Bài 8. Chiếc lá cuối cùng

Tiết 29,30
CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG
O Hen-ri

I. Giới thiệu chung.
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
- chú thích * sgk/89
T3/23/10/07
tg
II. Đọc-hiểu văn bản.
1. Đọc,kể,chú thích từ.
2. Bố cục: 3phần.
3. Phân tích:
bc
pt

3. Phân tích:
a. Họa sĩ Bơ-men với kiệt tác "Chiếc lá cuối cùng"
- Lo lắng ,thương yêu Giôn-xi.
- Cao thượng,hết lòng vì người khác.
-Vẽ chiếc lá cuối cùng là một kiệt tác.
+ Giống chiếc lá thật.
+ Cứu sống Giôn -xi.
+ Vẽ bằng tình thương và đức hi sinh thầm lặng.
1
2
3
pt
gxy
b. Diễn biến tâm trạng của Giôn- xi.
-Lúc đầu:
+ Chán nản, thất vọng, lạnh lùng, thản nhiên chờ đón cái chết
+Tuyệt vọng hoàn toàn .

-Sáng hôm sau:
+ Nhận ra muốn chết là tội lỗi.
+Hi vọng ,có nghị lực.
1
=> Sự sống dẻo dai, bền bỉ của chiếc lá cuối cùng đã kích thích sự sống cuả con người.
2
xiu
c.Nhân vật Xiu.
Lo lắng, yêu thương Giôn-xi.

III. Tổng kết.
Ghi nhớ:sgk/90
tk
L T
IV. Luyện tập:
O Hen-ri ( 1862-1910).cha ông là thầy thuốc, mẹ qua đời khi ông mới lên 3.
Thuở nhỏ không được học hành nhiều, 15tuổi phải thôi học đến làm hiệu thuốc của chú. Sau đó phải làm nhiều nghề để sinh sống như nhân viên kế toán,vẽ tranh, thủ quỹ ngân hàng.
Ông là nhà văn chuyên viết truyện ngắn,có năm số lượng truyện ngắn của ông lên rất cao : năm 1904 có đến 65 truyện, năm 1905 có 50 truyện.

tc
O-hen -ri
?Văn bản này được chia thành những đoạn nào? Nội dung của từng đoạn.
a.Cụ Bơ-men và Xiu lo sợ khi nhìn thấy những chiếc là cuối cùng rụng.
b.Chiếc lá cuối cùng chưa rụng .Giôn -xi đã qua nguy hiểm.
c.Giôn-xi bình phục và cái chết bất ngờ của cụ Bơ-men.
tc
pt
? Giới thiệu vài nét về cụ Bơ men?
Hoạ sĩ đã ngoài 60 tuổi, râu xồm, kiếm ăn bằng cách ngồi làm mẫu cho các hoạ sĩ trẻ. Cụ ước mơ vẽ một kiệt tác nhưng 40 năm nay chưa thực hiện được.
hoi
? Cụ Bơ-men có thái độ thế nào khi lên đến chỗ Giôn -xi nằm ?Tại sao cụ có thái độ như thế?
Thái độ sợ sê�t nhìn ra ngoài cửa sổ, nhìn cây thường xuân. Rồi họ nhìn nhau một lát, chẳng nói năng gì.
-> Tấm lòng thương yêu, lo lắng.
pt
? Cụ Bơ -men không nói gì với Xiu nhưng em có thể đọc được điều gì trong cái im lặng của cụ?
+Cụ nghĩ chiếc lá cuối cùng sẽ rụng và cụ sợ
Giôn -xi sẽ chết theo bởi ý nghĩ rồ dại.
+ Cụ không muốn Giôn - xi phải chết và nghĩa là phải làm thế nào cho chiếc lá cuối cùng mãi neo đậu trên cành.
+ Thâm tâm cụ có lẽ đã nghĩ đến cách vẽ chiếc lá cuối cùng để cứu sống Giôn - xi.
hoi
?Và cụ đã vẽ chiếc lá ấy, vì sao cụ lại vẽ chiếc lá ấy?Em hãy phát biểu suy nghĩ của mình về tấm lòng và hành động của cụ Bơ men?(Thảo luận nhóm)

-Cứu sống Giôn- xi. Bức tranh chiếc lá mãi còn trên cây có thể kéo dài sự sống cho một tâm hồn yếu đuối đang đếm lá rụng chờ chết.
-Cụ là người có ngoại hình kì dị nhưng tấm lòng cao cả, giàu yêu thương , hành động của cụ thật cao thượng, sẵn sàng quên mình vì người khác.

pt
? Tại sao người bạn của Giôn xi gọi đó là kiệt tác?
(thảo luận 5`)
+ Lá vẽ rất giống : cuống lá còn giữ màu xanh sẫm , rìa lá hình răng cưa đã nhuốm màu vàng úa ? khiến hai họa sĩ như Xiu và Giôn - xi tưởng lá thật .
+ Nó đem lại sự sống cho Giôn - xi .Đó là sức mạnh nhiệm mầu của nghệ thuật.
+ Nó không phải chỉ chỉ vẽ bằng bút lông , bột màu mà bằng cả tình thương bao la và lòng hi sinh cao thượng . Để có nó , cụ Bơ - men đã đổi bằng mạng sống của mình.
pt
? Nhà văn đã cho ta biết những thông tin gì về nhân vật này?


Nữ họa sĩ nghèo,còn trẻ, bị bệnh sưng phổi nặng, do bệnh tật và nghèo túng khiến cô tuyệt vọng không muốn sống.Ngồi trên giường đếm từng chiếc lá thường xuân rụng,chờ khi nào chiếc lá cuối cùng rụng thì cô cũng lìa đời.
? Tình trạng ấy khiến cô có tâm trạng như thế nào?Em hiểu gì về suy nghĩ của Giôn- xi qua câu: Khi chiếc lá cuối cùng rụng thì cũng là lúc em sẽ chết ?
- Chán nản, thẫn thờ, mỏi mệt, thất vọng.
- Suy nghĩ của một cô gái yếu đuối bệnh tật, ít nghị lực, ngớ ngẩn, đáng thương.
gx
? Khi trời vừa hửng sáng, Giôn -xi ra lệnh kéo mành lên. Hành động đó thể hiện tâm trạng gì?

Cô tàn nhẫn thờ ơ với chính mình, không quan tâm đến sự chăm sóc của bạn.
? Sau moät ñeâm möa gioù ,nhöng chieác laù vaãn baùm truï laøm cho Gioân-xi thay ñoåi nhö theá naøo?

Có sự biến đổi đột ngột và lớn lao:
-Từ chỗ muốn buông trôi , muốn chết cô nhận ra muốn chết là một tội.
-Trước cô không đoái hoài đến chuyện ăn uống , giờ cô muốn ăn cháo uống sữa, đó là dấu hiệu của sự sống.
-Trước cô chỉ nằm lăn bất động đếm lá,giờ cô muốn ngồi dậy ngắm mình trong gương
-Từ chỗ tuyệt vọng hoàn toàn , cô lại lóe sáng hi vọng: muốn vẽ vịnh Naplơ.? cô đã hồi sinh, đã bình phục.
? Theo em nguyên nhân sâu xa nào quyết định tâm trạng hồi sinh của Giôn - xi ?
-Vẫn còn một chiếc lá trên cành nhưng Giôn - xi không chờ nó rụng nữa, cô lấy lại được nghị lực , niềm tin vào cuộc sống chính nhờ sự dũng cảm kiên cường trước thiên nhiên khắc nghiệt của chiếc lá đơn độc.
-Chiếc lá vô tri vô giác còn biết bám lấy sự sống, nó trái với sự yếu đuối buông xuôi của cô. Nó làm cô phải khâm phục và tự giải lời nguyền, quyết định bước một bước từ ranh giới cái chết sang lãnh địa của sự sống.
=> Có thể bằng nghị lực, tình yêu cuộc sống, đấu tranh với bệnh tật,để chiến thắng bệnh tật.
gx
? Tình cảm của Xiu đối với Giôn - xi được thể hiện qua những chi tiết nào ?
- Heát loøng chaêm soùc ,ñoäng vieân Gioân - xi .
-Lo sôï khi nhìn laù ruïng vaø buoäc phaûi keùo maønh leân.
-Lo sôï mình seõ ra sao neáu Gioân - xi cheát.
? Tại sao có thể quả quyết rằng Xiu không hề được cụ Bơ -men cho biết ý định sẽ vẽ một chiếc lá thay cho chiếc lá cuối cùng rụng xuống?
-Khi Giôn - xi bảo kéo màn lên Xiu làm theo một cách chán nản. ( Tại sao Xiu làm theo một cách chán nản?? vì cô tin chắc chiếc lá cuối cùng đã rụng sau một đêm mưa tuyết) Sau đó cô còn cúi khuôn mặt hốc hác xuống người bệnh nói những lời não nuột..
- Cô cũng ngạc nhiên như Giôn xi khi nhìn thấy chiếc lá cuối cùng còn dai dẳng bám cành: " Nhưng ô kìa."
? Em nghĩ có nên để cho Xiu biết trước việc làm của cụ Bơ- men không? Nếu vậy sức hấp dẫn của câu chuyện sẽ thế nào?
+ Không thể để Xiu biết trước việc làm của cụ Bơ- men vì Xiu sẽ không bất ngờ và chúng ta sẽ không được thưởng thức cả một đoạn truyện nói lên tâm trạng lo lắng thấm đượm tình người của cô.
+Truyện cũng giảm tính hấp dẫn , và như thế mới thấy rõ tấm lòng cao cả của cụ Bơ- men , cụ đã âm thầm lặng lẽ thực hiện một hành động cao thượng
xiu
? Cách viết truyện của O Hen -ri quả thật vô cùng hấp dẫn, độc đáo. Nếu đối chiếu tình huống đầu truyện với cuối truyện thì điều gì khiến em bất ngờ nhất? (Học sinh thảo luận)
Soá phaän cuûa hai nhaân vaät : Gioân - xi vaø Bô men :
-Ñaàu truyeän: Gioân - xi tieán daàn ñeán caùi cheát vì chöùng vieâm phoåi->cuoái truyeän: trôû laïi yeâu ñôøi, thoaùt hieåm.
Ñaàu truyeän: Bô men khoûe maïnh-> cuoái truyeän: cheát ñoät ngoät vì söng phoåi.-> hai söï kieän baát ngôø ñoái laäp nhau.
-> ñaây chính laø keát caáu ñaûo ngöôïc tình theá hai laàn cuûa truyeän-> tính baát ngôø, gaây xuùc ñoäng.
tk
Chiếc lá cuối cùng
1. Nhân vật trung tâm trong truyện này là ai?
Giôn -xi.
b. Bơ-men.
c.Xiu.
d.Giôn-xi và Bơ-men

2.Vì sao bức tranh "Chiếc lá cuối cùng là một kiệt tác
a. Giống chiếc lá thật.
b. Cứu sống Giôn -xi.
c. Vẽ bằng tình thương và đức hi sinh thầm lặng.
d. Cả a,b,c đều đúng.

3.Vì sao cụ Bơ- men được coi là nhà họa sĩ chân chính?
a.Vì cụ đã vẽ chiếc lá giống như thật.
b.Vì cụ đã vẽ bức tranh trong đêm mưa gió.
c. Vì bức vẽ chiếc lá đã cứu sống Giôn-xi.
d. Cả a,b,c đều đúng.


tc
? Tại sao nhà văn kết thúc truyện bằng lời kể của Xiu mà không để Giôn - xi phản ứng gì thêm?

Như thế là vừa đủ, truyện sẽ có dư âm để lại trong lòng người đọc nhiều suy nghĩ và dự đoán.
Truyện sẽ bớt hay nếu nhà văn cho ta biết Giôn - xi nghĩ gì, làm gì sau khi nghe sự thật về chiếc lá.