Bài 8. Chiếc lá cuối cùng

Tiết 30
Chiếc lá cuối cùng
O Hen-ri
Kiểm tra bài cũ:
Em hãy tóm tắt đoạn trích "Chiếc lá cuối cùng"- ÔHen-ri?
- Giônxi, Xiu và Bơmen là những hoạ sỹ nghèo, thuê trọ ở một khu phố tồi tàn phía tây công viên Oa-sinh-tơn.
- Giônxi bị bệnh viêm phổi nặng. Cảnh nghèo, khiến cô tuyệt vọng gán cuộc sống của mình vào chiếc lá cuối cùng trên dây thường xuân đang mùa rụng lá và tin rằng khi chiếc lá cuối cùng rụng thì cô sẽ lìa đời.
- Xiu và cụ Bơmen rất lo lắng.
- Một đêm mưa gió và bão tuyết cụ Bơmen đã âm thầm vẽ chiếc lá cuối cùng lên bức tường thế chỗ cho chiếc lá thường xuân đã rụng.
- Khi Giônxi khỏi bệnh cũng là lúc cụ Bơmen qua đời vì bệnh sưng phổi nặng

"Phía Tây Oa-sinh-tơn tráng lệ
Có phố nhỏ của những người nghệ sĩ
Gặp gỡ nhau trong kiếp sống cơ hàn
Khi thu tàn, tuyết lạnh, gió đông sang
"Gã viêm phổi" nghênh ngang gieo giông tố
Và nàng Giôn-xi đâu phải là đối thủ
Nên âm thầm mang thất vọng trong tim
Dây thường xuân trơ trọi đứng im lìm
Buông từng chiếc lá vàng ngoài cửa sổ
.............................................................................."
Chiếc lá cuối cùng trên dây thường xuân
"ở gần cuống lá còn giữ màu xanh sẫm, nhưng với rìa lá hình răng cưa đã nhuốm màu vàng úa..."
-> Giônxi vẫn tuyệt vọng
Chiếc lá cuối cùng vẫn còn đó
"Giôn-xi nằm nhìn chiếc lá hồi lâu" ...
- Tự trách mình: Muốn chết là một tội
Ăn cháo.
Uống sữa
- Muốn: Ngắm mình trong gương
Hi vọng được vẽ vịnh Na-plơ
->Giônxi hồi sinh
Cụ Bơmen vẽ chiếc lá cuối cùng
Giữa màn đêm đen lạnh giá, mưa đập xối xả gió thổi ù ù, thấp thoáng trong ánh sáng mờ mờ của ngọn đèn bão, cụ Bơmen âm thầm lặng lẽ tay đưa nét vẽ miệt mài trên tường cao. Giày và quần áo ướt sũng. Mặc cho những bông tuyết thi nhau rơi đầy mặt và người. Đôi mắt cụ ánh lên một niềm vui tràn đầy hạnh phúc. Bức tranh "Chiếc lá cuối cùng hoàn thành ngay trong đêm ấy".
Câu hỏi thảo luận
Nhận xét về bức tranh "chiếc lá cuối cùng", Xiu cho rằng "đó chính là kiệt tác của cụ Bơ-men". Em có đồng ý với ý kiến đó không, vì sao ?
* Bức vẽ là một kiệt tác
` Chiếc lá giống y như thật.
` Được vẽ bằng tình yêu thương bao la và hi sinh cao thượng.
` Cứu được cuộc sống của một con người...
-> Sức mạnh của nghệ thuật chân chính
vô giá
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật:
* Nghệ thuật đảo ngược tình huống 2 lần:
+ Tưởng rằng Giônxi chết vì bị viêm phổi -> nhờ chiếc lá
->hồi sinh trở lại
+ Cụ Bơmen khoẻ mạnh->vẽ chiếc lá->chết vì bị sưng phổi
Cả 2 đều liên quan đến bệnh viêm phổi.
* Truyện được giàn dựng với các tình tiết khéo léo kết thúc bất ngờ, hấp dẫn.
2. Nội dung
* Ca ngợi tình yêu thương cao cả giữa những con người nghèo khổ.
* Tôn vinh giá trị, sức mạnh của nghệ thuật chân chính
Viết "Chiếc lá cuối cùng", nhà văn O Hen-ri muốn gửi đến bạn đọc mọi thế hệ một bức thông điệp màu xanh. Vậy theo em, nội dung của bức thông điệp ấy là gì?
Con người sống cần có tình yêu thương ! Hãy đem nghệ thuật để phục vụ đời sống con người !
Bức thông điệp màu xanh

Nghĩ về kiệt tác của cụ Bơ men
( Lê Thị Ngọc )
"Chiếc lá cuối cùng" chiếc lá giả trên cây
Được vẽ ra trong đêm giá rét
Được vẽ ra từ tấm lòng cao đẹp
Và tình người nhân hậu bao la .
Cụ Bơ-men người hoạ sĩ tài hoa
Đã cứu sống một tâm hồn còn trẻ
Chẳng quản tuyết rơi đêm đông lạnh giá
Lặng lẽ ... âm thầm...vẽ chiếc lá trong đêm.
Để sáng mai Xiu kéo bức mành lên
Chiếc lá úa vàng vẫn còn nguyên ở đó
Dũng cảm gan lì bám lấy thân cây
Bởi sự sống một ngàn lần đáng quý .
Nhìn chiếc lá Giôn-xi thầm nghĩ
Tuổi xuân còn dài sao nỡ vội buông xuôi ?
"Em thật tệ, muốn chết là có tội
Chiếc lá cho em yêu cuộc sống trên đời ... "
Bài tập 1: Em hãy đặt nhan đề khác cho truyện ngắn này ? Giải thích vì sao nhà văn lại chọn hình tượng "chiếc lá cuối cùng" để đặt tên cho tác phẩm của mình ?
Có thể đặt nhan đề khác:
+ Chiếc lá-Tình người
+ Chiếc lá của cụ Bơmen
- "Chiếc lá cuối cùng" là hình tượng nghệ thuật xuyên suốt thiên truyện. Đó chính là biểu tượng của lòng nhân ái, vị tha cao cả. Và còn là biểu tượng của nghệ thuật chân chính - nghệ thuật vì con người.
Luyện tập nhóm
Bài tập 2: Giải thích vì sao nhà văn lại không chọn một kết truyện nhẹ nhàng hơn?
+ Cụ Bơmen ra đi thanh thản trong niềm vui của một việc tốt, việc nghĩa nên làm. Cụ ra đi trong vinh quang và thành đạt.
+ Cái chết của cụ Bơmen làm đảo ngược tình huống-Truyện bất ngờ và hấp dẫn.
+ Làm cho giọt nước mắt ăn năn hối hận, biết ơn, nhớ tiếc chảy dài trên má Giôn-Xi.
V. Hướng dẫn học bài
Nắm được nét chính về tác giả, nội dung và nghệ thuật của truyện.
Thử viết một kết thúc khác cho câu chuyện.
Soạn bài: "Hai cây phong". Tìm đọc truyện "Người thầy đầu tiên".
Giờ học đến đây là kết thúc !
Xin trân trọng cảm ơn
Các thầy cô giáo
Và các em !