Bài 8. Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự

Kiểm tra bài cũ
Khoanh tròn vào chữ cái của câu trả lời em cho là đúng nhất
Câu 1: Trong một văn bản tự sự, yếu tố chính là:
A/ Sự việc và nhân vật
B/ Ngôi kể
C/ Yếu tố miêu tả và biểu cảm
D/ Một số yếu tố khác
Câu 2: Đối tượng miêu tả trong văn bản tự sự là :
A/ Miêu tả nhân vật
B/ Miªu t¶ c¶nh thiªn nhiªn
C/ Miªu t¶ c¶nh sinh ho¹t
D/ Gồm cả A, B, C
Câu 3: Nhân vật Lục Vân Tiên trong tác phẩm cùng tên của Nguyễn Đình Chiểu được xây dựng thông qua việc miêu tả thế giới nội tâm:
A/ §óng
B/ Sai
Câu 4: Em hãy trình bày một vài suy nghĩ của em về nghệ thuật xây dựng nhân vật Thuý Ki?u c?a Nguy?n Du .
Tuần 8 Bài 9
Tiết 40 Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự
I/ Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự
1/ Tìm hiểu ví dụ:
a/ Đoạn trích: Kiều ở lầu Ngưng Bích
( Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du)
Trước lầu Ngưng Bích khoá xuân
Vẻ non xa chốn trăng gần ở chung
Bốn bề bát ngát xa trông
Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia
Bẽ bàng mây sớm đèn khuya
Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng
Tưởng người dưới nguyệt chén đồng
Tin sương luống những r�y trông mai chờ
Bên trời góc biển bơ vơ
Tấm son gột rửa bao giờ cho phai
Xót người tựa cửa hôm mai
Quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờ

Sân Lai cách mấy nắng mưa,
Có khi gốc tử đã vừa người ôm.
Buồn trông cửa bể chiều hôm,
Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?
Buồn trông ngọn nước mới sa,
Hoa trôi man mác biết là về đâu?
Buồn trông nội cỏ rầu rầu,
Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.
Buồn trông gió cuốn mặt duềnh,
ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.
Miêu tả bên ngoài gồm cảnh sắc
thiên nhiên và ngoại hình của con
người, sự vật...mà ta có thể
quan sát trực tiếp được
Miêu tả nội tâm(miêu tả bên trong):
miêu tả suy nghĩ, tình cảm, diễn biến tâm
trạng của nhân vật mà ta không thể
quan sát trực tiếp được.
b.Xét đoạn trích:
Mặt lão đột nhiên co rúm lại. Những vết nhăn xô lại với nhau, ép cho nước mắt chảy ra. Cái đầu lão nghoẹo về một bên và cái miệng móm mém của lão mếu như con nít.
(Lão Hạc - Nam Cao)

Miêu tả nội tâm giúp tác giả khắc hoạ tính cách, đặc điểm nhân vật rõ nét và sinh động hơn.
Miêu tả nội tâm gián tiếp bằng cách miêu tả cảnh vật, nét mặt, cử chỉ, trang phục...của nhân vật
Miêu tả nội tâm trực tiếp bằng cách diễn tả những ý nghĩ , cảm xúc, tình cảm của nhân vật
2/ Ghi nhớ (SGK)
Đọc 2 đoạn trích sau
1.Cái chàng Dế choắt người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện. Đã thanh niên rồi mà cánh chỉ ngắn cun củn, hở cả mạng sườn như người cởi trần mặc áo ghi lê.Đôi càng bè bè, nặng nề, trông đến xấu.
=>Miêu tả ngoại hình

2.Ngẫm ra thì tôi chỉ nói lấy cho sướng miệng tôi. còn Dế choắt than thở thế nào,tôi cũng không để tai. Hồi ấy tôi có tính tự đắc, cứ miệng mình nói, tai mình nghe chứ không biết nghe ai,thậm chí cũng chẳng để ý có ai nghe mình hay không.
=>Miêu tả nội tâm
Bài tập nhanh
Bài 1:(thảo luận theo
nhóm) thuật lại đoạn trích
Mã Giám Sinh mua Kiều
bằngvăn xuôi chú ý miêu
tả nội tâm của nàng Kiều
II.Bài tập:

Nhóm 1,2,3 tìm đoạn
văn miêu tả
bên ngoài
Nhóm 4,5,6 tìm
đoạn văn
miêu tả
nội tâm
Gần miền có một mụ nào
Đưa người viễn khách tìm vào vấn danh.
Hỏi tên ,rằng :"Mã Giám Sinh",
Hỏi quê, rằng:"Huyện Lâm Thanh cũng gần"
Quá niên trạc ngoại tứ tuần,
Mày râu nhẵn nhụi áo quân bảnh bao.
Trước thầy sau tớ lao xao,
Nhà băng đưa mối rước vào lầu trang
Ghế trên ngồi tót sỗ sàng,
Buồng trong mối đã giục nàng kíp ra.
Nỗi mình thêm tức nỗi nhà,
Thềm hoa một bước lệ hoa mấy hàng!
Ngại ngùng dợn gió e sương,
Ngừng hoa bóng thẹn tông gương mặt dày

Mối càng vén tóc bắt tay,
Nét buồn như cúc điệu gầy như mai.
Đắn đo cân sắc cân tài,
ép cung cầm nguyệt thử bài quạt thơ.
Mặn nồng một vẻ một ưa,
Bằng lòng khách mới tuỳ cơ dặt dìu.
Rằng : Mua ngọc đến Lam Kiều ,
Sính nghi xin dạy bao nhiêu cho tường?"
Mối rằng : Giá đáng nghìn vàng,
Dớp nhà nhờ lượng người thương dám nài
Cò kè bớt một thêm hai,
Giờ lâu ngã giá vàng ngoài bốn trăm.

Bài 2:
Tìm những câu thơ miêu tả nội tâm của nhân vật trong đoạn trích sau:
Đêm nay chẳng biết đêm nào
Bóng trăng vằng vặc,bóng sao mờ mờ
Trên trời lặng lẽ như tờ
Nguyệt Nga nhớ nỗi tóc tơ chẳng tròn.
Than rằng:”Nọ nước kìa non
Cảnh thời thấy đó,người còn về đâu.”
Quân hầu thời đã ngủ lâu
Lén ra mở bức rèm châu một mình:
“Vắng người có bóng trăng thanh,
Trăm năm xin gửi chút tình lại đây.
Vân Tiên anh hỡi có hay
Thiếp nguyên một tấm lòng ngay với chàng”
(Kiều Nguyệt Nga đi cống giặc O^-Qua-Trích LVT-Nguyễn Đình Chiểu)

Hướng dẫn làm bài tập 3 ở nhà

Củng cố, dặn
dò
- Học ghi nhớ
- Làm bài tập 3
-Soạn văn bản Lục Vân Tiên gặp nạn
Chân thành cảm ơn các thầy cô giáo và các em học sinh !