bản ?( Lựa chọn phương án đúng bằng cách khoang tròn)
A. Tâm hồn nhạy cảm, tinh tế với cái đẹp đẽ cao quý.
B. Trí tưởng tượng phong phú.
C. Tài miêu tả và biểu cảm khi kể chuyện.
D. Tình yêu tha thiết, sâu nặng đối với hai cây phong cũng là đối với vẻ đẹp làng quê mình.
E. Tất cả các phương án trên.
Bài tập 3
Viết một đoạn văn ngắn trình bày cảm nhận của em về vẻ đẹp của hai cây phong?

* Hai cây phong.
- Nằm giữa một ngọn đồi, phía trên làng.
- Như những ngọn hải đăng đặt trên núi.
-> Nghệ thuật so sánh thể hiện ý nghĩa: Hai cây phong
Là tín hiệu của làng.
Là biểu tượng của quê hương.
Thể hiện niềm tự hào của dân làng Ku- ku- rêu. Có ý nghĩa đặc biệt trong tâm hồn tình cảm của nhân vật “Tôi”.