Bài 9. Cấu tạo và tính chất của cơ

Tiết 9(Bài 9)
Cấu tạo và tính chất của cơ
HS đọc thông tin sgk trang 32 quan sát
Hình bên trả lời các câu hỏi sau
-Vì sao cơ được gọi là cơ xương?
+ Cơ dính vào xương thực hiện chức năng vận động gọi là cơ xương
( cơ xuong cũn được gọi là cơ vân vỡ:
Cơ có vân tối, vân sáng xen kẽ nhau)

Cơ thể người có khoảng 600 cơ tạo thành hệ cơ
+ Cơ đầu cổ: Cơ mặt, cơ nhai, cơ quay cổ
+ Cơ thân: Cơ ngực(Cơ trước ngực , cơ liên sườn)
+ Cơ chi trên: Cơ đai vai, cơ cánh tay,
cẳng tay, bàn tay.
+ Cơ chi dưới: Cơ đai hông, cơ đùi,
cẳng chân, bàn chân.
- Cơ có nhiều hình dạng khác nhau: Hình tấm,
hình lông chim, hình nhiều đầu và nhiều thân.
điển hình nhất là bắp cơ hình thoi

I.cấu tạo bắp cơ và tế bào cơ
HS đọc và tỡm hiểu nội dung phần1 SGK
Quan sát hình 9-1 trả lời câu hỏi?
+ Bắp cơ có cấu tạo như thế nào?
+ Tế bào cơ có cấu tạo như thế nào?
+ Giải thích các chi tiết trong hình
Quan sát hình 9.1
hoàn thành sơ đồ:
Bắp cơ
2
2
3
3
3
4
4
4
5
6
2
Bó cơ
Bó cơ
Bó cơ
Sợi cơ
Sợi cơ
Sợi cơ
Tơ cơ
Tơ cơ
Tơ cơ
Tơ cơ dày
Tơ cơ mảnh
Bắp cơ
Sơ đồ cấu tạo của cơ
Bó cơ
Bó cơ
Bó cơ
Sợi cơ
(TB cơ)
Sợi cơ
(TB cơ)
Sợi cơ
(TB cơ)
Tơ cơ
Tơ cơ
Tơ cơ
Tơ cơ mảnh
Tơ cơ dày
Nêu cấu tạo của sợi cơ?
Mỗi sợi cơ là một tế bào cơ dài 10 - 12 cm
có màng, tế bào chất, nhiều nhân hình bầu dục
Trong tế bào chất gồm nhiều tơ cơ nhỏ
nằm song song với nhau,
Mỗi tơ cơ có những đoạn màu sáng
và màu sẫm, nằm xen kẽ xếp thành vân ngang
Giới hạn của các tơ cơ mảnh và dày
giữa 2 tấm Z là đơn vị cấu trúc
của tế bào cơ (Tiết cơ)
Bắp cơ có cấu tạo như thế nào?
- Mỗi bắp cơ gồm nhiều bó cơ,
- Mỗi bó cơ gồm nhiều tế bào cơ.
- Tế bào cơ được cấu tạo từ các tơ cơ
- Tơ cơ gồm các tơ cơ mảnh và tơ cơ dày xếp xen kẽ
- Tơ cơ mỏng thì trơn, tơ cơ dày có mấu sinh chất
- Đơn vị cấu trúc của cơ là:Khoảng cách giữa 2 tấm Z(Tiết cơ)
II: Tìm hiểu tính chất của cơ
C¸c em ®äc th«ng tin phÇn II SGK vµ quan s¸t h×nh 9-2,
HS lªn b¶ng m« t¶ l¹i thÝ nghiÖm
Khi bị kích thích cơ phản ứng như thế nào?
+Bằng cách co cơ
Khi không có kích thích thì cơ có hiện tượng gì?
+Cơ giãn
Em hiểu thế nào là một nhịp co cơ?
+1 lần co, 1 lần giãn là 1 nhịp
Tính chất của cơ là gì?
+Co và giãn








- Kích thích cơ quan thụ cảm xung thần kinh dây hướng tâm trung ương thần kinh dây li tâm Co cơ

- Quan sát hình 9-3 sơ đồ phản xạ đầu gối,
- Mô tả thí nghiệm
- Nêu hiện tượng xảy ra


+Chân hất về phía trước(Phản xạ co cơ)
- Hãy giải thích cơ chế phản xạ co cơ?
Quan sát hình 9.4/33
- HS lên làm thí nghiệm: Co và duỗi cẳng tay HS khác quan sát
Cơ trước cánh tay thay đổi như thế nào?
+Khi co: bắp cơ to lên, khi duỗi: bắp cơ nhỏ đi
- Giải thích vì sao?
+Khi co cơ các tơ cơ mảnh xuyên sâu
Vào vùng phân bố của các tơ cơ dày làm
Cho đĩa sáng ngắn lại, đĩa tối dày lên
do đó bắp cơ ngắn lại và to lên về chiều ngang.
+Khi giãn: Gân ở hai đầu bắp cơ kéo bắp cơ làm các sợi cơ dày không xuyên vào các sợi cơ mảnh nữa
- Nguyên nhân làm co,giãn cơ?

+Khi có kích thích của môi trường và chịu ảnh hưởng của hệ thần kinh thì cơ co và giãn






III. ý nghĩa cua hoạt động co cơ
Quan sát hình 9.4 thực hiện lệnh sau:
Sự co cơ có tác dụng gì?
+Cơ co thì xương cử động giúp cơ thể
vận động
Phân tích sự phối hợp hoạt động co,
giãn giữa cơ 2 đầu(Cơ gấp)
và cơ 3 đầu(Cơ duỗi)
+Cơ 2 đầu kéo xương cẳng tay về phía trước
+Cơ 3 đâu kéo xương cánh tay về phía sau
Hoạt động co cơ

Bài tập: Hãy ghi chú thích vào hình vẽ sau theo các con số trên tranh
Hãy chọn câu trả lời đúng trong các câu sau:
1- Bắp cơ điển hình có cấu tạo:
a. Sợi cơ có vân sáng, vân tối.
b. Bó cơ và sợi cơ.
c. Có màng liên kết bao bọc, hai đầu nhỏ giữa phình to.
d. Gồm nhiều sợi cơ tập trung thành bó cơ.
e. Cả a, b, c, d.
g. Chỉ c và d.
2- Khi cơ co ? bắp cơ ngắn lại và to bề ngang là do:
a. Vân tối dày lên
b. Một đầu cơ co và 1 đầu cơ cố định.
c. Các tơ mảnh xuyên sâu vào vùng tơ dày ? vân tối ngắn lại.
d. Cả a, b, c.
e. Chỉ a và c.
Về nhà
1. Tr¶ lêi c©u hái SGK/ 33
2. ¤n l¹i mét sè kiÕn thøc vÒ lùc, c«ng c¬ häc.
Tiết học đến đây đã kết thúc chúc quý thầy cô và các em khỏe,hạnh phúc