Bài 8. Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự

Tiết 40
Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự
Thực hiện: Nguyễn Thị Hoa









Hoạt động nhóm:
Tìm trong đoạn trích:
- Câu 1- câu 6: những câu thơ chủ yếu tả cảnh
- Câu 7- câu 14: những câu thơ chủ yếu miêu tả tâm trạng của Thúy Kiều
Dựa vào dấu hiệu nào để em xác định như vậy?
Cảnh sắc thiên nhiên: là đối tượng của miêu tả bên ngoài
-> có thể quan sát trực tiếp được.
Những suy nghĩ của nhân vật: là đối tượng của miêu tả nội tâm
-> không quan sát trực tiếp được.
Bài tập 1:
Cho các đối tượng miêu tả: cảnh vật, tâm trạng, hình dáng, hành động, lời nói, suy nghĩ, tình cảm.
Em hấy sắp xếp các đối tượng miêu tả đó vào bảng phân loại sau:
cảnh vật, hình dáng, hành động, lời nói
tâm trạng, suy nghĩ, tình cảm
Bài tập 2:
Cho các đoạn văn, đoạn thơ sau:
Đọc kỹ các đoạn trích và hoàn thành bảng so sánh đối chiếu dưới đây:
Hình ảnh: + thuyền
+ hoa
+ nội cỏ
+ gió cuốn
+ tiếng sóng
Tả cảnh để bộc lộ tâm trạng nhân vật
->Miêu tả nội tâm gián tiếp

->bộc lộ tâm trạng: buồn, cô đơn, lo âu, sợ hãi
->Cho ta thấy Kiều có một tâm hồn nhạy cảm
*Thương Kiều, thương cho thân phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến: đẹp, tài hoa nhưng cuộc đời lại đầy bất hạnh
Tả ngoại hình:
+nét mặt
+cái đầu
+cái miệng
Tả ngoại hình để tả tâm trạng

->Tâm trạng ân hận, dằn vặt, đau đớn…vì cho rằng mình đã trót lừa một con chó.
-> Lão Hạc là người giàu lòng nhân ái.
*Người đọc xót xa, thương cảm và mến phục lão Hạc.

->Miêu tả nội tâm gián tiếp


Tả diễn biến tâm trạng
->Miêu tả nội tâm trực tiếp
-> Diễn biến tâm trạng:ngỡ ngàng->hãnh diện->xấu hổ.
-> Nhân vật người anh là một chú bé chân thành, trung thực.
*Trân trọng quá trình chuyển biến trong nhận thức của người anh, yêu mến nhân vật.

Từ ngữ:
+ ngỡ ngàng
+ hãnh diện
+ xấu hổ
Bài tập 1:
1. Yếu tố nào không phải là đối tượng của miêu tả bên ngoài?
A. Chân dung
C. Màu sắc
B. Hình dáng
D. Tâm trạng
2. Yếu tố nào không phải là đối tượng miêu tả trực tiếp nội tâm?
A. suy nghĩ
C. Ngôn ngữ
B. Tình cảm
D. Tâm lí
3. Nhận định nào nói đúng về các phương thức biểu đạt trong đoạn văn sau?
A. Tự sự kết hợp với miêu tả ngoại hình
C. Lập luận kết hợp với miêu tả nội tâm
B. Tự sự kết hợp với lập luận
D. Tự sự kết hợp với miêu tả nội tâm
Sơ đồ bài học
Tác dụng
Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự
Là tái hiện các ý nghĩ,cảm xúc,diễn biến tâm trạng của nhân vật
Cách miêu tả nội tâm
Miêu tả nội tâm trực tiếp
Miêu tả nội tâm gián tiếp
Miêu tả những ý nghĩ, cảm xúc, tình cảm của nhân vật
Miêu tả cảnh vật, nét mặt, cử chỉ, trang phục của nhân vật
- Khắc họa rõ đặc điểm, tính cách nhân vật
- Tác động tới nhận thức tình cảm của người đọc đối với nhân vật