Bài 9. Cấu tạo và tính chất của cơ

* Trường THCS Thanh Trường *
Nguyễn Mạnh Hùng.
TP Điện Biên Phủ
Sinh học 8
Kiểm tra bài cũ:
+ Cấu tạo và chức năng của xương dài?
Em hãy cho biết:
+ Thành phần hóa học và tính chất của xương?
Cơ bám vào xương, cơ co làm xương cử động vì vậy gọi là cơ xương. Cơ thể người có khoảng 600 cơ tạo thành hệ cơ. Tùy vị trí trên cơ thể và tùy chức năng mà cơ có hình dạng khác nhau, điển hình là bắp cơ có hình thoi dài.
TIẾT 9 - BÀI 9: CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ
I. Cấu tạo bắp cơ và tế bào cơ.
Hãy tìm hiểu ? sgk- trang 32, quan sát
H.9-1 trả lời câu hỏi sau:
+ Bắp cơ có cấu tạo như thế nào?
+ Tế bào cơ có cấu tạo như thế nào?

TIẾT 9 - BÀI 9: CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ
TIẾT 9 - BÀI 9: CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ
Bắp cơ: + Ngoài là màng liên kết, 2 đầu thon có gân, giữa phình to gọi là bụng cơ.
+ Trong: Nhiều sợi cơ tập chung lại -> bó cơ .
TIẾT 9 - BÀI 9: CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ
* Sợi cơ gồm nhiều tơ cơ
(tơ cơ mảnh thì trơn và tơ
cơ dày co mấu sinh chất
xen kẽ nhau) -> vân tối và
vân sáng.
TIẾT 9 - BÀI 9: CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ
Quan sát H.9-1. Sgk và cho biết ?
- Mỗi sợi cơ là 1 TB dài 10 - 12cm có màng, tế bào chất và có nhiều nhân hình bầu dục
- Đơn vị cấu trúc của tế bào cơ là gì?
- Tế bào cơ có cấu tạo như thế nào?
- Tơ cơ giữa 2 tấm Z là đơn vị cấu trúc của tế bào cơ ( tiết cơ)
Trả lời
? Kết luận
Mỗi bắp cơ gồm nhiều bó
cơ, mỗi bó cơ gồm nhiều
tế bào cơ. Tế bào cơ được
cấu tạo từ các tơ cơ gồm
các tơ cơ mảnh và tơ cơ
dày xếp xen kẽ nhau. Tơ
cơ mỏng thì trơn, tơ cơ
dày có mấu sinh chất.
Bắp cơ, bó cơ và tế bào cơ có cấu tạo như thế nào?
TIẾT 9 - BÀI 9: CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ
II. Tính chất của cơ
Các em đọc ? phần II sgk và
quan sát hình 9-2, Cho biết kết
quả của thí nghiệm.
TIẾT 9 - BÀI 9: CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ
Kết quả:
Kích thích vào dây thần kinh đi tới cơ cẳng chân ếch -> cơ co, sau đó cơ dãn làm cần ghi kéo lên, rồi hạ xuống, đầu kim vẽ ra đồ thị một nhịp co cơ.
Các em quan sát hình 9-3 sơ đồ phản xạ đầu gối, giải thích cơ chế phản xạ của sự co cơ?
TIẾT 9 - BÀI 9: CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ
C¬ chÕ:
Khi kÝch thÝch vµo c¬ quan thô c¶m h­íng t©m TW thÇn kinh Li t©m c¬ quan thô c¶m c¼ng ch©n hÊt vÒ phÝa tr­íc.
Quan sát H.9-4 sgk, em thấy bắp cơ trước cánh tay thay đổi như thế nào? vì sao?
TIẾT 9 - BÀI 9: CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ
Trả lời
Bắp cơ trước cánh tay to lên vì cơ đã co.
Qua những thí nghiệm trên hãy cho biết tính chất của cơ là gì?
 TÝnh chÊt cña c¬ lµ co vµ d·n.

Cơ co khi nào và chịu sự điều khiển của hệ cơ quan nào?
? Cơ co khi có kích thích từ môi trường và chịu ảnh hưởng của hệ thần kinh.
TIẾT 9 - BÀI 9: CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ
III. ý nghĩa của hoạt động co cơ.
Quan sát hình 9 - 4 em hãy cho biết co cơ có tác dụng gì?

? Cơ thường bám vào 2 xương qua khớp nên khi cơ co, xương cử động -> sự vận động của cơ thể.
Kết luận chung.
Tính chất của cơ là co và dãn. Cơ thường bám vào hai
xương qua khớp nên khi cơ co làm xương của động dẫn tới
sự vận động của cơ thể. Mỗi bắp cơ gồm nhiều bó cơ, mỗi
bó cơ gồm nhiều tế bào cơ. Tế bào cơ được cấu tạo từ các
tơ cơ gồm các tơ cơ mảnh và tơ dày. khi tơ cơ mảnh xuyên
vào vùng phân bố của tơ cơ dày làm tế bào cơ ngắn lại, đó
là sự co cơ.
Cơ co khi có kính thích từ môi trường và chiu ảnh hưởng
của hệ thần kinh.
TIẾT 9 - BÀI 9: CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ
TIẾT 9 - BÀI 9: CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ
* Kiểm tra đánh giá
Bắp cơ .(1).. .(2). tơ cơ tơ cơ dày
..(3).
Bài tập 1: Chọn các cụm từ; Tơ cơ mảnh, bó cơ, tế bào cơ thay cho các số 1, 2, 3 sao cho phù hợp.
Đáp án
Bó cơ
TB cơ
tơ cơ mảnh
Bài tập 2: Hãy khoanh tròn vào câu trả lời đúng trong các bài tập sau:
1- Bắp cơ điển hình có cấu tạo là:
a) Sợi cơ có vân sáng, vân tối.
b) Bó cơ và sợi cơ.
c) Có màng liên kết bao bọc, hai đầu nhỏ giữa phình to.
d) Gồm nhiều sợi cơ tập trung thành bó cơ.
e) Cả a, b, c, d.
g) Chỉ c và d.
2- Khi cơ co ? bắp cơ ngắn lại và to bề ngang là do:
a) Vân tối dày lên
b) Một đầu cơ co và 1 đầu cơ cố định.
c) Các tơ mảnh xuyên sâu vào vùng tơ dày ? vân tối ngắn lại.
d) Cả a, b, c.
e) Chỉ a và c.
TIẾT 9 - BÀI 9: CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ
* Hướng dẫn về nhà
- Học bài theo câu hỏi SGK.
- Ôn lại một số kiến thức về lực, công cơ học.
Tiết học đến đây kết thúc
chúc thầy cô và các em mạnh khoẻ hạnh phú