Bài 9. Áp suất khí quyển

KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Viết công thức tính áp suất của chất lỏng tại một điểm có độ sâu h trong lòng chất lỏng?
h
?
Có một cốc nước đầy được đậy kín bằng một tờ giấy không thấm nước.
Khi lộn ngược cốc nước thì nước có chảy ra ngoài không? Vì sao?
TIẾT 10 – BÀI 9
ÁP SUẤT KHÍ QUYỂN
I. Söï toàn taïi cuûa aùp suaát khí quyeån
- Trái đất được bao bọc bởi 1 lớp không khí dày tới hàng ngàn km, gọi là khí quyển
- Vì không khí có trọng lượng nên gây ra áp suất lên mọi vật trên trái đất . Áp suất này gọi là áp suất khí quyển
Khi hút bớt không khí trong vỏ hộp ra, thì áp suất của không khí trong hộp nhỏ hơn áp suất không khí ở ngoài .
Nên vỏ hộp chịu tác dụng của áp suất không khí từ ngoài vào làm vỏ hộp bị bẹp theo nhiều phía.
1. Thí nghieäm 1
Hút bớt không khí trong vỏ hộp sữa bằng giấy, ta thấy vỏ hộp bị bẹp theo nhiều phía.
Hãy giải thích tại sao ?
C1
C¾m 1 èng thuû tinh ngËp trong n­íc,råi lÊy ngãn tay bÞt kÝn ®Çu phÝa trªn vµ kÐo èng ra
khái n­íc
Nước có chảy ra khỏi ống hay không? Tại sao?
- Nước không chảy ra khỏi ống vì áp lực của không khí tác dụng vào nước từ dưới lên, lớn hơn trọng lượng của cột nước.
???
Áp lực khí quyển
Trọng lượng cột nước
2. Thí nghieäm 2
C2
Nếu bỏ ngón tay bịt đầu trên của ống thì xảy ra hiện tượng gì?
Giải thích tại sao?
Nước sẽ chảy ra khỏi ống vì áp suất khí quyển bên trên cộng với áp suất của cột nước lớn hơn áp suất khí quyển bên dưới.
C3
Dùng hai đàn ngựa mỗi đàn 8 con mà cũng không kéo được 2 bán cầu rời ra .
Hãy giải thích tại sao?
3. Thí nghieäm 3
Năm 1654 Ghê-rích lấy 2 bán cầu bằng đồng rỗng, đường kính khoảng 30cm, mép mài nhẵn, úp chặt vào nhau sao cho không khí không lọt vào được, sau đó dùng máy bơm hút hết không khí bên trong ra và khóa van lại
C4
Rút hết không khí trong quả cầu ra thì áp suất trong quả cầu bằng 0
Vỏ quả cầu chịu tác dụng của áp suất khí quyển töø moïi phía làm hai bán cầu ép chặt vào nhau.
Trái Đất và mọi vật trên Trái Đất đều chịu tác dụng của áp suất khí quyển theo mọi phương.
Qua 3 thí nghiệm các em thấy Trái đất và mọi vật trên trái đất đều chịu tác dụng gì ?
1m
Thủy ngân
1. Thí nghiệm Tơ-ri-xe-li
- Lấy một ống thủy tinh dài 1m, đổ đầy thủy ngân vào.
- Lấy ngón tay bịt miệng ống rồi quay ngược ống xuống.
- Nhúng chìm miệng ống vào một chậu đựng thủy ngân rồi bỏ tay bịt miệng ống ra.
-> Thủy ngân trong ống tụt xuống còn 76cm.
Chân không
76cm
II. Ñoä lôùn cuûa aùp suaát khí quyeån
2. Ñoä lôùn cuûa aùp suaát khí quyeån
76cm
C5
Các áp suất tác dụng lên A (ở ngoài ống) và lên B ( ở trong ống có bằng nhau không ? Tại sao ?
PA= PB ( Vì 2 điểm này cùng ở trên mặt phẳng nằm ngang trong chất lỏng
76cm
Thủy ngân
C6
Áp suất tác dụng lên A là áp suất nào? Áp suất tác dụng lên B là áp suất nào ?
Lên A là Áp suất khí quyển
Lên B là Áp suất của cột thủy ngân cao 76cm
76cm
Thủy ngân
C7
Hóy tớnh ỏp suất tại B, biết trọng lượng riờng của thủy ngõn (Hg) là 136.000N/m3. Từ đú suy ra độ lớn của ỏp suất khớ quyển.

Tóm tắt:
h = 76cm = 0.76m
d = 136 000N/m3
pB = ? (N)
Giải:
Áp suất tại B do cột thủy ngân gây ra:
pB = d.h = 0,76 . 136 000 = 103 360 (N/m2)
=> pkq = pB = 103 360 (N/m2)
Vaäy ñoä lôùn cuûa aùp suaát khí quyeån baèng aùp suaát cuûa coät thuûy ngaân trong oáng Toâ-ri-xe-li, do ñoù ngöôøi ta thöôøng duøng mmHg laøm ñôn vò ño aùp suaát khí quyeån
Ví dụ : Áp suất khí quyển ở bãi biển Sầm Sơn là 760mmHg
Chú ý:
Vì áp suất khí quyển bằng áp suất gây ra bởi cột thủy ngân trong thí nghiệm Tô-ri-xe-li, nên người ta còn dùng chiều cao của cột thủy ngân này để diễn tả độ lớn của áp suất khí quyển.
Ví dụ : Áp suất khí quyển ở bãi biển Sầm Sơn vào khoảng 76cmHg
Trái Đất và mọi vật trên Trái Đất đều chịu tác dụng của áp suất khí quyển theo mọi phương.
Áp suất khí quyển bằng áp suất của cột thủy ngân trong ống Tô-ri-xe-li, do đó người ta thường dùng mmHg làm đơn vị đo áp suất khí quyển
Qua hai nội dung vừa tìm hiểu . Em nào nhắc lại
Trái đất và mọi vật đều chịu tác dụng gì ?
Áp suất khí quyển bằng áp suất của cột gì ? Đơn vị ?
III. Vaän duïng
C8
Giải thích hiện tượng thí nghiệm nêu ra ở đầu bài ?
Nước không chảy ra được là vì khí quyển đã tác dụng lên tờ giấy một áp lực có hướng từ dưới lên lớn hơn trọng lượng của nước chứa trong cốc.
C9
Nêu ví dụ chứng tỏ sự tồn tại của áp suất khí quyển ?
Nếu Liên đội phát động phong trào lấy vỏ trứng gà làm sản phảm tái chế , điều kiện vỏ trứng không nứt vỡ, ta làm thế nào ?
Laáy kim chaâm 1 loã nhoû loøng tröùng khoù chaûy ra, ta chaâm 2 ñaàu loøng tröùng chaûy ra deã daøng vaø laáy ñöôïc voû tröùng
C10
Nói áp suất khí quyển bằng 76cmHg có nghĩa là thế nào? Tính áp suất này ra N/m2
Noùi aùp suaát khí quyeån baèng 76cmHg, coù nghóa laø khoâng khí gaây ra moät aùp suaát baèng aùp suaát ôû ñaùy coät thuûy ngaân cao 76cm
Độ lớn : pkq= pHg = d.h = 136000.0,76 = 103360 N/m2
C11
Trong thí nghiệm Tô-ri-xe-li giả sử người ta không dùng thủy ngân mà dùng nước thì cột nước trong ống cao bao nhiêu? Ống Tô-ri-xe-li phải dài ít nhất là bao nhiêu?
Chiều cao của cột nước :
p = d.h => h = = = 10,336 m
Như vậy ống Tô-ri-xe-li ít nhất dài hơn 10,336m
Tại sao không thể tính trực tiếp áp suất khí quyển bằng công thức p = d.h?
C12
Vì ñoä cao cuûa lôùp khí quyeån khoâng xaùc ñònh ñöôïc chính xaùc vaø troïng löôïng rieâng cuûa khoâng khí cuõng thay ñoåi theo ñoä cao.
BÀI TẬP VẬN DỤNG
9.1 Hãy chọn ý trả lời đúng nhất trong các ý sau
Càng lên cao thì áp suất khí quyển:
A. càng tăng.
B. càng giảm.
C. không thay đổi.
D. có thể tăng và có thể giảm.
9.2 Hãy chọn ý trả lời đúng nhất trong các hiện tượng sau đây, hiện tượng nào do áp suất khí quyển:
A. Quả bóng bàn bị bẹp, thả vào nước nóng sẽ phồng lên như cũ.
B. Bánh xe đạp bơm căng để ngoài nắng có thể bị nổ.
C. Dùng ống nhựa nhỏ để hút nước.
D. Thổi hơi vào quả bóng bay nó sẽ phồng lên.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
1/ Học thuộc phần ghi nhớ và làm bài tập từ 9.3 đến 9.6 SBT vật lý 8
2/ Tiết sau mỗi tổ cử 2 bạn lên phòng thí nghiệm trước 5 phút tiết học lấy đồ thí nghiệm cho tổ, theo sự hướng dẫn của giáo viên bộ môn lý.
3/ Tổ trực nhật chuẩn bị 1 chậu nước khoảng 4 lít