Bài 8. Gương cầu lõm

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi 1 :Ảnh tạo bởi gương cầu lồi có đặc điểm gì ?Tại sao trên ô tô, xe máy người ta thường lắp một gương cầu lồi để người lái xe quan sát phía sau mà không lắp một gương phẳng. Làm thế có lợi gì?
Câu hỏi 2 : Nêu phương án bố trí thí nghiệm để so sánh ảnh ảo của một vật tạo bởi gương cầu lồi với ảnh của cùng vật đó tạo bởi gương phẳng ?
Ngày xưa nhà Bác học vật Lý Ác – Si Mét đã dùng một chiếc gương đặt ở bờ thành và đã dùng chiếc gương đó hứng ánh sáng Mặt Trời đốt cháy các chiến thuyền của quân địch . Vậy chiếc gương đó có tên là gì và được cấu tạo như thế nào ? Bài học hôm nay sẽ giúp các em tìm hiểu
GƯƠNG CẦU LÕM
Bài 8
Nhóm em đang có 3 loại gương . Hãy tìm xem gương nào là gương cầu lõm và mô tả gương cầu lõm của nhóm em?
Trả lời : Gương cầu lõm có mặt phản xạ là mặt trong của một phần mặt cầu .
I- ảnh tạo bởi Gương cầu lõm
Thí nghiệm(H 8.1)
C1:
- ảnh cây nến quan sát được trong gương là ảnh gì?
- So với cây nến thì lớn hơn hay nhỏ hơn?
Đặt cây nến sát gương rồi di chuyển từ từ xa gương, cho đến khi không nhìn thấy ảnh đó nữa.
C1:
- ảnh cây nến quan sát được trong gương là ảnh ảo.
- So với cây nến thì lớn hơn.
C2: Hãy bố trí thí nghiệm để so sánh ảnh ảo của một vật tạo bởi gương cầu lõm với ảnh của cùng vật đó tạo bởi gương phẳng. Mô tả cách bố trí thí nghiệm. Nêu kết quả so sánh.
2.Kết luận: Đặt một vật gần sát gương cầu lõm, nhìn vào gương thấy một ảnh ........ không hứng được trên màn chắn và.......vật.
Gương phẳng
Gương cầu lõm
ảo
lớn hơn
II- Sự phản xạ ánh sáng trên gương cầu lõm
Điều chỉnh đèn chiếu để phát ra một chùm gồm hai tia sáng song song.
Chiếu chùm sáng song song này tới một gương cầu lõm.
Quan sát chùm tia phản xạ trên gương và hoàn thành kết luận.
1. §èi víi chïm tia tíi song song
a/Các bước thí nghiệm:
Chiếu một chùm tia tới song song lên một gương cầu lõm, ta thu được một chùm tia phản xạ ... tại một điểm ở trước gương.
b/Kết luận:
(Thí nghiệm mô phỏng)
C3 : Quan sát chùm tia phản xạ xem nó có đặc điểm gì ?
1. §èi víi chïm tia tíi song song
Chiếu một chùm tia tới song song lên một gương cầu lõm, ta thu được một chùm tia phản xạ ... tại một điểm ở trước gương.
b/ Kết luận:
hội tụ
C4: Hình bên là một thiết bị dùng gương cầu lõm hứng ánh sáng mặt trời để nung nóng vật. Hãy giải thích vì sao mà vật nó nóng lên.
Trả lời : Ánh sáng mặt trời chiếu vào gương cầu lõm là một chùm ánh sáng song song nên hội tụ vào một điểm trước gương, vì vậy toàn bộ năng lượng của chùm sáng tập trung vào vật nên lµm vật nóng lên.
2. §èi víi chïm tia tíi ph©n k×
Điều chỉnh đèn chiếu để phát ra chùm sáng phân kì.
Chiếu chùm sáng phân kì này tới một gương cầu lõm.
Di chuyển đèn chiếu từ từ để tìm vị trí thu được chùm phản xạ là song song.
(Thí nghiệm mô phỏng)
b. Kết luận:
Một nguồn sáng nhỏ S đặt trước gương cầu lõm ở một vị trí thích hợp, có thể cho một chùm tia ....song song.
a. Các bước thí nghiệm:
Chùm tia sáng phân kỳ xuất phát từ điểm S thích hợp tới gương cầu lõm
S
Chùm tia sáng phân kỳ xuất phát từ điểm S thích hợp tới gương cầu lõm
S
2. §èi víi chïm tia tíi ph©n k×
b. Kết luận:
Một nguồn sáng nhỏ S đặt trước gương cầu lõm ở một vị trí thích hợp, có thể cho một chùm tia ....song song.
phản xạ
S
III. Vận dụng
Tìm hiểu đèn pin
a. Để chiếu xa
C6: Xoay pha đèn đến v? trí thích hợp để thu được chùm phản xạ song song từ pha đèn chiếu ra.
Giải thích vì sao nhờ có pha đèn mà đèn pin có thể chiếu ánh sáng đi xa mà vẫn sáng rõ?
Tr? l?i :Vì một nguồn sáng nhỏ S đặt trước gương cầu lõm ở một vị trí thích hợp, có thể cho một chùm tia phản xạ song song. Mà chùm sáng song song cho cường độ sáng không thay đổi nên đèn pin có thể chiếu ánh sáng đi xa mà vẫn sáng rõ.
III. Vận dụng
Tìm hiểu đèn pin
Để chiếu xa
Để tập trung ánh sáng tại một điểm ở gần đèn.
C7: Muốn thu được chùm sáng hội tụ từ đèn ra thì phải xoay pha đèn để cho bóng đèn ra xa hay lại gần gương?
Trả lời : Muốn thu được chùm sáng hội tụ từ đèn phát ra thì ta phải xoay pha đèn để cho bóng đèn ra xa gương.
* Ảnh ảo tạo bởi gương cầu lõm lớn hơn vật .
* Gương cầu lõm có tác dụng biến đổi chùm tia sáng tới song song thành một chùm tia phản xạ hội tụ vào một điểm và ngược lại , biến đổi chùm tia tới phân kỳ thích hợp thành một chùm tia phản xạ song song .
Mặt Trời là một nguồn năng lượng . Sử dụng năng lượng Mặt Trời là một yêu cầu cấp thiết nhằm giảm thiểu việc sử dụng năng lượng hóa thạch ( tiết kiệm tài nguyên , bảo vệ môi trường )
Một cách sử dụng năng lượng Mặt Trời đó là :
Sử dụng gương cầu lõm có kích thước lớn tập trung ánh sáng Mặt Trời vào một điểm ( để đun nước , nấu chảy kim loại )
Công việc về nhà
-Đọc "Có thể em chưa biết".
-Học thuộc ghi nhớ.
-Laứm baứi pha�n toồng keỏt chửụng 1( tr25/26 SGK) . Tieỏt sau oõn taọp tửứ baứi 1 ủeỏn baứi 8 .
Có thể em chưa biết
Trong thí nghiệm ở hình 8.1 nếu lấy một màn chắn để cách gương 1m hứng chùm tia phản xạ trên gương . Di chuyển vật từ sát gương ra xa dần . Đến một vị trí thích hợp của vật ta sẽ thu được trên màn chắn ảnh của ngọn nến, ảnh này là ảnh thật
Bài tập vận dụng
1.Vật như thế nào có thể coi là gương cầu lõm?
Hãy chọn câu trả lời đúng.
A. Pha đèn pin
B. Mặt trong của cái thìa inốc.
C. Mặt trong của cái chảo đánh bóng
D. Cả 3 vật trên đều được
A
B
5. Người đàn ông trong hình đang soi gương gì ?
A là gương:......
B là gương:......
cầu lồi
cầu lõm
4. Chiếu một chùm tia tới song song vào một gương cầu lõm, chùm tia phản xạ là chùm gì?
A. Song song.
B. Hội tụ tại một điểm.
C. Phân kì
D. Có thể A, hoặc B, hoặc C.
3. Bác sĩ nha khoa có một dụng cụ để quan sát phần bị che khuất của răng. Theo em dụng cụ đó có cấu tạo chính là gì? Chọn câu trả lời đúng.
A. Cấu tạo chính là gương cầu lõm để giúp việc quan sát dễ dàng hơn.
B. Cấu tạo chính là gương cầu lồi để có thể quan sát một vùng rộng hơn.
C. Cấu tạo chính là gương phẳng để cho ảnh lớn hơn.
D. Các câu A,B,C đều sai.
2. Tại sao người ta không dùng gương cầu lõm làm gương chiếu hậu cho ô tô, xe máy?
Câu giải thích nào sau đây là đúng?
A. Vì ảnh của các vật ở xa gương thường không nhìn thấy trên gương và gương có phạm vi quan sát hẹp.
B. Vì ảnh của các vật qua gương lớn hơn vật.
C. Vì ảnh của các vật qua gương không đối xứng với vật qua gương.
D. Vì gương cầu lõm không đẹp bằng gương cầu lồi.
Gương trang điểm của các diễn viên
Tiết học đến đây là kết thúc