Bài 9. Áp suất khí quyển

BÀI 9 : ÁP SUẤT KHÍ QUYỂN
I.Sự tồn tại của áp suất khí quyển
1.Trái đất được bao bọc bởi 1 lớp không khí dày tơí hàng ngàn km gọi là
2.Không khí cũng có trọng lượng nên trái đất và mọi vật trên trái đất đều chịu áp suất của lớp không khí bao quanh trái đất

khí quyển.
=> đó là áp suất khí quyển
3.A�p suất khí quyển tác dụng theo mọi phương.
*Thí nghiệm:
+Thí nghiệm 1: C1:hút bớt không khí trong 1 vỏ hộp sữa bằng giấy ta thấy vỏ hộp bị bẹp theo nhiều phía?:
-Giải thích: Do áp suất không khí trong hộp nhỏ hơn áp suất không khí ở ngoài
C2. Nước có chảy ra khỏi ống không? Tại sao?
Không.Vì áp suất của không khí tác dụng vào nước lớn hơn áp suất trong ống.
+Thí nghiệm 2: quan sát H9.3
C3.Nếu bỏ ngón tay bịt đầu trên của ống ra thì xảy ra hiện tượng gì? Giải thích tại sao?
Có hiện tượng là nước chảy ra.
Vì,khi đó trong ống có áp suất khí quyển và áp suất của cột nước sẽ lớn hơn áp suất khí quyển ở ngoài nên nước chảy từ ống ra.
Thí nghiệm 3. Năm 1654,GHÊ-RICH (1602-1678) thị trưởng TP Mác đơ -Buốc của Đức đã làm thí nghiệm sau:
O�ng lấy 2 bán cầu bằng đồng rỗng, đk khoảng 30cm ,mép được mài nhẵn,úp chặt vào nhau sao cho không khí không lọt vào được . Sau đó ông dùng máy bơm hút không khí bên trong quả cầu ra ngoài qua 1 van gắn vào 1 bán cầu rồi đóng khoá van lại. Người ta phải dùng hai đàn ngựa mỗi đàn 8 con mà cũng không kéo được hai bán cầu rời ra.
C4. Hãy giải thích tại sao?
Vì khi hút hết không khí trong quả cầu ra thì áp suất trong quả cầu = 0, trong khi đó vỏ quả cầu chịu tác dụng của áp suất khí quyển từ mọi phía làm 2 bán cầu ép chặt với nhau.
II. Độ lớn của áp suất khí quyển
1.Thí nghiệm Tô-ri-xe-Li
Nhà bác học Tô-ri-xe -Li (1608-1647) người I-ta-li-a là người đầu tiên đo được độ lớn của áp suất khí quyển .
Ô�ng lấ�y 1 ống thuỷ tinh dài khoảng 1m,
một đầu kín, đổ đầy thuỷ ngân vào. Lấy
ngón tay bịt kín miệng ống rồi quay ngược ống xuống.Sau đó, nhúng chìm miệng ống vào 1 chậu đựng thuỷ ngân rồi bỏ ngón tay bịt miệng ống ra. Ô�ng nhận thấy thuỷ ngân trong ống tụt xuống ,còn lại khoảng 76 cm tính từ mặt thoáng của thuỷ ngân trong chậu (H.9.5)
2.Độ lớn của áp suất khí quyển
C5. Các áp suất tác dụng lên A (ở ngoài ống) và lên B (ở trong ống) có bằng nhau không? Tại sao?
Bằng nhau.Vì 2 điểm này cùng ở trên mặt phẳng nằm ngang trong chất lỏng.
C6. A�p suất tác dụng lên A là áp suất nào?A�p suất tác dụng lên B là áp suất nào?
A�p suất tác dụng lên A là áp suất khí quyển
A�p suất tác dụng lên B là áp suất gây ra bởi trọng lượng cột thuỷ ngân cao 76 cm
C7. Hãy tính áp suất tại B, biết TLR của thuỷ ngân là 136000N/m3.Từ đó suy ra độ lớn của áp suất khí quyển.
A�p suất gây ra bởi trọng lượng của cột thuỷ ngân cao 76cm tác dụng lên B được tính theo CT:
P=h.d=0,76.136000= 103360N/m2
Chú ý: Người ta dùng chiều cao cột thuỷ ngân trong thí nghiệm Tô-ri-xe-Li để diễn tả độ lớn của áp suất khí quyển .
Thí dụ : áp suất khí quyển ở bãi biển Sầm sơn vào khoảng 76cm Hg.
III.VẬN DỤ�NG
C8. Không.Vì có áp suất khí quyển tác dụng lên tờ giấy.
C9.Thí dụ chứng tỏ sự tồn tại của áp suất khí quyển: Bẻ 1 đầu ống tiêm thuốc không chảy ra ,tác dụng của lỗ nhỏ trên ấm trà, v.v
Cách tính: p=h.d = 0,76m.136000N/m3 = 103360N/m2
Trả lời: nghĩa là: không khí gây ra một áp suất bằng áp suất ở đáy của cột thuỷ ngân cao 76cm.
C10. Nói áp suất khí quyển bằng 76cm Hg có nghĩa là thế nào?.Tính áp suất này ra N/m2.
C11.Trong TN Tô-ri-xe-Li,giả sử không dùng thuỷ ngân mà dùng nước thì cột nước trong ống cao bao nhiêu? Ống Tô-ri-xe-Li phải dài ít nhất bao nhiêu?
+ Ống phải dài ít nhất là :10,4 m.
+ cột nước cao:
h= p/d = 103360/10000 =10,336 (m)
C12* Tại sao không thể tính trực tiếp áp suất khí quyển bằng công thức p=h.d?
Vì độ cao của lớp khí quyển không xác định được chính xác và trọng lượng riêng củakhông khí cũng thay đổi theo độ cao.