Bài 8. Gương cầu lõm

HS1: Nêu tính chất của ảnh tạo bởi gương cầu lồi?
HS2: So sánh ảnh tạo bởi gương phẳng và gương cầu lồi?
Câu 1
Câu 2
- Là ảnh ảo không hứng được trên màn chắn
- Ảnh nhỏ hơn vật
Kiểm tra bài cũ
*/ Giống nhau: Đều là ảnh ảo, không hứng được trên màn chắn
*/ Khác nhau: + Ảnh tạo bởi gương phẳng lớn bằng vật.
+ Ảnh tạo bởi gương cầu lồi nhỏ hơn vật.
Ngày xưa nhà Bác học vật Lý Ác – Si Mét đã dùng một chiếc gương đặt ở bờ thành và đã dùng chiếc gương đó hứng ánh sáng Mặt Trời đốt cháy các chiến thuyền của quân địch . Vậy chiếc gương đó có tên là gì và được cấu tạo như thế nào ? Bài học hôm nay sẽ giúp các em tìm hiểu.
Tiết: 8
Bài 8:
GƯƠNG CẦU LÕM
C1: Ảnh của cây nến quan sát được trong gương cầu lõm ở thí nghiệm trên là ảnh gì? So với cây nến thì lớn hơn hay nhỏ hơn?
Trả lời: - Là ảnh ảo không hứng được trên màn và lớn hơn vật.
Hình 8.1
C2 So sánh sự giống và khác nhau về ảnh của cây nến?
Gương phẳng
Gương cầu lõm
- Giống nhau: Là , không hứng được trên màn chắn
Khác nhau: + Ảnh tạo bởi gương phẳng
+ Ảnh tạo bởi gương cầu lõm
ảnh ảo
lớn bằng vật
lớn hơn vật
…………
……………
………
Gương phẳng
Gương cầu lõm
Kết luận:
Đặt một vật gần sát gương cầu lõm, nhìn vào gương thấy một ảnh không hứng được trên màn chắn và vật.
ảo
lớn hơn
……
……..
* Thí nghiệm: Đối với chùm tia tới song song
Hội tụ
C3. Quan sát chùm tia phản xạ xem nó có đặc điểm gì?
1. §èi víi chïm tia tíi song song
Kết luận: Chiếu một chùm tia tới song song lên một gương cầu lõm, ta thu được một chùm tia phản xạ tại một điểm trước gương.
hội tụ
…..……
C4. Hình 8.3 là một thiết bị dùng gương cầu lõm hứng ánh sáng mặt trời để nung nóng vật. Hãy giải thích vì sao vật đó lại nóng lên.
Trả lời: Ánh sáng mặt trời chiếu vào gương cầu lõm là một chùm ánh sáng song song nên hội tụ vào một điểm trước gương, vì vậy toàn bộ năng lượng của chùm sáng tập trung vào vật nên làm vật nóng lên.
* Thí nghiệm: Đối với chùm tia tới phân kì
C5. Bằng cách di chuyển đèn pin, hãy tìm vị trí của S để thu được chùm phản xạ là một chùm sáng song song.
S
Kết luận: Một nguồn sáng nhỏ S đặt trước gương cầu lõm ở một vị trí thích hợp, có thể cho một chùm tia song song.
phản xạ
……………
Chùm tia sáng phân kỳ xuất phát từ điểm S thích hợp tới gương cầu lõm
S

*Giáo dục bảo vệ môi trường

- Năng lượng Mặt Trời là một nguồn năng lượng sạch và vô tận. Sử dụng năng lượng Mặt Trời là một yêu cầu cấp thiết nhằm giảm thiểu việc sử dụng năng lượng hóa thạch (than đá, dầu mỏ …) vừa tiết kiệm tài nguyên vừa để bảo vệ môi trường.
- Trong thực tế, KHKT đã giúp con người sử dụng năng lượng ánh sáng mặt trời vào việc chạy ôtô, đun bếp, làm pin….nhờ sử dụng gương cầu lõm.
Từ thời xa xưa con người đã biết cách sử dụng gương cầu lõm: Ác-si-mét đã tạo gương cầu lõm bằng nhiều gương phẳng xếp theo hình vòng cung với mục đích để tập chung ánh sáng đốt cháy thuyền của địch.
Ứng dụng thực tế của gương cầu lõm là: Nung nóng vật, trong y tế, làm gương trang điểm cho các diễn viên, làm các pha đèn (đèn pin, đèn ô tô), chế tạo kính thiên văn, ...
* Ảnh ảo tạo bởi gương cầu lõm lớn hơn vật .
* Gương cầu lõm có tác dụng biến đổi một chùm tia tới song song thành một chùm tia phản xạ hội tụ vào một điểm và ngược lại, biến đổi một chùm tia tới phân kì thích hợp thành một chùm tia phản xạ song song.
* Ghi nhớ:
Tìm hiểu đèn pin:
ĐÈN PIN
GƯƠNG CẦU LÕM
C6. Xoay pha đèn đến vị trí thích hợp để thu được chùm phản xạ song song từ pha đèn chiếu ra. Giải thích vì sao nhờ có pha đèn mà đèn pin có thể chiếu ánh sáng đi xa mà vẫn sáng rõ?
Trả lời: Vì pha đèn là một gương cầu lõm nên khi xoay pha đèn đến vị trí thích hợp ta sẽ thu được một chùm sáng phản xạ song song, ánh sáng sẽ truyền đi xa được, không bị phân tán mà vẫn sáng rõ.
C7. Muốn thu được chùm sáng hội tụ từ đèn ra thì phải xoay pha đèn để cho bóng đèn ra xa hay lại gần gương?
Trả lời: Muốn thu được chùm sáng hội tụ từ đèn phát ra thì ta phải xoay pha đèn để cho bóng đèn ra xa gương.
Bài tập 1. Khoanh tròn câu trả lời đúng. Ảnh ảo của một vật tạo bởi gương cầu lõm?
A. Nhỏ hơn vật B. Bằng vật C. Lớn hơn vật D. Bằng nửa vật
Bài tập 2. Vì sao nhờ có gương phản xạ, đèn pin lại có thể chiếu ánh sáng đi xa? Khoanh tròn câu trả lời đúng.
A. Vì gương hắt ánh sáng trở lại
B. Vì gương cho ảnh ảo rõ hơn
C. Vì đó là gương cầu lõm cho chùm phản xạ song song.
D. Vì nhờ có gương ta nhìn thấy những vật ở xa.
Bài tập 3. Cùng một vật lần lượt đặt trước ba gương, cách gương cùng một khoảng, gương nào tạo được ảnh ảo lớn nhất? Khoanh tròn câu trả lời đúng:
A. Gương phẳng.
B. Gương cầu lõm
C. Gương cầu lồi
D. Không gương nào (ba gương cho ảnh ảo bằng nhau)
4.Vật như thế nào có thể coi là gương cầu lõm?
Hãy chọn câu trả lời đúng.
A. Pha đèn pin
B. Mặt trong của cái thìa inốc.
C. Mặt trong của cái chảo đánh bóng
D. Cả 3 vật trên đều được
A
B
5. Người đàn ông trong hình đang soi gương gì ?
A là gương:......
B là gương:......
cầu lồi
cầu lõm
6/. Chiếu một chùm tia tới song song vào một gương cầu lõm, chùm tia phản xạ là chùm gỡ?
A. Song song.
B. Hội tụ tại một điểm.
C. Phân kỡ
D. Có thể A, hoặc B, hoặc C.
2. Tại sao người ta không dùng gương cầu lõm làm gương chiếu hậu cho ô tô, xe máy?
Câu giải thích nào sau đây là đúng?
A. Vỡ ảnh của các vật ở xa gương thường không nhỡn thấy trên gương và gương có phạm vi quan sát hẹp.
B. Vỡ ảnh của các vật qua gương lớn hơn vật.
C. Vỡ ảnh của các vật qua gương không đối xứng với vật qua gương.
D. Vỡ gương cầu lõm không đẹp bằng gương cầu lồi.
Hướng dẫn về nhà
-Đọc "Có thể em chưa biết".
-Học thuộc ghi nhớ.
-Laứm baứi pha�n toồng keỏt chửụng 1( tr25/26 SGK) . Tieỏt sau oõn taọp tửứ baứi 1 ủeỏn baứi 8 .