Bài 8. Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự

Kiểm tra bài cũ
Khoanh tròn vào chữ cái của câu trả lời em cho là đúng nhất
Câu 1: Trong một văn bản tự sự, yếu tố chính là:
A/ Sự việc và nhân vật
B/ Ngôi kể
C/ Yếu tố miêu tả và biểu cảm
D/ Một số yếu tố khác
Câu 2: Đối tượng miêu tả trong văn bản tự sự là :
A/ Miêu tả nhân vật
B/ Miªu t¶ c¶nh thiªn nhiªn
C/ Miªu t¶ c¶nh sinh ho¹t
D/ Gồm cả A, B, C
Câu 3: Khi miêu tả nhân vật trong văn bản tự sự ta không miêu tả yếu tố nào trong các yếu tố sau:
A/Tả ngoại hình
B/Tả trạng thái hoạt động
C/Miêu tả trạng thái tình cảm và thế giới nội tâm
D/ Miêu tả cảm xúc của tác giả với nhân vật
Câu 4: Nhân vật Lục Vân Tiên trong tác phẩm cùng tên của Nguyễn Đình Chiểu được xây dựng thông qua việc miêu tả thế giới nội tâm:
A/ §óng
B/ Sai
Câu 5: Em hãy trình bày một vài suy nghĩ của em về nghệ thuật xây dựng nhân vật Lục Vân Tiên của Nguyễn Đình Chiểu.
MIÊU TẢ NỘI TÂM
TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
Tiết 40:

I/ Bài học:
* Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự
1/ Ví dụ: ( SGK)
- Đoạn trích: Kiều ở lầu Ngưng Bích
( Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du)
2. Nhận xét
Trước lầu Ngưng Bích khoá xuân
Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung
Bốn bề bát ngát xa trông
Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia
Bẽ bàng mây sớm đèn khuya
Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng
Tưởng người dưới nguyệt chén đồng
Tin sương luống những ráy trông mai chờ
Bên trời góc biển chơ vơ
Tấm son gột rửa bao giờ cho phai
Xót người tựa cửa hôm mai
Quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờ
Sân Lai cách mấy nắng mưa,
Có khi gốc tử đã vừa người ôm.
Buồn trông cửa bể chiều hôm,
Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?
Buồn trông ngọn nước mới sa,
Hoa trôi man mác biết là về đâu?
Buồn trông nội cỏ rầu rầu,
Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.
Buồn trông gió cuốn mặt duềnh,
ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.
Miêu tả bên ngoài gồm cảnh sắc
thiên nhiên và ngoại hình của con
người, sự vật...mà ta có thể
quan sát trực tiếp được
Miêu tả nội tâm(miêu tả bên trong):
miêu tả suy nghĩ, tình cảm, diễn biến tâm
trạng của nhân vật mà ta không thể
quan sát trực tiếp được.


Miêu tả nội tâm giúp tác giả khắc hoạ tính cách, đặc điểm nhân vật
Mặt lão đột nhiên co rúm lại. Những vết nhăn xô lại với nhau, ép cho nước mắt chảy ra. Cái đầu lão ngoẹo về một bên và cái miệng móm mém của lão mếu như con nít.
(Lão Hạc - Nam Cao)
Miêu tả nội tâm gián tiếp bằng cách miêu tả cảnh vật, nét mặt, cử chỉ, trang phục...của nhân vật
Miêu tả nội tâm trực tiếp bằng cách diễn tả những ý nghĩ , cảm xúc, tình cảm của nhân vật
2/ Ghi nhớ (SGK)
Bài tập nhanh
Nhóm 1 :tìm 5 câu thơ
tả cảnh sắc
trong những đoạn trích đã
học về truyện Kiều.
Nhóm 2: tìm 5
câu thơ tả tâm
trạng Thuý Kiều
Trong Truyện Kiều .



- câu thơ tả cảnh sắc:
+ Cỏ non xanh tận chân trời,
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.

+ Gần xa nô nức yến anh,
Ngựa xe như nước áo quần như nê

+ Nao nao dòng nước uốn quanh,
Nhịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.



Câu thơ tả tâm trạng:
+ Tà tà bóng ngả về tây,
Chị em thơ thẩn dan tay ra về

+ Bẽ bàng mây sớm đèn khuya,
Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

+ Bên trời góc bể bơ vơ,
Tấm son gột rửa bao giờ cho phai.
Gần miền có một mụ nào
Đưa người viễn khách tìm vào vấn danh.
Hỏi tên ,rằng :"Mã Giám Sinh",
Hỏi quê, rằng:"Huyện Lâm Thanh cũng gần"
Quá niên trạc ngoại tứ tuần,
Mày râu nhẵn nhụi áo quân bảnh bao.
Trước thầy sau tớ lao xao,
Nhà băng đưa mối rước vào lầu trang
Ghế trên ngồi tót sỗ sàng,
Buồng trong mối đã giục nàng kíp ra.
Nỗi mình thêm tức nỗi nhà,
Thềm hoa một bước lệ hoa mấy hàng!
Ngại ngùng dợn gió e sương,
Ngừng hoa bóng thẹn tông gương mặt dày

Mối càng vén tóc bắt tay,
Nét buồn như cúc điệu gầy như mai.
Đắn đo cân sắc cân tài,
ép cung cầm nguyệt thử bài quạt thơ.
Mặn nồng một vẻ một ưa,
Bằng lòng khách mới tuỳ cơ dặt dìu.
Rằng : Mua ngọc đến Lam Kiều ,
Sính nghi xin dạy bao nhiêu cho tường?"
Mối rằng : Giá đáng nghìn vàng,
Dớp nhà nhờ lượng người thương dám nài
Cò kè bớt một thêm hai,
Giờ lâu ngã giá vàng ngoài bốn trăm.

Bài 1:(thảo luận theo
nhóm) thuật lại đoạn trích
Mã Giám Sinh mua Kiều
bằngvăn xuôi chú ý miêu
tả nội tâm của nàng Kiều
Sau khi Kiều quyết định bán mình chuộc cha, có 1 mụ mối đánh hơi thấy món hời liền sốt sắng dẫn 1 gã đàn ông đến nhà Vương Ông. Gã khoảng hơn 40 tuổi, ăn mặc chải chuốt cầu kì đến kệch cỡm. Vào nhà Vương Ông gia chủ chưa kịp mời thì gã đã ngồi tót lên ghế một cách ngạo mạn, xấc xược.Khi chủ nhà hỏi han trò chuyện thì gã bộc lộ rõ chân tướng một kẻ vô học bằng những câu trả lời cộc lốc, trống không. Gã có thể đắc chí ngồi xem mụ mối vén tóc, bắt tay Thuý Kiều để kiểm tra Thuý Kiều như một món hàng ngoài chợ. Có vẻ ưng ý gã bắt đầu mặc cả đúng nòi con buôn với mụ mối. Trong khi đó nàng Kiều chết lặng đi trong đâu đớn tủi nhục ê chề.Nàng đâu ngờ cuộc đời mình lại đến nông nỗi này. Cuộc mặc cả đến hồi kết thúc. Một người con gái tài đức vẹn toàn như nàng Kiều mà chỉ là một món hàng được định gái ngoài 400 lạng bạc

Nghe tin Kiều bán mình chuộc cha,nhờ bà mối dẫn dắt, Mã Giám Sinh tìm đến nhà Kiều với danh nghĩa hỏi cưới nàng làm vợ.Họ Mã xuất hiện với bộ dạng quá tỉa tót ,nói năng thì cộc lốc, cử chỉ thô lỗ, xấc xược. Theo sau y là một đám tuỳ tùng ồn ào, bát nháo.Thuý Kiều cảm nhận mình bị lừa dối nhưng trước tình cảnh gia đình, nàng buộc phải chấp nhận.Nghe lời bà mối giục giã, Kiều từ trong phòng bước ra mà lòng đau đớn , tủi nhục ê chề. Nàng cảm thấy hổ thẹn cả với những vật vô tri. Trước mặt khách, Kiều bị coi như một món hàng thực sự. Kiều phải ngồi yên cho khách ngắm nghía, xem xét kĩ lưỡng, bắt buộc thử tài,cân sắc.Tên họ Mã bỉ ổi sau một hồi cò kè, mặc cả, đã chấp nhận mua Kiều với giá bốn trăm lạng vàng. Tình cảnh của Kiều lúc ấy thật đáng thương biết bao. Tấm lòng hiếu thảo của Kiều cũng thật đáng trân trọng.

Củng cố, dặn
dò
- Học ghi nhớ
- Làm bài tập 3
-Soạn văn bản Lục Vân Tiên gặp nạn
CHÚC CÁC EM VUI KHOẺ,HỌC GIỎI
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÍ THẦY CÔ GIÁO ĐÃ THAM DỰ