Bài 8. Chiếc lá cuối cùng

Nhiệt liệt đón chào các thầy cô giáo và các em


Ngữ văn 8
Tiết 116
(Thanh Hải)
Giáo viên: Kim Oanh- LêThanh
Tiết 29+30
Chiếc lá cuối cùng
Tiết 29+30 Văn bản: Chiếc lá cuối cùng
(O Hen-ri)
I.Tỡm hi?u chung
1/Tỏc gi?
-Tờn khai sinh l� Uy liờm-Xột-nõy Po-to(1862-1910) L� nh� van Mi chuyờn vi?t truy?n ng?n.
-Truy?n c?a ụng thu?ng nh? nh�ng nhung toỏt lờn tinh th?n nhõn d?o cao c?
2/Van b?n:
- Van b?n l� do?n cu?i truy?n ng?n "Chi?c lỏ cu?i cựng"
- Nhõn v?t: Giụn-xi, Xiu, Bo-men



Các tác phẩm chính :
"Bắp cải và vua chúa" (1904)
"Bốn triệu" (1906)
"Những sự lựa chọn" (1909)
"Truyện ngắn đặc sắc" (1905)
I.Tỡm hi?u chung
1/Tỏc gi?
-Tờn khai sinh l� Uy liờm-Xột-nõy Po-to(1862-1910) L� nh� van Mi chuyờn vi?t truy?n ng?n.
-Truy?n c?a ụng thu?ng nh? nh�ng nhung toỏt lờn tinh th?n nhõn d?o cao c?
2/Van b?n:
-Van b?n l� do?n cu?i truy?n ng?n "Chi?c lỏ cu?i cựng"
- Nhõn v?t: Giụn-xi, Xiu, Bo-men
II/ D?c-hi?u van b?n
1/Di?n bi?n tõm tr?ng c?a Giụn-xi.



* Tóm tắt VB:
Đoạn trích kể về nhân vật Giôn-xi-một họa sĩ nghèo bị mắc bệnh viêm phổi không có tiền chữa trị, cô mất hết hi vọng và trông đợi chiếc lá cuối cùng trên cây thường xuân rụng thì cô sẽ chết. Nghe Xiu kể lại ý nghĩ đó cụ Bơ-men đã âm thầm vẽ chiếc lá trong đêm mưa tuyết để cứu Giôn-xi còn mình thì chết vì bệnh viêm phổi.
* Tình huống ban đầu:
Giôn-xi một họa sĩ trẻ, nghèo bị mắc bệnh viêm phổi, đang tiến dần tới cái chết.
* Tình huống gần kết thúc truyện:
Giôn-xi trở lại với lòng yêu đời, bệnh tình thoát khỏi cơn nguy hiểm.
Tiết 29+30 Văn bản: Chiếc lá cuối cùng
(O Hen-ri)
I.Tỡm hi?u chung
1/Tỏc gi?
2/Van b?n:
II/ D?c-hi?u van b?n
1/Di?n bi?n tõm tr?ng c?a Giụn-xi.


Suy nghĩ:



Hành động
KHông ăn uống, mặc cho Xiu chăm sóc động viên.
Nằm chờ chết.

- Tuyệt vọng, buông xuôi. Lạnh lùng, thản nhiên chờ đón cái chết.
* Khi phát hiện thấy chiếc lá vẫn còn đó
Suy nghĩ:
- Hành động:
Vui vẻ, hi vọng, có nhu cầu sống. Tình yêu bạn, yêu nghệ thuật hội họa đã trở lại với Giôn-xi.
Tiết 29+30 Văn bản: Chiếc lá cuối cùng
( O Hen-ri )
nhận ra muốn chết là có tội.
xin cháo, sữa; đòi soi gương; muốn ngồi dậy.Nhu cầu sống đã trở lại với giôn-xi.
Khi nào chiếc lá cuối cùng trên dây thường xuân rụng thì cô cũng buông xuôi lìa đời.
I.Tỡm hi?u chung
1/Tỏc gi?
2/Van b?n:
II. D?c-hi?u van b?n
1/ Di?n bi?n tõm tr?ng c?a Giụn-xi



Câu hỏi thảo luận nhóm:
1. Theo em vì sao một con người có thể vượt lên cái chết chỉ vì chiếc lá mỏng manh vẫn còn sống ở trên cây?
2.Tại sao nhà văn kết thúc truyện bằng lời kể của xiu mà không để Giôn-xi phản ứng gì?
Sự gan góc của chiếc lá, chống chọi kiên cường với thiên nhiên khắc nghiệt, bám lấy cuộc sống.
Chiếc lá dù mỏng manh, nhỏ nhoi vẫn là một sự sống. Sự sống dẻo dai, bền bỉ của lá có thể kích thích tình yêu sự sống của con người.
Vì cách kết thúc truyện như vậy sẽ tạo được dư âm, để lại trong lòng người đọc nhiều suy mghĩ, dự đoán.
- Tuyệt vọng, buông xuôi. Lạnh lùng, thản nhiên chờ đón cái chết.
Vui vẻ, hi vọng, có nhu cầu sống. Tình yêu bạn, yêu nghệ thuật hội họa đã trở lại với Giôn-xi.
Theo em sự thú vị trong cách kể truyện của tác giả là gì?
* Nghệ thuật: Kể chuyện kết hợp đan xen với miêu tả, biểu cảm.
Tiết 29+30 Văn bản: Chiếc lá cuối cùng
( O Hen-ri )
* Tình huống ban đầu:
Giôn-xi một họa sĩ trẻ, nghèo bị mắc bệnh viêm phổi, đang tiến dần tới cái chết.
* Tình huống gần kết thúc truyện:
Giôn-xi trở lại với lòng yêu đời, bệnh tình thoát khỏi cơn nguy hiểm.
I.Tìm hiểu chung
1/Tác giả
2/Văn bản:
II/ Đọc-hiểu văn bản
1/Diễn biến tâm trạng của Giôn-xi.
- Tuyệt vọng, buông xuôi. Lạnh lùng, thản nhiên chờ đón cái chết
- Vui vẻ, hi vọng, có nhu cầu sống. Tình yêu bạn, yêu nghệ thuật hội họa đã trở lại với Giôn-xi.
Tiết 29+30 Văn bản: Chiếc lá cuối cùng
( O Hen-ri )
- xây dựng tình huống đảo ngược, tạo được sự bất ngờ, thú vị cho bạn đọc.
Nghệ thuật:
- Kể chuyện kết hợp đan xen với miêu tả, biểu cảm.
Tiết 29+30 Văn bản: Chiếc lá cuối cùng
( O Hen-ri )
I.Tìm hiểu chung
1/Tác giả
2/Văn bản:
II/ Đọc-hiểu văn bản
1/Diễn biến tâm trạng của Giôn-xi.
2/Nhân vật Xiu
Cảnh ngộ: nghèo túng
Mối quan hệ với Giôn-xi: Bạn bè, đồng nghiệp.
Khi Giôn-xi lâm vào tình trạng bi đát thì t/c của Xiu dành cho Giôn-xi được bộc lộ qua những chi tiết nào?
Hành động: Kéo tấm mành xuống che kín cửa sổ , nhẹ nhàng để cho Giôn-xi ngủ, sợ sệt ngó ra ngoài nhìn cây thường xuân...lúc thì nấu cháo, pha sữa, lúc thì đặt thêm gối,
Lo lắng cho bệnh tật, tính mạng của Giôn-xi không muốn Giôn-xi nản lòng, kiên nhẫn an ủi em, tận tình săn sóc và hết lòng chạy chữa cho em.
Xiu là hiện thân của tấm lòng trắc ẩn vị tha, là một con người giàu đức hi sinh thầm lặng, có một trái tim nhân hậu mênh mông.
Lời nói: Em thân yêu…em hãy nghĩ đến chị…
I.Tìm hiểu chung
1/Tác giả
2/Văn bản:
II/ Đọc-hiểu văn bản
1/Diễn biến tâm trạng của Giôn-xi.
Tiết 29+30 Văn bản: Chiếc lá cuối cùng
( O Hen-ri )
2/Nhân vật Xiu
3/Họa sĩ Bơ-men với kiệt tác Chiếc lá cuối cùng.
.
Cụ Bơ-men đã nghĩ gì khi nảy ra ý định vẽ chiếc lá thường xuân?
- Cụ muốn dem lại niềm tin yêu cuộc sống cho cô hoạ sĩ trẻ Giôn-xi.
*Yêu cầu thảo luận: Tại sao tác giả O.Hen-ri lại không để cụ Bơ-men cho Xiu biết về ý định vẽ lá của mình?
- §Ó kh¾c häa râ nÐt tÝnh c¸ch nh©n vËt B¬-men.
- §Ó g©y bÊt ngê cho Gi«n-xi vµ c¶ ng­êi ®äc.
Hành động: vẽ chiếc lá
Tiết 29+30 Văn bản: Chiếc lá cuối cùng
( O Hen-ri )
I.Tìm hiểu chung
1/Tác giả
2/Văn bản:
II/ Đọc-hiểu văn bản
1/Diễn biến tâm trạng của Giôn-xi.
2/Nhân vật Xiu
3/Họa sĩ Bơ-men với kiệt tác Chiếc lá cuối cùng.
Họa sĩ Bơ-men đã vẽ bức tranh chiếc lá cuối cùng như thế nào?
Vẽ âm thầm, bí mật trong đêm mưa gió lạnh buốt ngoài trời.
Bị viêm phổi nặng và đã chết vì sưng phổi.
Người họa sĩ già ấy đã phải trả giá như thế nào cho bức vẽ chiếc lá cuối cùng của mình.
Qua những suy nghĩ và hành động đó em cảm nhận được những đức tính cao đẹp nào ở cụ Bơ-men?
- Bợ-men là người cao thượng, quên mình vì người khác.
* kiệt tác chiếc lá cuối cùng
Bức tranh chiếc lá…có ý nghĩa gì?
Cứu sống Giôn-xi
- Nó sinh động, giống thật.
Tạo ra sức mạnh, khơi dậy sự sống trong tâm hồn con người.
- Được vẽ bởi một họa sĩ lao động quên mình…
*Yªu cÇu th¶o luËn: T¹i sao t¸c gi¶ O.Hen-ri l¹i kh«ng ®Ó cô B¬-men cho Xiu biÕt vÒ ý ®Þnh vÏ l¸ cña m×nh?
Để khắc họa rõ nét tính cách nhân vật Bơ-men.
_ Để gây bất ngờ cho Giôn-xi và cả người đọc.
*Cô B¬-men vÏ chiÕc l¸:
Thời điểm: Đêm đông,gió rét căm căm,tuyết rơi đầy mặt đất.
_Dụng cụ: Thang,đèn bão,bảng pha màu,bút lông.
_Cụ Bơ-men vẽ bằng cả tấm lòng yêu thương dành cho Giôn-xi.
_Chiếc lá hoàn thành:
+ Cướp đi sinh mạng cụ Bơ-men.
+Đem lại sự sống cho cô gái trẻ Giôn-xi.
-?Đây chính là một kiệt tác (vì nghệ thuật và vì con người)
? So sánh hình ảnh hai chiếc lá thường xuân ở đầu và ở cuối đoạn trích?
Tiết 29+30 Văn bản: Chiếc lá cuối cùng
( O Hen-ri )
I.Tìm hiểu chung
1/Tác giả
2/Văn bản:
II/ Đọc-hiểu văn bản
1/Diễn biến tâm trạng của Giôn-xi.
2/Nhân vật Xiu
3/Họa sĩ Bơ-men với kiệt tác Chiếc lá cuối cùng.
III. Tổng kết
*/ Nghệ thuật
*/ Nội dung
Kết cấu truyện đảo ngược tình huống hai lần.
- Ca ngîi t×nh yªu th­¬ng cao c¶ cña nh÷ng con ng­êi nghÌo khæ víi nhau.
-X©y dùng t×nh tiÕt truyÖn hÊp dÉn, s¾p xÕp chÆt chÏ vµ khÐo lÐo, g©y høng thó cho ng­êi ®äc
- Sức mạnh của tình yêu cuộc sống đã chiến thắng bệnh tật.
- Sức mạnh của giá trị nhân sinh, nhân bản của nghệ thuật chân chính
* Giống nhau: Trong mắt Giôn-xi đó vẫn chỉ là một chiếc lá thường xuân trên cây- chiếc lá mà theo cô: khi nó rụng xuống, cô sẽ chết.
* Khác nhau:
+ ở đầu đoạn là chiếc lá thật (sẽ rụng theo qui luật của tự nhiên). Cuối đoạn là chiếc lá giả(sẽ không bao giờ rụng)
+ Chiếc lá ở đầu đoạn khiến Giôn-xi mất đi niềm tin vào cuộc sống; còn chiếc lá ở cuối đoạn lấy lại niềm tin sống trong cô.
Thảo luận : Truyện chếc lá cuối cùng được kết thúc bất ngờ và đảo ngược tình huống hai lần như thế nào? Thú vị ở hai lần đảo ngược tình huống là gì?
- Giôn- xi tưởng sẽ chết vì bệnh viêm phổi. Cô nằm đếm lá chờ chết. Nhưng chiếc lá cuối cùng không rụng - Tâm trạng hồi sinh lại, cô lấy lại nghị lực sống, khỏi bệnh thoát khỏi tay tử thần
Cụ Bơ- men đang khỏe mạnh. Cụ bỗng cảm Lạnh viêm phổi- sưng phổi. Cụ qua đời sau khi đã hoàn thành kiệt tác "Chiếc lá cuối cùng"cứu Giôn- xi thoát khỏi tay tử thần.
C©u 4 : NhËn ®Þnh nµo nãi ®óng nhÊt chñ
Câu 4 : Nhận định nào nói đúng nhất chủ đề đoạn trích "Chiếc lá cuối cùng"?
Thông qua việc miêu tả tâm trạng của Giôn -Xi, kể lại những việc làm của Xiu và cụ Bơ - men dành cho cô:
A - Tác giả muốn làm nổi bật sự lo lắng khôn nguôi của Xiu dành cho Giôn- xi.
B - Tác giả muốn làm nổi bật tình yêu thương cao cả giữa những con người nghèo khổ với nhau.
C - Tác giả muốn làm nổi bật đức tính cao cả và sự hi sinh quên mình của cụ Bơ - men.
D - Tác giả muốn làm nổi bật nguyên nhân sâu xa quyết định sự hồi sinh của Giôn- xi.
B
Củng cố
Chúc các thầy cô giáo khỏe, thành đạt. Chúc các em học tốt