Bài 8. Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga

Trường PTDTBT-THCS Núa Ngam
Giáo viên : Vũ Thị Minh
9
Tác giả: Nguyễn Đình Chiểu
Thà đui mà giữ đạo nhà ,
Còn hơn sáng mắt ông cha không thờ.
Thà đui mà khỏi danh nhơ,
Còn hơn sáng mắt ăn dơ tanh rình…
Sự đời thà khuất đôi tròng thịt,
Làm đạo xin tròn một tấm gương.
Chở bao nhiêu đạo thuyền không khẳm,
Đâm mấy thằng gian bút chẳng tà.
Đền thờ Nguyễn Đình Chiểu ở Ba Tri- Bến Tre
Tác phẩm : Lục Vân Tiên
Tóm tắt tác phẩm:

Truyện kể về về nhân vật Lục Vân Tiên một học trò có đức có tài , giỏi văn giỏi võ. Trên đường đi thi , chàng dẹp tan bọn cướp Phong Lai , cứu Kiều Nguyệt Nga, được cô gái cảm phục.
Trong thời gian chờ thi được tin mẹ mất, Vân Tiên trở về quê thọ tang mẹ và bị mù cả hai mắt . Chàng nhiều lần gặp nạn nhưng luôn được thần và dân cứu giúp.
Khi nghe tin Lục Vân Tiên đã chết Kiều Nguyệt Nga thề thủ tiết suốt đời. Sau đó nàng bị buộc đi cống giặc Ô Qua, giữa đường nàng tự tử nhưng được Phật bà và dân cứu giúp. Cuối cùng hai người gặp nhau và chung hưởng hạnh phúc.
Bố cục của tác phẩm: Bốn phần.
Phần 1: Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga.
Phần 2: Lục Vân Tiên gặp nạn.
Phần 3: Kiều Nguyệt Nga gặp nan.
Phần 4: Lục Vân Tiên gặp lại Kiều Nguyệt Nga
Thảo luận
? So sánh tìm ra điểm tương đồng và khác biệt giữa nhân vật Lục Vân Tiên và Nguyễn Đình Chiểu?

- Cuộc đời Nguyễn Đình Chiểu có những điểm giống với cuộc đời của Lục Vân Tiên: Mẹ mất về quê chịu tang mẹ, bị đau mắt và bị mù.vì thế bị bội hôn, nhưng sau đó họ đều gặp cuộc hôn nhân tốt đẹp.
- Tuy nhiên câu truyện vẫn có những điểm khác: Vân Tiên được tiêm thuốc sáng mắt, đỗ trạng nguyên và cầm quân đi đánh giặc. Còn Nguyễn Đình Chiểu bị mù đến cuối đời về quê bốc thuốc dạy học và sáng tác thơ văn.
=> Điều đó thể hiện khát vọng hướng tới lẽ công bằng và những điều tốt đẹp trong cuộc đời.
Vân Tiên ghé lại bên đàng,
Bẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô.
Kêu rằng: “ Bớ đảng hung đồ
Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân.”
Phong Lai mặt đỏ phừng phừng:
“ Thằng nào dám tới lẫy lừng vào đây.
Trước gây việc dữ tại mầy,
Truyền quân bốn phía phủ vây bịt bùng.
Vân Tiên tả đột hữu xông,
Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Giang.
Lâu la bốn phía vỡ tan,
Đều quăng gươm giáo tìm đàng chạy ngay.
Phong Lai trở chẳng kịp tay,
Bị Tiên một gậy thác rày thân vong.
Dẹp rồi lũ kiến chòm ong,
Hỏi: “Ai than khóc ở trong xe nầy?”
Thưa rằng: “ Tôi thiệt người ngay,
Sa cơ nên mới lầm tay hung đồ.
Trong xe chật hẹp khôn phô,
Cúi đầu trăm lạy cứu cô tôi cùng.”
Vân Tiên nghe nói động lòng,
Đáp rằng: “ Ta đã trừ dòng lâu la.
Khoan khoan ngồi đó chớ ra,
Nàng là phận gái, ta là phận trai.
Tiểu thơ con gái nhà ai,
Đi đâu nên nỗi mang tai bất kì?
Chẳng hay tên họ là chi?
Khuê môn phận gái việc gì đến đây?
Trước sau chưa hãn dạ này,
Hai nàng ai tớ ai thầy nói ra?
Thưa rằng : “ Tôi Kiều Nguyệt Nga,
Con này tì tất tên là Kim Liên.
Quê nhà ở quận Tây Xuyên,
Cha làm tri phủ ở miền Hà Khê.
Sai quân đem bức thơ về,
Rước tôi qua đó định bề nghi gia.
Làm con đâu dám cãi cha,
Ví dầu ngàn dặm đàng xa cũng đành
Chẳng qua là sự bất bình,
Hay vầy cũng chẳng đăng trình làm chi.
Lâm nguy chẳng gặp giải nguy
Tiết trăm năm cũng bỏ đi một hồi.
Trước xe quân tử tạm ngồi,
Xin cho tiện thiếp lạy rồi sẽ thưa.
Chút tôi liễu yếu đào thơ,
Giữa đường lâm phải bụi dơ đã phần.
Hà Khê qua đó cũng gần,
Xin theo cùng thiếp đền ơn cho chàng.
Gặp đây đương lúc giữa đàng,
Của tiền chẳng có, bạc vàng cũng không.
Gẫm câu báo đức thù công,
Lấy chi cho phỉ tấm lòng cùng ngươi”
Vân Tiên nghe nói liền cười:
“ Làm ơn há dễ trông người trả ơn.
Nay đà rõ đặng nguồn cơn,
Nào ai tính thiệt so hơn làm gì.
Nhớ câu kiến nghĩa bất vi,
Làm người thế ấy cũng phi anh hùng.
Văn bản: Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga
Tóm tắt văn bản:

Trên đường đi thi trở về nhà thăm mẹ
Vân Tiên chứng kiến cảnh bọn cướp
Phong Lai đang bắt nàng Kiều Nguyệt
Nga một thiếu nữ con nhà quan. Thấy
cảnh bất bình, Vân Tiên nổi giận bèn ra
tay dẹp tan bọn cướp, cứu người bị nạn .
Cảm kích trước hành động của Vân Tiên,
Kiều Nguyệt Nga bày tỏ ơn nghĩa nhưng
Vân Tiên từ chối.
* Bố cục: Chia hai phần:

+ Phần 1: Từ đầu đến Bị Tiên một gậy thác rày thân vong: Lục Vân Tiên đánh cướp.
+ Phần 2: Còn lại- Cuộc trò chuyện giữa Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga.
Vân Tiên ghé lại bên đàng,
Bẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô.
Kêu rằng: “ Bớ đảng hung đồ
Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân.”
Phong Lai mặt đỏ phừng phừng:
“ Thằng nào dám tới lẫy lừng vào đây.
Trước gây việc dữ tại mầy,
Truyền quân bốn phía phủ vây bịt bùng.
Vân Tiên tả đột hữu xông,
Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Giang.
Lâu la bốn phía vỡ tan,
Đều quăng gươm giáo tìm đàng chạy ngay.
Phong Lai trở chẳng kịp tay,
Bị tiên một gậy thác rày thân vong.
ghé
Bẻ
xông
Kêu
Về nhà
- Chuẩn bị : bài tiết sau tìm hiểu tiếp nội dung đoạn trích
+ Xem trước phần: luyện tập.
Dặn dò :
Bài giảng đến đây kết thúc
Cảm ơn các thầy cô giáo
Dẹp rồi lũ kiến chòm ong,
Hỏi: “Ai than khóc ở trong xe nầy?”
Thưa rằng: “ Tôi thiệt người ngay,
Sa cơ nên mới lầm tay hung đồ.
Trong xe chật hẹp khôn phô,
Cúi đầu trăm lạy cứu cô tôi cùng.”
Vân Tiên nghe nói động lòng,
Đáp rằng: “ Ta đã trừ dòng lâu la.
Khoan khoan ngồi đó chớ ra,
Nàng là phận gái, ta là phận trai.
Tiểu thơ con gái nhà ai,
Đi đâu nên nỗi mang tai bất kì?
Chẳng hay tên họ là chi?
Khuê môn phận gái việc gì đến đây?
Trước sau chưa hãn dạ nầy,
Hai nàng ai tớ ai thầy nói ra?
Thưa rằng : “ Tôi Kiều Nguyệt Nga,
Con này tì tất tên là Kim Liên.
Quê nhà ở quận Tây Xuyên,
Cha làm tri phủ ở miền Hà Khê.
Sai quân đem bức thơ về,
Rước tôi qua đó định bề nghi gia.
Làm con đâu dám cãi cha,
Ví dầu ngàn dặm đàng xa cũng đành
Chẳng qua là sự bất bình,
Hay vầy cũng chẳng đăng trình làm chi.
Lâm nguy chẳng gặp giải nguy
Tiết trăm năm cũng bỏ đi một hồi.
Trước xe quân tử tạm ngồi,
Xin cho tiện thiếp lạy rồi sẽ thưa.
Chút tôi liễu yếu đào thơ,
Giữa đường lâm phải bụi dơ đã phần.
Hà Khê qua đó cũng gần,
Xin theo cùng thiếp đền ân cho chàng.
Gặp đây đương lúc giữa đàng,
Của tiền chẳng có, bạc vàng cũng không.
Gẫm câu báo đức thù công,
Lấy chi cho phỉ tấm lòng cùng ngươi”
Vân Tiên nghe nói liền cười:
“ Làm ơn há dễ trông người trả ơn.
Nay đà rõ đặng nguồn cơn,
Nào ai tính thiệt so hơn làm gì.
Nhớ câu kiến nghĩa bất vi,
Làm người thế ấy cũng phi anh hùng.

Truyện Lục Vân Tiên là một trong những tác phẩm xuất
sắc của Nguyễn Đình Chiểu, được lưu truyền rộng rãi trong
nhân dân.Đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga
thể hiện khát vọng hành đạo giúp đời của tác giả và khắc hoạ
những phẩm chất đẹp đẽ của hai nhân vật: Lục Vân Tiên tài
ba, dũng cảm, trọng nghĩa khinh tài; Kiều Nguyệt Nga hiền
hậu, nết na, ân tình.
Ghi nhớ
Bài tập trắc nghiệm
1/ Những yếu tố nghệ thuật nào làm nên sự thành công của văn bản?
A. Ngôn ngữ mộc mạc, bình dị, mang màu sắc của địa phương Nam Bộ.
B. Khắc họa nhân vật chủ yếu qua phương diện hành động, cử chỉ, l?i nói.
D. Nhiệt tình ca ngợi hay phê phán của tác giả.
C.Ngôn ngữ thơ đa dạng phù hợp với diễn biến, tình tiết.
E. Ngôn ngữ bác học kết hợp với ngôn ngữ dân gian
Bài tập trắc nghiệm

2/ Dòng nào sau đây nói đúng, đủ nhất về nội dung của đoạn trích?
A. Khắc hoạ phẩm chất đẹp đẽ của nhân vật Lục Văn Tiên: tài ba, dũng cảm, trọng nghĩa khinh tài.
B. Khắc hoạ phẩm chất đẹp đẽ của nhân vật Kiều Nguyệt Nga: hiền hậu, nết na, ân tình.
C. Thể hiện khát vọng hành đạo giúp đời của tác giả.
D.Cả ba ý kiến trên.
Bài giảng đến đây kết thúc
Cảm ơn các thầy cô giáo