Bài 8. Chiếc lá cuối cùng

Trường THCS Tam Hồng
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ
Ngữ văn 8
GV: Nguyễn Thị Tú Ngọc
Câu hỏi :
Kiểm tra bài cũ:
Hãy chỉ rõ những nét tương phản, đối lập giữa hai nhân vật Đôn-ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa Nêu tác dụng của nghệ thuật xây dựng nhân vật tương phản, đối lập ấy.
Hai nhân vật được đặt cạnh nhau với những nét tương phản từ ngoại hình đến tính cách càng làm nổi bật chân dung mỗi người
Mỗi đất nước đều có những tác phẩm phản ánh con người cà cuộc sống của nước mình. Hôm nay cô cùng các em sẽ đến với một nhà văn Mĩ nổi tiếng thế giới- Nhà văn Ô-hen-ri với tác phẩm “ Chiếc lá cuối cùng”. Đây là tác phẩm được đánh giá là một trong những truyện ngắn hay nhất thế giới. Đằng sau câu chuyện cảm động về tình yêu thương cao cả giữa những con người nghèo khổ, nhà văn còn gửi gắm tới bạn đọc quan điểm sáng tác nghệ thuật của mình…
Đoạn trích chúng ta học hôm nay là phần cuối truyện “ Chiếc lá cuối cùng” .
Tiết 29:
Chiếc lá cuối cùng
O-hen-ri
O. Hen – ri tên khai sinh Uyliam -Xi nây- potơ (1862 – 1910)là nhà văn Mỹ nổi tiếng chuyên viết truyện ngắn
Cuộc đời ông trải qua nhiều nghề nghiệp, từng bị tù tội vì làm thất thoát công quĩ.
Các sáng tác của ông hướng về tầng lớp nghèo khổ, phê phán giai cấp tư sản tàn bạo, nhiều truyện của ông đã để lại cho bạn đọc những ấn tượng sâu sắc như: Chiếc lá cuối cùng, Căn gác xép… Truyện của ông thường nhẹ nhàng nhưng toát lên tinh thần nhân đạo cao cả, tình yêu thương người nghèo khổ, rất cảm động. Đoạn trích này là phần cuối truyện chiếc lá cuối cùng
I. Đọc và tìm hiểu chú thích:
* Tác giả:
- Tên thật: Uy Liêm- Xet-nay Po-tơ.
- Sinh ngày 14- 9- 1862, mất ngày 5- 6- 1910.
- Truyện c?a ụng thường nhẹ nhàng nhưng toát lên tình thương yêu và tinh thần nhân đạo cao cả.
O-hen-ri khi trẻ
O-hen-ri khi về già
Nơi làm việc của O-hen-ri
Ngôi nhà của O-hen-ri
* Tác giả:
- Tên thật: Uy Liêm- Xet-nay Po-tơ.
- Sinh ngày 14- 9- 1862, mất ngày 5- 6- 1910.
- Truyện c?a ụng thường nhẹ nhàng nhưng toát lên tình thương yêu và tinh thần nhân đạo cao cả.
*Tác phẩm:
- In trong tập” Cây đèn thanh mảnh”(1907)
-Là tác phẩm tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của Ô-hen-ri, viết về mảng hiện thực nước Mĩ
- Văn bản trích phần cuối tác phẩm
- Miêu tả cuộc sống khốn cùng của các nghệ sĩ nghèo.
* Tác phẩm
* Giải nghĩa từ:
- Thường xuân:
- Vịnh Na-plơ:
- Kiệt tác:
Tác phẩm nghệ thuật đặc sắc
Vịnh đẹp ,nổi tiếng ở I-ta-li-a
( Còn gọi là trường xuân) một loại dây leo, bám sát vào tường gạch, lá rụng dần về mùa đông
Hướng dẫn đọc:
Chú ý phân biệt lời kể, tả của tác giả với những câu,đoạn đặt trong dấu ngoặc kép của các nhân vật .
Phân biệt lời nói của các nhân vật:
+ Giọng nói của Giôn-xi: run run, thều thào, yếu đuối.
+ Giọng nói của Xiu:tha thiết, nhe nhàng, dịu dàng
Đoạn cuối truyện, lời kể của Xiu về cái chết của cụ Bơ-men cần đọc với giọng rưng rưng, cảm động nghẹn ngào.
Tóm tắt:
Cụ Bơ – men, Xiu và Giôn – xi là những họa sĩ nghèo sống ở trong một khu phố tồi tàn phía Tây Oa -sinh - Tơn. Mùa Đông lạnh giá Giôn- xi mắc bệnh viêm phổi, cô tin chắc rằng khi chiếc lá thường xuân cuối cùng rụng xuống cô sẽ lìa đời. Xiu nói điều này với cụ Bơ – men và hai người rất lo lắng. Mặc cho Xiu hết lòng chăm sóc, Giôn – xi vẫn bướng bỉnh giữ ý nghĩ kì quặc ấy. Nhưng lạ thay, sau một đêm mưa gió dữ dội, ngày sau nữa, chiếc lá vẫn còn đó. Điều này khiến Giôn- xi thoát khỏi ý nghĩ về cái chết.Xiu cho Giôn- xi biết chiếc lá cuối cùng là bức tranh do cụ Bơ- men đã bí mật vẽ trong một đêm mưa gió để cứu Giôn- xi, trong khi đó chính cụ chết vì bị bệnh viêm phổi.
Tóm tắt:
Cụ Bơ – men, Xiu và Giôn – xi là những họa sĩ nghèo sống ở trong một khu phố tồi tàn phía Tây Oa -sinh - Tơn. Mùa Đông lạnh giá Giôn- xi mắc bệnh viêm phổi, cô tin chắc rằng khi chiếc lá thường xuân cuối cùng rụng xuống cô sẽ lìa đời. Xiu nói điều này với cụ Bơ – men và hai người rất lo lắng. Mặc cho Xiu hết lòng chăm sóc, Giôn – xi vẫn bướng bỉnh giữ ý nghĩ kì quặc ấy. Nhưng lạ thay, sau một đêm mưa gió dữ dội, ngày sau nữa, chiếc lá vẫn còn đó. Điều này khiến Giôn- xi thoát khỏi ý nghĩ về cái chết.Xiu cho Giôn- xi biết chiếc lá cuối cùng là bức tranh do cụ Bơ- men đã bí mật vẽ trong một đêm mưa gió để cứu Giôn- xi, trong khi đó chính cụ chết vì bị bệnh viêm phổi.
Câu hỏi:
Theo dõi phần tóm tắt văn bản, em hãy cho biết câu chuyện được đặt trong bối cảnh nào?
II.Tìm hiểu văn bản:
Em hãy cho biết văn bản có thể chia làm mấy đoạn? Hãy chỉ rõ giới hạn và nêu ý chính từng đoạn?
Bố cục: 3 đoạn:
- Đoạn 1: “ Khi hai người…. Tảng đá”: Cụ Bơ- men và Xiu lên gác xép thăm Giôn-xi
- Đoạn 2: “ Sáng hôm sau…. Thế thôi”: Chiếc lá cuối cùng không rụng, Giôn-xi đã qua cơn nguy hiểm
- Đoạn 3: Phần còn lại: Xiu kể cho Giôn-xi nghe về cái chết bất ngờ của cụ Bơ-men
Hoàn cảnh sống của hoạ sĩ Bơ-men
* Hình ảnh cụ Bơ-men:
- Hoạ sĩ nghèo ngoài 60 tuổi.
Sống ở tầng cuối ngôi nhà.
Suốt 40 năm mơ ước vẽ một kiệt tác mà chưa thực hiện được.
Kiếm ăn bằng cách ngồi làm mẫu vẽ cho các hoạ sĩ trẻ.
Những chi tiết nào trong truyện nói lên tấm lòng yêu thương và hành động cao cả của cụ Bơ-men đối với Giôn-xi?
Tấm lòng yêu thương và hành động cao cả của cụ Bơ-men đối với Giôn-xi:
Hành động: vẽ chiếc lá cuối cùng
Thái độ: + Sợ sệt ngó ra ngoài cửa sổ.
+ Nhìn Xiu không nói năng gì
Theo dõi kết quả của việc cụ Bơ-men vẽ chiếc lá cuối cùng:
+ Giôn-xi:
Viêm phổi nặng
Tuyệt vọng, chờ chết
Hồi sinh, khoẻ mạnh, yêu đời.
+ Cụ Bơ-men:
Khoẻ mạnh
Vẽ lá cuối cùng
Viêm phổi nặng
Qua đời.
Em nhận xét gì về nghệ thuật xây dựng truyện của Ô-hen ri?
Từ hành động vẽ chiếc lá cuối cùng, em nhận xét cụ Bơ-men là người như thế nào?
Đọc đoạn văn sau và cho biết chiếc lá cuối cùng được vẽ trong hoàn cảnh nào?
"Chị có chuyện này muốn nói với em, con chuột bạch của chị. Cụ Bơ - men đã chết vì sưng phổi hôm nay ở bệnh viện rồi. Cụ ốm chỉ có hai ngày. Buổi sáng ngày thứ nhất, bác gác cổng thấy cụ ốm nặng trong căn phòng của cụ ở tầng dưới. Giày và áo quần của cụ ướt sũng và lạnh buốt. Chẳng ai hình dung nổi cụ đã ở đâu trong một đêm khủng khiếp như thế. Nhưng rồi người ta tìm thấy một chiếc đèn bão vẫn còn thắp sáng và một chiếc thang đã bị lôi ra khỏi chỗ để của nó, và vài chiếc bút lông rơi vung vãi, và một bảng pha màu có màu xanh và màu vàng trộn lẫn với nhau, và - em thân yêu ơi, em hãy nhìn ra ngoài cửa sổ, nhìn chiếc lá thường xuân cuối cùng ở trên tường. Em có lấy làm lạ tại sao chẳng bao giờ nó rung rinh hoặc lay động khi gió thổi không? ồ em thân yêu, đó chính là kiệt tác của cụ Bơ - men - cụ vẽ nó ở đấy vào cái đêm mà chiếc lá cuối cùng đã rụng"
Hoàn cảnh vẽ chiếc lá.
Hoàn cảnh vẽ chiếc lá
-Hoàn cảnh vẽ:
Âm thầm, bí mật trong đêm mưa gió lạnh buốt.
- Dụng cụ vẽ:
Thang, đèn bão, bảng pha màu, bút lông.
- Mục đích vẽ:
Đem lại niềm tin và sự sống đến cho Giôn-xi.
- Kết quả vẽ:
Giôn-xi hồi sinh, khỏi bệnh, cụ Bơ-men bị viêm phổi nặng qua đời

Th¶o luËn cÆp:
(Thêi gian: 1 phót):

?Em có đồng ý với ý kiến của Xiu : chiếc lá “chính là tác phẩm kiệt xuất của cụ Bơ-men”không? Vì sao ?
*Bøc vÏ lµ mét kiÖt t¸c :
-V× chiÕc l¸ gièng y nh­ thËt.
"ở gần cuống lá còn giữ màu xanh sẫm, nhưng với rìa lá hình răng cưa đã nhuốm màu vàng úa..."
-Vì chiếc lá đã đem lại sự sống cho Giôn-xi.
-Vì chiếc lá còn được vẽ trong một hoàn cảnh khắc nghiệt.
-Vì chiếc lá được vẽ bằng sự hi sinh cao cả của cụ Bơ-men.
Bức thông điệp màu xanh
Con người sống cần có tình yêu thương ! Hãy đem nghệ thuật để phục vụ đời sống con người !
C?ng c?
Câu 1: Cụ Bơ- men đã nghĩ gì khi nảy ra ý định vẽ chiếc lá thường xuân?
A- Cụ muốn trả lại niềm tin yêu cuộc sống cho cô họa sĩ trẻ Giôn- xi.
B- Cụ nghĩ Giôn- xi cần phải sống vì cô còn trẻ.
C- Cụ muốn để lại một kiệt tác cho đời.
D- Cụ nghĩ mình đã già, sẽ chết nên hy sinh để cứu Giôn- xi.
A
Câu 2:V× sao nhµ v¨n O.hen-ri kh«ng kÓ trùc tiÕp sù viÖc cô B¬-men vÏ chiÕc l¸ mµ ®îi ®Õn dßng cuèi cña truyÖn míi cho b¹n ®äc biÕt qua lêi kÓ cña Xiu?
A. Vì đó sự việc không quan trọng.
B. Vì Xiu muốn tự mình kể việc đó cho Giôn-xi nghe.
C. Vì nhà văn muốn tạo cho nhân vật và người đọc sự bất ngờ, đồng thời để khắc hoạ tính cách của cụ Bơ-men và đề cao tấm lòng nhân hậu và giàu tình yêu thương của cụ.
D. Vì đó là sự việc ngẫu nhiên xảy ra mà nhà văn không dự tính trước.
C
Lá Thường xuân
Hướng dẫn về nhà
Tình thương yêu của Xiu đối với Giôn-xi được thể hiện qua những chi tiết nào?
Tìm bằng chứng để khẳng định Xiu không hề được cụ Bơ-men cho biết ý định vẽ một chiếc lá thay cho chiếc lá cuối cùng rụng xuống. Nếu Xiu được biết thì truyện có bớt sức hấp dẫn không? Vì sao?
Phân tích diễn biến tâm trạng của Gôn-xi khi hai lần Giôn-xi ra lệnh cho Xiu kéo mành lên?
Nguyên nhân sâu xa nào quyết định tâm trạng hồi sinh của Giôn-xi?
Hãy khái quát nhưng nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của truyện?
BUỔI HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN