Bài 8. Gương cầu lõm

TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
QUẢNG PHÚ
VẬT LÝ 7
Trả lời :
- Là ảnh ảo không hứng được trên màn chắn.
- Ảnh nhỏ hơn vật.
KIỂM TRA BÀI CŨ
1/ Em hãy nêu kết luận ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi?
Trả lời :
Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi rộng hơn vùng nhìn thấy của gương phẳng.
2/ Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi so với vùng nhìn thấy của gương phẳng như thế nào?

3/ Mặt phản xạ của gương cầu lồi là:
Mặt lõm của một phần mặt cầu.
Mặt phẳng của gương phẳng.
C.Mặt lồi của một phần mặt cầu.
D.Cả A, B, C đều đúng.


Gương cầu lõm có mặt phản xạ là mặt trong của một phần mặt cầu. Liệu gương cầu lõm có tạo được ảnh của một vật giống như gương cầu lồi không?


BÀI 8: GƯƠNG CẦU LÕM
TIẾT 8:
Gương cầu lõm là một dụng cụ có dạng mặt cầu, phản xạ tốt ánh sáng, mặt phản xạ là mặt lõm
Thí nghiệm:
Bố trí thí nghiệm như hình 8.1. Hãy quan sát ảnh của cây nến tạo bởi gương cầu lõm.


C1: Ảnh của cây nến quan sát được trong gương cầu lõm ở thí nghiệm trên là ảnh gì? So với cây nến thì lớn hơn hay nhỏ hơn?
Đáp án:
Ảnh đó là ảnh ảo.
So với cây nến thì ảnh này lớn hơn.


C2: Hãy bố trí thí nghiệm để so sánh ảnh ảo của một vật tạo bởi gương cầu lõm với ảnh ảo của cùng vật đó tạo bởi gương phẳng. Mô tả cách bố trí thí nghiệm. Nêu kết quả so sánh?
Đặt một gương phẳng và một gương cầu lõm có cùng kích thước gần nhau như hình vẽ. Đặt trước mỗi gương một cây nến gần gương, có khoảng cách từ gương đến cây nến bằng nhau.
Mô tả thí nghiệm
Gương cầu lõm
Ảnh của vật cho bởi gương cầu lõm lớn hơn ảnh của vật cho bởi gương phẳng.
Kết quả thí nghiệm:
Quan sát ảnh của cây nến tạo bởi gương cầu lõm và so sánh với ảnh tạo bởi gương cầu lồi xem có gì giống và khác nhau?
Giống nhau: là ảnh ảo, không hứng được trên màn chắn.
Khác nhau: - ảnh tạo bởi gương cầu lõm lớn hơn vật.
- ảnh tạo bởi gương cầu lồi nhỏ hơn vật.
Gương cầu lõm
Gương cầu lồi


Kết luận:
Đặt một vật gần sát gương cầu lõm, nhìn vào gương thấy một ảnh không hứng được trên màn chắn và vật.
ảo
lớn hơn


Đối với chùm tia tới song song:
Dùng đèn pin chiếu một chùm tia sáng song song đi là là trên một màn chắn, tới một gương cầu lõm (hình 8.2)
hình 8.2
Quan sát chùm tia phản xạ xem nó có đặc điểm gì?
S
S
Kết luận: Chiếu một chùm tia tới song song lên một gương cầu lõm, ta thu được một chùm tia phản xạ .... tại một điểm ở trước gương.
hội tụ
C4: Hình 8.3 là một thiết bị dùng gương cầu lõm hứng ánh sáng mặt trời để nung nóng một vật. Hãy giải thích vì sao vật đó lại nóng lên?
Đáp án: Ánh sáng mặt trời là một chùm ánh sáng song song chiếu vào gương cầu lõm nên hội tụ vào một điểm trước gương, vì vậy toàn bộ năng lượng của chùm sáng tập trung vào vật nên vật nóng lên.
một số vật ứng dụng sự phản xạ ánh sáng của gương cầu lõm


Đối với chùm tia tới phân kì:
Thí nghiệm:
Điều chỉnh đèn pin để tạo ra một chùm tia sáng phân kì xuất phát từ điểm S (ở gần gương) tới một gương cầu lõm (hình 8.4)
hình 8.4
Điều chỉnh đèn để tạo ra một chùm tia sáng phân kỳ xuất phát từ điểm S (ở gần gương tới gương cầu lõm.
Thí nghiệm với chùm tia tới phân kỳ
S
Quan sát chùm tia phản xạ xem nó có đặc điểm gì?
Chùm tia sáng phân kỳ xuất phát từ điểm S tới gương cầu lõm
Điều chỉnh đèn để tạo ra một chùm tia sáng phân kỳ xuất phát từ điểm S (ở gần gương tới gương cầu lõm.
Quan sát chùm tia phản xạ xem nó có đặc điểm gì?
S
Chùm tia sáng phân kỳ xuất phát từ điểm S thích hợp tới gương cầu lõm
Điều chỉnh đèn để tạo ra một chùm tia sáng phân kỳ xuất phát từ điểm S (ở gần gương tới gương cầu lõm.
Quan sát chùm tia phản xạ xem nó có đặc điểm gì?
S
3.Kết luận: Một nguồn sáng nhỏ S đặt trước gương cầu lõm ở một vị trí thích hợp có thể cho một chùm tia……………song song.
phản xạ
III - Vận dụng
Tìm hiểu đèn pin:
Mở pha đèn pin thấp một gương giống gương cầu lõm và một bóng đèn. Vị trí bóng đèn và gương được bố trí như hình 8.5.
Lắp pha đèn vào thân đèn. Bật đèn sáng, xoay nhẹ pha đèn để thay đổi vị trí của bóng đèn so với gương.
hình 8.5
Tìm hiểu đèn pin:
a. Để chiếu xa.
C6: Xoay pha đèn đến v? trí thích hợp để thu được chùm phản xạ song song từ pha đèn chiếu ra.
Giải thích vì sao nhờ có pha đèn mà đèn pin có thể chiếu ánh sáng đi xa mà vẫn sáng rõ?
Vì một nguồn sáng nhỏ S đặt trước gương cầu lõm ở một vị trí thích hợp, có thể cho một chùm tia phản xạ song song. Mà chùm sáng song song cho cường độ sáng không thay đổi nên đèn pin có thể chiếu ánh sáng đi xa mà vẫn sáng rõ.
GƯƠNG CẦU LÕM
C7: Muốn thu được chùm sáng hội tụ từ đèn ra thì phải xoay pha đèn để cho bóng đèn ra xa hay lại gần gương?
Muốn thu được chùm sáng hội tụ từ đèn thì ta phải xoay pha đèn để cho bóng đèn ra xa gương.
b. Để tập trung ánh sáng tại một điểm ở gần đèn.



CỦNG CỐ
Bài 1: Gương cầu lõm là:
A. Mặt cầu lõm phản xạ tốt ánh sáng.
B. Mặt cầu lồi phản xạ tốt ánh sáng.
C. Mặt cầu lồi hấp thụ tốt ánh sáng.
D. Mặt cầu lồi trong suốt.
B�i 2: Bác sĩ nha khoa có một dụng cụ để quan sát phần bị che khuất của răng.Theo em dụng cụ đó có cấu tạo chính làgì? Chọn câu trả lời đúng trong các câu sau:
A. Cấu tạo chính là gương cầu lõm để giúp việc quan sát dễ dàng hơn.
B. Cấu tạo chính là gương cầu lồi để có thể quan sát một vùng rộng hơn.
C. Cấu tạo chính là gương phẳng để cho ảnh lớn hơn.
D. Các câu A,B,C đều sai.
B�i 3: Chiếu một chùm tia tới song song vào một gương cầu lõm, chùm tia phản xạ là chùm sáng có đặc điểm gì?
A. Song song.
B. Hội tụ tại một điểm.
C. Phân kì.
D. Có thể A, hoặc B, hoặc C.
Dùng gương đốt cháy thuyền giặc
DẶN DÒ

I. B�i V?A H?C:
? H?c thu?c ph?n ghi nh? trang 24/SGK.
? l�m b�i t?p 8.1 - 8.3 trang 9/SBT.
? D?c m?c "Cể th? em chua bi?t".

II. B�i S?P H?C:
T?NG K?T CHUONG I: QUANG H?C
? Ôn tập từ bài 1 đến bài 8.
? Làm phần Tự kiểm tra ở bài Tổng kết chương.