Bài 9. Đa dạng của ngành Ruột khoang

Da d?ng c?a ng�nh ru?t khoang
Kiểm tra bài cũ
Cấu tạo thủy tức như thế nào?:
Gồm 2 lớp tế bào:
+Lớp trong:chủ yếu là mô cơ tiêu hóa chức năng chính là tiêu hóa thức ăn co dãn cơ thể
+ Lớp ngoài gồm các tế bào:mô bì- cơ,tế bào sinh sản,tế bào thần kinh,tế bào gai
Kiểm tra bài cũ
? Thuỷ tức có những hình thức sinh sản nào?
Trả lời: Các hình thức sinh sản:
+ Sinh sản vô tính: Bằng cách mọc chồi
+ Sinh sản hữu tính: Bằng cách hình thành tế bào sinh dục đực và tế bào sinh dục cái
+ Tái sinh: Một phần của cơ thể tạo nên 1 cơ thể mới.
Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
Sứa phát sáng
Thuỷ tức
San hô cành
Em có nhận xét gì về ngành Ruột khoang?
 Ngµnh Ruét khoang rÊt ®a d¹ng
Thuỷ tức ssht
Hải quỳ
Sứa hình chuông
San hô hình hoa
Sứa
Sứa
Sự đa dạng của ngành Ruột khoang thể hiện như thế nào?
 Sù ®a d¹ng ®­îc thÓ hiÖn:
Sè l­îng loµi nhiÒu CÊu t¹o c¬ thÓ vµ lèi sèng phong phó
C¸c loµi cã kÝch th­íc vµ h×nh d¹ng kh¸c nhau
I- Sứa
Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
Quan sát hình thảo luận nhóm hoàn thành bảng 1 trong SGK
Cấu tạo Thuỷ tức
Cấu tạo Sứa
Miệng
Miệng
Tua miệng
Tua dù
Tầng keo
Khoang tiêu hoá
I- Sứa
Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
So sánh đặc điểm của sứa và thuỷ tức
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
I- Sứa
Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
Miệng
Tua miệng
Tua dù
Tầng keo
Khoang tiêu hoá
Cấu tạo cơ thể Sứa
Quan sát hình:
? Cơ thể Sứa gồm những bộ phận nào?
Sứa
I- Sứa
Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
Miệng
Tua miệng
Tua dù
Tầng keo
Khoang tiêu hoá
Cấu tạo cơ thể Sứa
? Cấu tạo trong của Sứa có đặc điểm gì?
 ngoµi c¬ thÓ lµ líp ngoµi. Líp trong t¹o thµnh khoang vÞ vµ èng vÞ. Gi÷a chóng lµ tÇng trung gian dµy chøa nhiÒu chÊt keo trong suèt. ChÊt keo cã t¸c dông lµm cho c¬ thÓ næi trªn mÆt n­íc.
I- Sứa
Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
? Nêu đặc điểm cấu tạo của sứa thích nghi với lối sống di chuyển tự do như thế nào?
 C¬ thÓ cã h×nh dï( hay h×nh chu«ng). MiÖng quay xuèng d­íi, mÐp miÖng th­êng kÐo dµi thµnh c¸c tua miÖng ®Ó lÊy thøc ¨n. Di chuyÓn b»ng c¸ch co bãp dï. C¬ thÓ ®èi xøng to¶ trßn, tù vÖ b»ng tÕ bµo gai.
Quan sát hình rồi thảo luận nhóm:
I- Sứa
Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
Thân sứa hình bán cầu trong suốt, phía lưng có hình dù, mép dù có nhiều xúc tu, tế bào tự vệ dày đặc trên xúc tu có nọc độc có thể làm tê liệt hoặc thương vong con mồi và kẻ thù.
Thành phần chủ yếu của sứa là nước vì vậy chúng dễ nổi trên mặt nước
Một số loài sứa có thể ăn được.
Sứa phát sáng
Sứa biển sâu bọ
I- Sứa
Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
Có một số loài sứa không có lỗ miệng mà được thay thế bằng vô số những lỗ rây nhỏ nằm trên bộ tay sưa đồ sộ, có hình rễ cây. Khi dù co bóp, nước hút qua những lỗ này.
Nhờ tay sứa dày đặc, tế bào tự vệ có tuyến độc nên sứa có thể tấn công cả những con mồi lớn: tôm, cá, cá nhỏ.
Sứa có tua dài
I- Sứa
Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
ở một số loài sứa có hai vòng thần kinh( trên và dưới dù) liên hệ chặt chẽ với một số cơ quan cảm giác đặc biệt gọi là thể bên giúp sứa nhận biết được sáng tối, độ nông sâu..
Sứa còn có khả năng " nghe" được các hạ âm lan truyền từ xa do các cơn bão sinh ra mà tai người không nghe thấy được. Nhờ khả năng đó sứa biết trước được bão biển để tránh xa bờ ẩn dưới lớp đất sâu. Sứa được gọi là chiếc phao báo bão.
Sứa phát sáng
I- Sứa
Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
Tiểu kết
Cơ thể hình dù, có tầng keo dày giúp nổi trên mặt nước
Khoang tiêu hoá hẹp thông với lỗ miệng ở phía dưới
Sống bơi lội di chuyển nhờ co bóp dù.
Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
II- Hải quỳ
Quan sát hình một số hải quỳ
? Nhận xét về hình dạng, màu sắc của hải quỳ?
 H¶i quú c¬ thÓ h×nh trô, cã mµu s¾c rùc rì.
I- Sứa
Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
II- Hải quỳ
Hải quỳ
Quan sát hình bên
 H¶i quú cã c¬ thÓ h×nh trô, kÝch th­íc kho¶ng tõ 2cm ®Õn 5cm, cã nhiÒu tua miÖng xÕp ®èi xøng, cã th©n vµ ®Õ b¸m.
? Nêu cấu tạo của hải quỳ?
Miệng
Tua miệng
Thân
Đế bám
I- Sứa
Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
II- Hải quỳ
Hải quỳ
Quan sát hình bên
? Tại sao hải quỳ được xếp vào ngành Ruột khoang?
 H¶i quú cã c¬ thÓ ®èi xøng to¶ trßn, trªn th©n cã tÕ bµo gai ®Ó tù vÖ vµ b¾t måi, lç miÖng cã tua miÖng xung quanh.
Miệng
Tua miệng
Thân
Đế bám
I- Sứa
Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
II- Hải quỳ
Hải quỳ sống cộng sinh với tôm ở nhờ
Quan sát hình bên
Hải quỳ di chuyển bằng cách nào?
 H¶i quú cã ®Õ b¸m, b¸m vµo bê ®¸ hoÆc sèng b¸m trªn c¸c sinh vËt kh¸c.
I- Sứa
Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
II- Hải quỳ
Hải quỳ sống cộng sinh với tôm ở nhờ
Hải quỳ sống dựa vào tôm ở nhờ mà di chuyển được và xua đuổi kẻ thù, giúp loài tôm nhút nhát này tồn tại. Cả hai bên đều có lợi.
Đây là kiểu cộng sinh điển hình trong thế giới động vật.
I- Sứa
Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
Tiểu kết
Cơ thể hình trụ, có nhiều tua miệng xếp đối xứng
Có đế bám, sống bám vào bờ đá
II- Hải quỳ
I- Sứa
Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
II- Hải quỳ
III- San hô
San hô hình sáo
San hô mặt trời
San hô nấm
I- Sứa
Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
II- Hải quỳ
III- San hô
San hô lông chim
San hô sừng hươu
San hô cành
? Nhận xét về hình dạng, màu sắc của san hô?
 San h« cã nhiÒu h×nh d¹ng kh¸c nhau cã h×nh qu¹t, h×nh nÊm, h×nh c©y, h×nh bôi rËm…
- San h« phong phó vÒ mµu s¾c nh­ mµu xanh, ®á, tÝm vµng, n©u….
Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
III- San hô
Quan sát hình, thảo luận nhóm hoàn thành bảng sau.
I- Sứa
II- Hải quỳ
Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
III- San hô
I- Sứa
II- Hải quỳ
+
+
+
+
+
+
+
+
So sánh đặc điểm của sứa và san hụ
Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
III- San hô
Quan sát hình
I- Sứa
II- Hải quỳ
Lỗ miệng
Tua miệng
Cá thể của tập đoàn
Cấu tạo một nhánh tập đoàn san hô
? Trình bày đặc điểm cấu tạo của san hô?
 San h« cã h×nh trô, ®Çu trªn cã lç miÖng vµ c¸c tua miÖng xung quanh, phÇn d­íi g¾n vµo bé phËn h×nh chÐn b»ng ®¸ v«i do c¬ thÓ tiÕt ra.
Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
III- San hô
Dùng xilanh bơm mực tím vào 1 lỗ nhỏ trên đoạn xương san hô ta thấy sự liên thông giữa các cá thể trong tập đoàn san hô.
I- Sứa
II- Hải quỳ
Nhờ có khoang tiêu hoá thông với nhau nên cá thể này kiếm được thức ăn nuôi cá thể kia
Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
III- San hô
Lớp ngoài cơ thể san hô tiết ra được lớp đá vôi dạng đế hoa để làm phần giá đỡ cho phần cơ thể sống trùm lên trên làm cho nửa trên cử động được còn nửa dưới bất động dính lại với nhau tạo lên bộ xương đá vôi.
I- Sứa
II- Hải quỳ
Phần cơ thể sống
Phần hoá đá
San hô hoá đá
Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
III- San hô
San hô sinh sản chủ yếu là mọc chồi, các chồi con không tách ra khỏi cơ thể mẹ mà dính lại với cơ thể mẹ tạo nên tập đoàn san hô. Trong nhiều năm chúng gắn kết tạo nên rạn san hô
I- Sứa
II- Hải quỳ
Quan sát các rạn San hô
Các rạn san hô liên kết với nhau tạo thành các bờ viền, bờ chắn có màu sắc rực rỡ, xung quanh là một thế giới động thực vật rất đặc biệt và phong phú.
Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
III- San hô
I- Sứa
II- Hải quỳ
Rạn San hô lâu năm nhất
San hô sừng
I- Sứa
Bài 9: Đa dạng ngành ruột khoang
Tiểu kết
-Cơ thể hình trụ sống bám
- Tổ chức cơ thể kiểu tập đoàn, có khoang ruột thông với nhau vào khung xương đá vôi bất động
II- Hải quỳ
III- San hô
- HS đọc phần ghi nhớ SGK
- GV cho HS làm bài tập sau
Củng cố bài học

Chọn đáp án đúng:
Câu 1: Sứa di chuyển nhờ:
a. Chân giả
b. Bằng dù
c. Roi bơi
d. Tua miệng
Câu 2: Hải quỳ ăn:
a. Động vật
b. Thực vật
c. Cả a và b
Dặn dò về nhà
* Học bài và trả Lời câu hỏi cuối bài
* Đọc phần " Em có biết"
* Chuẩn bị bài 10 SGK trang 34
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ.
CHÀO TẠM BIỆT HẸN GẶP LAI !
GV : NGUYỄN THỊ NGỌC TUYẾT
Năm học : 2010 - 2011
TRƯỜNG THCS CHÁNH NGHĨA
Chúc sức khỏe , may mắn và thành công !