Bài 8. Chiếc lá cuối cùng

Giôn-xi đã bình phục, lý do nào?Từ nhân vật Giô-xi tác giả muốn gửi gắm tới độc giả vấn đề gì?
Tiết 29 - 30:
(TiÕt 2)
I. Đọc, tìm hiểu văn bản
II. Đọc-tìm hiểu nội dung văn bản
1. Sự hồi sinh của Giôn-xi
Lá rụng và em sẽ chết.
Chỉ còn một chiếc lá. Chiếc lá cuối cùng đã
Giôn-xi Nhìn chiếc lá hồi lâu mang lại sự sống cho
chờ chết -> muốn chết là một tội Giôn-xi
Một ngày nào đó em
sẽ vẽ được vịnh Na-plơ
Tinh thần và nghị lực là yếu tố quan trọng nhất để con người vượt qua những khó khăn thử thách, bằng niềm tin, tình yêu cuộc sống, bằng sự dấu tranh để chiến thắng bệnh tật
Nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm trạng đặc sắc.
Nghệ thuật sắp xếp tình tiết hấp dẫn, chặt chẽ khéo léo.
2.Tình cảm của Xiu với Giôn-xi.
Tiết 29 - 30:
(TiÕt 2)
Em thân yêu, thân yêu! Em hãy nghĩ đến chị,
Nếu em không còn muốn nghĩ đến mình nữa.
Chị sẽ làm gì đây?
- Mêi b¸c sü ®Õn ®Ó kh¸m bÖnh
- NÊu ¨n,dç dµnh b¹n ¨n uèng vµ thuèc thang
- Sî sÖt, nh×n c©y th­êng xu©n ch¼ng nãi n¨ng g×.
- ChØ chîp m¾t ®­îc 1 tiÕng ®ång hå

Hết lòng thương yêu chăm sóc, ân cần kiên nhẫn động viên, coi bạn hơn chính bản thân mình.
Tình cảm ruột thịt thật ấm áp
Tỡnh b?n t?t dỏng trõn tr?ng h?c t?p.
2.Tình cảm của Xiu với Giôn-xi.
?Xiu du?c gi?i thi?u nhu th? n�o? Tỡm chi ti?t ch?ng minh cho t?m lũng c?a Xiu d?i v?i Giụn-xi?
- ViÖc lµm
- Lêi nãi
- Th¸i ®é
- T©m tr¹ng

Tiết 29 - 30:

Trong suốt tác phẩm này Xiu luôn luôn đứng cạnh Giôn-xi, không những vậy chị còn là chỗ dựa vững chắc cho một tâm hồn, một thể xác yếu ớt là Giôn-xi. Ở Xiu chúng ta bắt gặp một tâm hồn lớn, đặc biệt hơn là chị đã dồn nén được đau thương. Chỉ một chi tiết ngắn cũng đủ thể hiện điều đó: “Xiu vào phòng làm việc và khóc đến ướt đẫm cả một chiếc khăn trải bàn Nhật bản. Rồi cô lại thản nhiên mang bảng vẽ của mình đi vào phòng Giôn-xi, miệng huýt sáo..” Nếu không có một vẻ ngoài lạc quan che dấu một nội tâm đang nổi sóng trong lòng, nếu không có chị tận tình cố gắng cứu giúp Giôn-xi trong điều kiện có thể của mình thì thử hỏi Giôn-xi có thể sống đếm chiếc lá thường xuân và chờ đợi sự ra đi của cuộc đời mình ?

(Tiết 2)
Tiết 29 - 30:


(Tiết 2)


Đọc, tìm hiểu văn bản
Đọc-tìm hiểu nội dung văn bản
Sự hồi sinh của Giôn-xi

Giôn-xi Lá rụng và em sẽ chết. Giôn-xi hồi phục
tuyệt vọng Chỉ còn một chiếc lá. tin yêu cuộc đời
chờ chết Nhìn chiếc lá hồi lâu -> muốn chết là một tội. sống có mơ ước
Một ngày nào đó em sẽ vẽ được vịnh Na-plơ
=>Tinh thần và nghị lực là yếu tố quan trọng nhất để con người vượt qua những khó khăn thử thách, bằng niềm tin, tình yêu cuộc sống, bằng sự dấu tranh để chiến thắng bệnh tật
=>Nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm trạng đặc sắc.
=>Nghệ thuật sắp xếp tình tiết hấp dẫn, chặt chẽ khéo léo.
=>Nghệ thuật đảo ngược tình huống
2.Tình cảm của Xiu với Giôn-xi.
- Mời bác sỹ đến để khám bệnh
- Nấu ăn,dỗ dành bạn ăn uống và thuốc thang
- Sợ sệt, nhìn cây thường xuân chẳng nói năng gì.
- Chỉ chợp mắt được 1 tiếng đồng hồ
=>Xiu là m?t người bạn có tâm hồn nhân ái, có tình thương yêu mãnh liệt, là một người chị bao dung, là một chỗ dựa vững chắc.


(Tiết 2)

- Là hoạ sỹ nghèo
- Thường ngồi làm mẫu vẽ cho các hoạ sỹ
Ước mơ vẽ một kiệt tác, 40 năm chưa thực hiện được
.
Tiết 29 - 30:


Đọc, tìm hiểu văn bản
II. Đọc-tìm hiểu nội dung văn bản
Sự hồi sinh của Giôn-xi
2.Tình cảm của Xiu với Giôn-xi.
3. Cô B¬ - men vµ kiÖt t¸c chiÕc l¸ cuèi cïng
Xiu là m?t người bạn có tâm hồn nhân ái, có tình thương yêu mãnh liệt, là một người chị bao dung, là một chỗ dựa vững chắc.
Tinh thần và nghị lực là yếu tố quan trọng nhất để con người vượt qua những khó khăn thử thách, bằng niềm tin, tình yêu cuộc sống, bằng sự dấu tranh để chiến thắng bệnh tật
?Cụ Bơ-men được giới
thiệu như thế nào?
Với vẻ bên ngoài
dữ tơn, nóng nảy
ấy là một con người
tốt bụng, mạnh mẽ,
giàu tình yêu thương
con người.
(Tiết 2)
?Những chi tiết nào trong văn bản nói lên tấm lòng thương yêu của cụ
đối với Giôn-xi?
* Khi lên gác
Sợ sệt, nhìn Xiuchẳng nói năng gì
* Qua lời kể của Xiu:
Chiếc lá cuối cùng là bức vẽ của cụ Bơ - men
Mục đích vẽ: Cứu sống Giôn - xi
ý nghĩa, tác dụng: Cứu Giôn xi khỏi chết,
trở lại với niềm ước mơ sáng tạo
Hoàn cảnh vẽ: Đêm, mưa gió phũ phàng, khủng khiếp
Đặc điểm chiếc lá: Cuống màu xanh sẫm, rìa màu vàng úa, dũng cảm treo bám

3. Cô B¬ - men vµ kiÖt t¸c chiÕc l¸ cuèi cïng
. Để vẽ được chiếc lá cuối cùng cụ phải vượt qua những khó khăn nào?
Cụ Bơ-men vẽ chiếc lá cuối cùng trong mưa tuyết
dập vùi và cơn gió phũ phàng kéo dài suốt cả đêm. Giày và áo quần cụ ướt sũng lạnh buốt. Cụ bị ốm nặng sau khi đã vẽ xong chiếc lá trong đêm ấy và cụ đã chết tại bệnh viện. Hơn thế nữa cụ còn phải vẽ thật đẹp, thật giống với chiếc lá thật. Vẽ để cô hoạ sĩ không hề biết đó là chiếc lá giả.
(Tiết 2)


N
Tiết 29 - 30:
Đọc, tìm hiểu văn bản
II. Đọc-tìm hiểu nội dung văn bản
Sự hồi sinh của Giôn-xi
2.Tình cảm của Xiu với Giôn-xi.
Xiu là m?t tõm h?n l?n, m?t ch? d?a v?ng ch?c m?t người bạn tốt có tấm lòng nhân ái, rất yêu thương bạn và hết lòng vì bạn.
3. Cô B¬ - men vµ kiÖt t¸c chiÕc l¸ cuèi cïng
- Âm thầm vẽ chiếc lá trong đêm mưa gió bão tuyết
=> Nhµ v¨n kh«ng kÓ chi tiÕt cô B¬ - men vÏ chiÕc l¸ cuèi cïng trong ®ªm m­a tuyÕt cã thÓ v× t¹o bÊt ngê cho Gi«n - xi, g©y høng thó bÊt ngê cho c¶ b¹n ®äc; cô l¼ng lÆng vÏ bøc tranh l¸ trong ®ªm giã tuyÕt cho thÊy mét t©m hån cao th­îng, quªn m×nh v× ng­êi kh¸c. TÊt nhiªn cô hoµn toµn kh«ng nghÜ m×nh ®ang lµm mét kiÖt t¸c cho c¶ cuéc ®êi.
?
Tại sao nhà văn không trực tiếp
tả cảnh cụ Bơ-men vẽ tranh
trong đêm gió rét, không tả
cảnh cụ bị bệnh, phải vào viện
và qua đời ở đó?
Tinh thần và nghị lực là yếu tố quan trọng nhất để con người vượt qua những khó khăn thử thách, bằng niềm tin, tình yêu cuộc sống, bằng sự dấu tranh để chiến thắng bệnh tật
- Sî sÖt nh×n c©y th­êng xu©n … kh«ng nãi n¨ng g×
(Tiết 2)
Tiết 29 - 30:
3. Cô B¬ - men vµ kiÖt t¸c chiÕc l¸ cuèi cïng
- Sợ sệt nhìn cây thường xuân…không nói năng gì
- Âm thầm vẽ chiếc lá trong đêm mưa gió bão tuyết
=> Tình thương vô bờ bến của con người giàu lòng nhân ái, cao thượng
?Xiu cú bi?t tru?c ý d?nh v? chi?c lỏ c?a c? Bo-men khụng? Tìm bằng chứng để khẳng định Xiu không hề được cụ Bơ - men cho biết ý định vẽ một chiếc lá thay cho chiếc lá cuối cùng rụng xuống. Nếu Xiu được biết thì truyện có bớt sức hấp dẫn không? Vì sao?
- Chán nản khi kéo mành, ngạc nhiên khi thấy chiếc lá vẫn còn, reo lên sung sướng: Ô kìa!
- Nếu Xiu được biết thì câu chuyện sẽ không còn bất ngờ và hấp dẫn. Mặt khác nếu để Xiu biêt trước thì có khi cô lại làm cho G. cũng nghi ngờ chiếc lá cuối cùng chưa rụng kia do sự thiếu tự nhiên của bạn.
Tiết 29 - 30:

(Tiết 2)
3. Cô B¬ - men vµ kiÖt t¸c chiÕc l¸ cuèi cïng
Chiếc lá cuối cùng là bức vẽ của cụ Bơ - men
Sự hi sinh âm thầm lặng lẽ vì người khác.
=> Tình thương yêu vô bờ bến của con người giàu lòng nhân ái,
? Cã thÓ gäi bøc tranh ChiÕc l¸ cuèi cïng lµ mét kiÖt t¸c nh­ Xiu nãi ®­îc hay kh«ng? Vì sao ?
CÂU HỎI THẢO LUẬN
Tiết 29 - 30:

(Tiết 2)
Gợi
ý
Em hiểu như thế nào là kiệt tác?
Bức tranh chiếc lá cuối cùng được
miêu tả như thế nào?
3. Bức tranh ấy có giá trị gì?
4. Người sáng tạo có chủ định tạo
nên kiệt tác không?
Trong lý luận hội hoạ, kiệt tác là bức tranh với những đường nét, những sắc màu, bố cục, chất liệu, chứa đựng sự sống, toát ra sức sống, tác động tích cực đối với cuộc sống, lay động tình cảm của người xem rồi thức tỉnh họ.
Câu hỏi thảo luận:
Có thể gọi bức tranh Chiếc lá cuối cùng là một kiệt tác như Xiu nói được hay không? Vỡ sao ?
Sống động như thật, đánh lừa các cặp mắt nhà nghề của các cô hoạ sỹ.
Có tác dụng nhiệm màu, cứu sống Giôn-xi, trả lại niềm tin và ước mơ
sáng tạo trong cô.
-Được vẽ bằng tình thương bao la và lòng hi sinh cao thượng của cụ
Bơ-men
- Cụ hoàn toàn không nghĩ mình đang làm một kiệt tác cho cả một đời
Chiếc lá cuối cùng ấy chính là kiệt tác của cụ Bơ-men, là tác phẩm nghệ thuật bất tử.
Cụ Bơ- men xứng đáng là người nghệ sĩ chân chính, sáng tạo nghệ thuật vì cuộc đời, vì cuộc sống của con người. Thật đáng trân trọng và cảm phục !

Tiết 29 - 30:

(Tiết 2)
Chiếc lá cuối cùng là
bức vẽ của cụ Bơ - men
Chiếc lá cuối cùng ấy chính là kiệt tác của cụ Bơ-men, là tác phẩm nghệ thuật bất tử.
Dù không chủ định sáng tạo nên một tỏc ph?m ngh? thu?t b?t t? nhưng người nghệ sỹ ấy đã thành công và đã phải đánh đổi bằng chính cả mạng sống của mình.
Theo em cách kết
thúc truyện là cái chết của cụ Bơ-men như thế có dụng ý gì? Cách xây dựng tình tiết và tình huống truyện có gì hấp dẫn?
- Nhấn mạnh chủ đề của tác phẩm: Hạnh phúc của người này có được là sự hi sinh thầm lặng của người kia bằng cách xây dựng tình tiết truyện khéo léo, tình huống truyện đảo ngược.
3. Cô B¬ - men vµ kiÖt t¸c chiÕc l¸ cuèi cïng
Sự hi sinh âm thầm lặng lẽ vì người khác.
=> Tình thương yêu vô bờ bến của con người giàu lòng nhân ái,
Gîi ý:
Cã c¸ch kÕt thóc nµo kh¸c kh«ng? T¹i sao kh«ng lùa chän c¸ch kÕt Êy?
NÕu t¸c gi¶ ®Ó cô B¬-men nãi víi Xiu ý ®Þnh cña m×nh th× t×nh tiÕt
c©u chuyÖn sÏ ph¸t triÓn nh­ thÕ nµo?
3. KÕt thóc t¸c phÈm sè phËn nh©n vËt B¬-men cã tèt ®Ñp nh­ nh©n vËt
Gi«n-xi kh«ng?
1. Có thể có cái kết nhẹ nhàng hơn: Cụ Bơ-men ốm nặng được Xiu và Giôn-xi chăm sóc tận tình, sẽ dần dần khỏi bệnh. Nhưng kết thúc như vậy sẽ nhẹ nhàng quá, ngọt ngào quá, sẽ không đủ sứcgây ấn tượng sâu mạnh trong lòng người đọc.
2. Nếu chiếc lá cuối cùng được tác giả để cụ Bơ-men nói với Xiu thì sẽ không có chi tiết Xiu ngạc nhiên, sẽ không thể giấu được Giôn-xi và câu chuyện sẽ dừng lại.
3. Không: Cụ Bơ-men tuy già nhưng đầu tác phẩm vẫn khoẻ mạnh, nhưng kết thúc đảo ngược hoàn toàn.

Tiết 29 - 30:

(Tiết 2)
3. Cô B¬ - men vµ kiÖt t¸c chiÕc l¸ cuèi cïng
Chiếc lá cuối cùng ấy chính là kiệt tác của cụ Bơ-men, là tác phẩm
nghệ thuật bất tử. Dï kh«ng chñ ®Þnh s¸ng t¹o nªn mét tác phẩm
nghệ thuật bất tử nh­ng ng­êi nghÖ sü Êy ®· thµnh c«ng vµ
®· ph¶i ®¸nh ®æi b»ng chÝnh c¶ m¹ng sèng cña m×nh.
Nhấn mạnh chủ đề của tác phẩm: Hạnh phúc của người này có
được là sự hi sinh thầm lặng của người kia bằng cách xây dựng tình tiết
truyện khéo léo, tình huống truyện đảo ngược.
Tại sao kết thúc truyện bằng lời kể của Xiu mà không để cho Giôn-xi có phản ứng gì thêm?
Nếu em là Giôn-xi em sẽ có suy nghĩ và hành động gì vào thời điểm này?
Đây là biểu hiện của kiểu kết thúc bất ngờ -
kÕt thóc më, tạo nên độ kết lắng,
để một khoảng trống cho người đọc ngẫm nghĩ
và t­ëng t­îng h×nh dung tuú theo nhËn thøc
vµ t×nh c¶m cña m×nh.
Nếu cụ Bơ-men không vẽ chiếc lá, nội dung, ý nghĩa câu chuyện sẽ dừng lại ở đâu?
I. Giới thiệu tác giả, tác phẩm.
II. Đọc-tìm hiểu văn bản.
1. Diễn biến tâm trạng của Giôn-xi.
Tiết 29 - 30:

2. Tình cảm của Xiu với Giôn-xi.
3. Cụ Bơ - men và kiệt tác chiếc lá cuối cùng
III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật
Lần 1
Đầu văn bản Giôn-xi đang dần đến lưỡi hái tử thần . Gần cuối truyện, Giôn-xi trở lại với lòng yêu đời, thoát khỏi cơn nguy hiểm.

Lần 2
Đầu văn bản cụ Bơ- men đang khoẻ mạnh, đến gần cuối truyện bỗng bị ốm và chết vì bệnh sưng phổi.
(Tiết 2)
I. Giới thiệu tác giả, tác phẩm.
II. Đọc-tìm hiểu văn bản.
1. Diễn biến tâm trạng của Giôn-xi.
2. Tình cảm của Xiu với Giôn-xi.
Tiết 29 - 30:

3. Cụ Bơ - men và kiệt tác chiếc lá cuối cùng
III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật
- Kết cấu đảo ngược tình huống 2 lần.
- Xây dựng tình tiết hấp dẫn, sắp xếp chặt chẽ, khéo léo
- Miêu tả diễn biến tâm lý nhân vật đặc sắc
2. Nội dung
Ca ngợi tình yêu thương cao cả giữa những con người nghèo khổ
* Ghi nhớ: Mấy trang kết thúc truyện "Chiếc lá cuối cùng" trên đây của O Hen-ri đủ chứng tỏ truyện được xây dựng theo kiểu có nhiều tình tiết hấp dẫn, sắp xếp chặt chẽ, khéo léo, kết cấu đảo ngược tình huống 2 lần, gây hứng thú và làm cho chúng ta rung cảm trước tình yêu thương cao cả giữa những con người nghèo khổ
(Tiết 2)
Luyện tập :
Có người cho rằng truyện "Chiếc lá cuối cùng" có kết thúc mở để lại dư âm và nhiều suy nghĩ trong lòng người đọc, theo em điều đó đúng hay sai? Tại sao?
Tiết 29-30:

I.Giới thiệu tác giả, tác phẩm.
II.Đọc-tìm hiểu văn bản.
1. Diễn biến tâm trạng của Giôn-xi.
2. Tình cảm của Xiu với Giôn-xi.

3. Cụ Bơ - men và ki?t tỏc chiếc lá cuối cùng.
.

Chiếc lá cuối cùng là bức vẽ của cụ Bơ - men

III. Tổng kết:
1.Nghệ thuật : - Đảo ngược tình huống.
- Sắp xếp tình tiết hợp lý
- Miêu tả diễn biến tâm lý nhân vật
2.Nội dung: - Ca ngợi tình yêu thương cao cả giữa những con người nghèo khổ.
* Ghi nhớ: SGK /90
Cụ âm thầm vẽ trong đêm mưa bão

Chiếc lá đã đem lại cho Giôn-xi niềm tin, tình yêu cuộc sống, nghị lực và khát vọng sống.
Chiếc lá là tác phẩm nghệ thuật bất tử của cụ Bơ-men trao gửi lại cho Giôn-xi và mọi người.
(Tiết 2)
? Hướng dẫn về nhà
*Bài 1- Em ấn tượng nhất với nhân vật nào trong truyện ? Vì sao?
*Bài 2- Viết một đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm tưởng tượng cách kết thúc khác cho câu chuyện ( Cụ Bơ-men ốm, Xiu và Giôn-xi đến chăm sóc cụ.)

Xin chân thành cảm ơn các thầy cô đã đến dự giờ.