Bài 8. Gương cầu lõm

Chào mừng quý thầy cô và các em
GV: Nguyễn Thị Thanh Trúc
Vật lý 7
Tiết 8: GƯƠNG CẦU LÕM
Kiểm tra bài cũ
1. Ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi có những tính chất gì?
2. So sánh vùng nhìn thấy của gương cầu lồi và vùng nhìn thấy của gương phẳng có cùng kích thước?
Ta đã biết mặt phản xạ của gương cầu lồi là mặt ngoài của một phần hình cầu
Gương cầu lõm có mặt phản xạ là mặt trong của một phần hình cầu
Hãy quan sát gương cầu lõm ở nhóm em và cho biết mặt phản xạ của gương cầu lõm có đặc điểm gì?
Thảo luận 1 phút
Thứ sáu, ngày 10 tháng 10 năm 2014
Em hãy đặt cây nến sát gương cầu lõm và quan sát ảnh này.
Sau đó di chuyển cây nến từ từ ra xa gương cho đến khi không nhìn thấy ảnh đó nữa
Thảo luận 1 phút
Ta nhìn thấy ảnh cây nến rõ nét khi đặt sát gương hay xa gương?
Ta nhìn thấy ảnh cây nến rõ nét khi đặt cây nến sát gương.
Ta chỉ nghiên cứu ảnh trong trường hợp vật đặt gần sát mặt phản xạ của gương cầu lõm.
Thảo luận 1 phút
Em hãy đặt cây nến sát gương, quan sát ảnh và dự đoán tính chất của ảnh:
Ảnh thật hay ảnh ảo?
Ảnh lớn hơn hay nhỏ hơn vật?
1. Cần tiến hành thí nghiệm kiểm tra ảnh tạo bởi gương cầu lõm có phải là ảnh ảo không.
Ảnh ảo của một vật có tính chất gì?
Không hứng được trên màn chắn
Thảo luận 1 phút
1. Cần tiến hành thí nghiệm kiểm tra ảnh tạo bởi gương cầu lõm có phải là ảnh ảo không.
Đặt nến sát gương và dịch chuyển màn chắn trước gương.
Ảnh có hứng được trên màn chắn hay không? Vậy ảnh đó là ảnh gì?
Ảnh không hứng được trên màn chắn, vậy ảnh này là ảnh ảo.
2. Cần tiến hành thí nghiệm để kiểm tra độ lớn ảnh tạo bởi gương cầu lõm và ảnh tạo bởi gương phẳng
Em hãy mô tả cách bố trí thí nghiệm để so sánh ảnh ảo của một vật tạo bởi gương cầu lõm và ảnh ảo của cùng vật đó tạo bởi gương phẳng?
Bố trí hai vật giống nhau đặt cách gương phẳng và gương cầu lõm một khoảng bằng nhau.
Thảo luận 2 phút
Em hãy tiến hành thí nghiệm như đã mô tả để điền vào chỗ trống sau:
Ảnh ảo tạo bởi gương phẳng thì lớn ………. vật, ảnh ảo tạo bởi gương cầu lõm thì lớn ……… ảnh tạo bởi gương phẳng
bằng
hơn
Vậy ảnh ảo tạo bởi gương cầu lõm như thế nào so với vật?
Ảnh lớn hơn vật
Điền vào chỗ trống:
Kết luận
Đặt một vật gần sát gương cầu lõm, nhìn vào gương thấy một ảnh ...……..không hứng được trên màn chắn và ……….....vật.
ảo
lớn hơn
Em hãy nêu tên các loại chùm sáng sau:
Chùm sáng song song
b) Chùm sáng hội tụ
c) Chùm sáng phân kì
Quan sát cách bố trí thí nghiệm sau:
Gương cầu lõm
Màn chắn
Đèn pin
Chùm sáng song song
Gương cầu lõm
Màn chắn
Đèn pin
Chùm sáng song song
Tiến hành thí nghiệm và quan sát chùm tia phản xạ xem nó có đặc điểm gì?
Thảo luận 2 phút
Tiến hành thí nghiệm và quan sát chùm tia phản xạ xem nó có đặc điểm gì?
Chùm tia phản xạ hội tụ
Kết luận
Chiếu một chùm tia tới song song lên một gương cầu lõm, ta thu được một chùm tia phản xạ………tại một điểm ở trước gương.
hội tụ
Ta đã biết Mặt Trời ở rất xa Trái Đất nên các chùm sáng từ Mặt Trời xuống Trái Đất là các chùm sáng song song.
Các chùm sáng của Mặt Trời có nhiệt độ cao. Nếu các chùm sáng song song của Mặt Trời được hội tụ tại một điểm nào đó thì ngay tại điểm đó sẽ có nhiệt độ rất cao (rất nóng)
Thiết bị dùng gương cầu lõm hứng ánh sáng Mặt Trời để nung nóng vật.
Vật cần nung nóng
Hãy giải thích vì sao vật đó lại nóng lên?
Điểm hội tụ ánh sáng
Mặt Trời là nguồn năng lượng vô tận. Sử dụng năng lượng Mặt Trời là một yêu cầu cấp thiết nhằm giảm thiểu việc sử dụng năng lượng hóa thạch (tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ MT). Một cách sử dụng năng lượng Mặt Trời đó là: sử dụng gương cầu lõm có kích thước lớn để tập trung ánh sáng Mặt Trời vào một điểm (để đun nước, nấu chảy kim loại...)
Chùm sáng phân kì thích hợp
Điều chỉnh đèn để tạo ra chùm sáng phân kì xuất phát từ điểm S (ở gần gương) tới một gương cầu lõm.
Thảo luận 2 phút
Hãy tìm vị trí của điểm S để thu được chùm phản xạ song song?
Chiếu chùm tia tới phân kì có thể cho các dạng chùm tia phản xạ khác nhau. Khi chiếu chùm tia phân kì thích hợp đến gương cầu lõm ta sẽ thu được chùm phản xạ song song.
Kết luận
Một nguồn sáng nhỏ S đặt trước gương cầu lõm ở một vị trí thích hợp, có thể cho một chùm tia.........................song song
phản xạ
Tìm hiểu đèn pin
Khi xoay nhẹ pha đèn ta có thể thay đổi vị trí của bóng đèn so với gương
Đèn
lần
lại
gương
Vị trí bóng đèn cho chùm sáng song song
Vị trí bóng đèn cho chùm sáng hội tụ
Ánh sáng không loe rộng
Ánh sáng loe rộng ra
Điểm hội tụ gần chao đèn
Thảo luận 1 phút
Bật đèn sáng, xoay nhẹ pha đèn để thay đổi vị trí của bóng đèn đến vị trí thích hợp để thu được chùm sáng phản xạ song song (ánh sáng không loe rộng ra) từ đèn phát ra.
Vì sao nhờ có pha đèn mà đèn pin có thể chiếu ánh sáng đi xa mà vẫn thấy rõ?
Nhờ có gương cầu lõm trong pha đèn pin nên khi xoay pha đèn đến vị trí thích hợp ta sẽ thu được một chùm sáng phản xạ song song, ánh sáng truyền đi xa được, không bị phân tán mà vẫn sáng rõ
Đèn
lần
lại
gương
Muốn thu được chùm sáng hội tụ từ đèn ra thì phải xoay pha đèn để cho bóng đèn ra xa hay gần gương?
Ánh sáng không loe rộng
Ánh sáng loe rộng ra
Điểm hội tụ gần chao đèn
Thảo luận 1 phút
Vị trí bóng đèn cho chùm sáng song song
Vị trí bóng đèn cho chùm sáng hội tụ
Đèn
lần
lại
gương
Ánh sáng không loe rộng
Ánh sáng loe rộng ra
Điểm hội tụ gần chao đèn
Vị trí bóng đèn cho chùm sáng song song
Vị trí bóng đèn cho chùm sáng hội tụ
Điều chỉnh bóng đèn ra xa gương
Ánh sáng không loe rộng
Ánh sáng loe rộng ra
Điểm hội tụ gần chao đèn
Vị trí bóng đèn cho chùm sáng song song
Vị trí bóng đèn cho chùm sáng hội tụ
Giấy bạc có mặt phản xạ ánh sáng rất tốt, em hãy thử làm một chụp đèn bằng giấy bạc ở nhà
Một số ứng dụng khác của gương cầu lõm trong thực tế:
Chuyện xưa kể rằng Ác-si-met dùng gương cầu lõm để tập trung ánh sáng Mặt Trời đốt cháy thuyền giặc
Một số ứng dụng khác của gương cầu lõm trong thực tế:
Bác sĩ nha khoa dùng gương cầu lõm để quan sát phần bị che khuất của răng.
Một số ứng dụng khác của gương cầu lõm trong thực tế:
Dặn dò
_ Học thuộc ghi nhớ
_ Đọc “có thể em chưa biết”
- Làm các bài tập trong SBT

Tiết học kết thúc