Bài 9. Cấu tạo và tính chất của cơ

SINH HỌC 8
Giáo viên: Nguyễn Thị Tươi
PHOØNG GIAÙO DUÏC&ÑAØO TAÏO QUAÄN NINH KIEÀU
TRÖÔØNG THCS ÑOAØN THÒ ÑIEÅM
NAÊM HOÏC 2009-2010
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Cấu tạo và chức năng của xương dài ra sao?
Câu 2: Thành phần và hóa học của xương ra sao? Xương lớn lên và dài ra là nhờ bộ phận nào của xương.
Câu 3 SGK : Hãy giải thích vì sao xương động vật được hầm ( đun sôi lâu) thì bở?
Khi hầm xương lâu thì chất cốt giao bị hủy, phần còn lại là chất vô cơ không còn được liên kết với cốt giao nên xương bị bở.
Bài 9
Tiết 9
Bài 9
Tiết 9
CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ
Bài 9 CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ
I. CẤU TẠO TẾ BÀO CƠ VÀ BẮP CƠ:
Bắp cơ
Nhân
Sợi cơ
(tế bào cơ)
Các tơ cơ
Tơ cơ dày
Tơ cơ mảnh
Bó cơ
Đĩa sáng
Đĩa tối
z
Đơn vị cấu trúc
Hình 9.1 Bắp cơ, bó cơ và cấu tạo tế bào cơ
*Dựa hình và thông tin SGK hãy thảo luận trả lời các câu hỏi sau:
* Bắp cơ gồm nhiều bó cơ, mỗi bó cơ gồm nhiều sợi cơ(tế bào cơ), bọc trong màng liên kết
- Bắp cơ có cấu tạo ra sao?
- Tế bào cơ có cấu tạo ra sao?
- Tại sao tế bào cơ này có vân ngang?
* Tế bào cơ được cấu tạo từ các tơ cơ gồm tơ cơ mảnh và tơ cơ dày xếp xen kẻ với nhau tạo nên đĩa sáng và đĩa tối.
* Đơn vị cấu trúc tế bào cơ là giới hạn giữ tơ cơ mảnh và tơ cơ dày( Đĩa tối ở giữa, hai nửa đĩa sáng ở hai đầu)
II. TÍNH CHẤT CỦA CƠ:
- HS đọc thí nghiệm ở SGK
- Khi bị kích thích cơ phản ứng như thế nào?
- HS xem phim hoạt động cơ để biết cơ chế sự co cơ.
* Tính chất cơ bản của cơ là sự co và dãn cơ.
* Khi cơ co tơ cơ mảnh (đĩa sáng) xuyên sâu vào vùng phân bố của tơ cơ dày( đĩa tối) làm cho tế bào cơ ngắn lại, đó là sự co cơ.
* Cơ co khi có kích thích của môi trường và chịu ảnh hưởng của hệ thần kinh.
III. Ý NGHĨA CỦA HOẠT ĐỘNG CO CƠ:
- Khi cơ co kéo theo bộ phận nào của hệ vận động?
- Sự co cơ có tác dụng gì trong đời sống?
- Phân tích phối hợp hoạt độngco dãn giữa cơ 2 đầu(cơ gấp) và cơ ba đầu( cơ duỗi) ở cánh tay:
- Sự sắp xếp các cơ trên cơ thể thường tạo thành từng cặp đối kháng. Cơ này kéo xương về một phía thì cơ kia kéo về phía ngược lại. Ví dụ; Cơ nhị đầu ở cánh tay co nâng cẳng tay về phía trước, cơ tam đầu co thì duỗi cẳng tay ra.Cơ co làm xương cử động dẫn tới sự vận động cơ thể.
II. Ý NGHĨA CỦA HOẠT ĐỘNG CO CƠ:
* Cơ co kéo theo xương cử động giúp cơ thể vận động, lao động, di chuyển.
* Trong cơ thể luôn luôn có sự phối hợp hoạt động các nhóm cơ
CỦNG CỐ
Câu 1- SGK : Đặc điểm cấu tạo nào của tế bào cơ phù hợp với chức năng co cơ ?
- Tế bào cơ gồm nhiều đơn vị cấu trúc nối liền với nhau nên tế bào cơ dài.
- Mỗi đơn vị cấu trúc có các tơ cơ dày và tơ cơ mảnh bố trí xen kẽ để khi tơ cơ mảnh xuyên sâu vào vùng phân bố của tơ cơ dày sẽ làm cơ ngắn lại tạo nên sự co cơ .
CỦNG CỐ
Câu 2- SGK : Khi các em đi hoặc đứng, hãy để ý tìm hiểu xem có lúc nào cả cơ gấp và cơ duỗi cẳng chân cùng co ? Giải thích hiện tượng đó.
Câu 3*: Có khi nào cả cơ gấp và cơ duỗi của một bộ phận cùng co tối đa hoặc cùng duỗi tối đa? Vì sao?
- Chỉ có khi nào cơ này mất khả năng tiếp nhận kích thích do đó mất trương lực cơ ( Bại liệt)
- Khi đứng cả cơ gấp và cơ duỗi cẳng chân cùng co, nhưng không co tối đa. Cả 2 cơ đối kháng đều tạo ra thế cân bằng giữ cho hệ thống xương chân thẳng để trọng tâm cơ thể rơi vào chân đế.
- Không khi nào cả 2 cơ gấp và cơ duỗi của 1 bộ phận cơ thể cùng co tối đa
DẶN DÒ
* Học bài
* Bài sau: “Hoạt động của cơ” Đọc SGK tìm hiểu công thức tính công của cơ và làm bài bảng 10 SGK .
Chúc các em học giỏi