Bài 8. Chiếc lá cuối cùng

Ngữ văn 8
Chiếc lá cuối cùng
O.hen-ri
Cụ Bơ – men, Xiu và Giôn – xi là những họa sĩ nghèo sống ở trong một khu phố tồi tàn phía Tây công Oa - sinh - Tơn. Mùa Đông lạnh giá, Giôn- xi mắc bệnh viêm phổi. Cô nghĩ rằng khi chiếc lá thường xuân cuối cùng rụng xuống cô sẽ lìa đời. Xiu nói điều này với cụ Bơ – men và hai người rất lo lắng. Mặc cho Xiu hết lòng chăm sóc, Giôn – xi vẫn bướng bỉnh giữ ý nghĩ kì quặc ấy. Nhưng lạ thay, sau một đêm mưa gió dữ dội, chiếc lá vẫn còn đó. Điều này khiến Giôn- xi thoát khỏi ý nghĩ về cái chết. Xiu cho Giôn- xi biết chiếc lá cuối cùng là bức tranh do cụ Bơ- men đã bí mật vẽ trong một đêm mưa gió để cứu Giôn- xi và cụ đã chết vì bị bệnh viêm phổi.
Tóm tắt ®o¹n trÝch
Chiếc lá cuối cùng
O Hen-ri
Tiết 30 - Văn bản
Chiếc lá cuối cùng
Tiết 30
I.Đọc- tìm hiểu chung

o.hen-ri
II. Đọc - hiểu văn bản
2. Nhân vật Giôn-xi
3. Nhân vật cụ Bơ-men
Tìm hiểu văn bản
Em hãy tìm những chi tiết nói về cụ Bơ – men và Giôn – Xi (phần đầu được in bằng chữ nhỏ)
->Giôn-xi là 1 hoạ sĩ nghèo, cô bị bệnh viêm phổi. Cô đếm từng chiếc lá thường xuân..chờ khi nào chiếc lá cuối cùng rụng thì cô cũng buông xuôi, lìa đời.
->Cụ Bơ-men là 1 hoạ sĩ nghèo thuê cùng phòng trọ với 2 cô hoạ sĩ trẻ. Bốn chục năm nay , mơ ước vẽ 1 kiệt tác nhưng chưa thực hiện được, cụ thường ngồi làm mẫu cho các hoạ sĩ trẻ vẽ để kiếm tiền.

II.§äc - hiểu văn bản
2.Nhân vật Giôn-xi
3.Nhân vật cụ Bơ-men
a, Hoàn cảnh:
- Hoạ sĩ nghốo
- đang bị bệng sưng phổi .
b, Hoàn cảnh:
- Hoạ sĩ nghốo
- Bốn chục năm mong ước vẽ 1 kiệt tỏc nhưng chưa thực hiện được.
- Ngồi làm mẫu để kiếm tiền.

II.§äc - hiểu văn bản
2.Nhân vật Giôn-xi
3.Nhân vật cụ Bơ-men
a, Hoàn cảnh:
+ Hoạ sĩ nghèo
+ đang bị bệnh sưng phổi .
“Mở cặp mắt thẫn thờ”
Giọng nói: “Thều thào” yếu ớt như cạn kiệt sức sống
a, Hoàn cảnh:
+ Hoạ sĩ nghèo
+ Bốn chục năm mong ước vẽ 1 kiệt tác nhưng chưa thực hiện được.
+ Ngồi làm mẫu để kếm tiền.
- Thái độ: + Sợ sệt nhìn thường xuân chẳng nói năng gì
=> Quan tâm, lo lắng cho Giôn-xi
b, Tâm trạng: phó mặc sự sống của mình phụ thuộc vào chiếc lá thường xuân cuối cùng lìa cành “Chiếc lỏ cuối cựng rụng thì em sẽ chết”

Buông xuôi , chán nản với sự sống.
+ Lo lắng cho bệnh của Giôn-xi.
b, Tình cảm đối với Giôn-xi:
Tiết 30:
Văn bản:
I. Đọc - tìm hiểu chung
2. Nhân vật Giôn- xi
II. Đọc - hiểu chi tiết
Lần thứ nhất kéo mành lên:
“Cái cô đơn ….bí ẩn của mình”
Chiếc lá cuối cùng
(Trích) - O Hen-ri
* Diễn biến tâm trạng của Giôn-xi
“Em cứ tưởng…….em sẽ chết”
Trên cây còn một chiếc lá .
Tìm hiểu văn bản
Nhà văn viết về Giơn –xi như sau: “Một tâm hồn đang chuẩn bị sẵn sàng cho một chuyến đi xa xôi bí ẩn của mình” Từ đây em có suy nghĩ gì về Giơn-xi ?
Tại sao Giơn-xi lại tuyệt vọng đến nỗi cái chết luôn ám ảnh cô ?
-> Cô quá chán chường với cuộc sống, cô muốn chết.
- Bệnh tật và nghèo túng khiến cô tuyệt vọng.Nó hầu như ngốn hết sinh lực của cô. Cô bất lực trước cuộc sống, mất hết niềm tin. Cô muốn thoát khỏi bất hạnh, cô muốn chết.
Tiết 30:
Văn bản:
I. Đọc - tìm hiểu chung
2. Nhân vật Giôn- xi
II. Đọc - hiểu chi tiết
Lần thứ nhất kéo mành lên:
“Cái cô đơn ….bí ẩn của mình”
Giôn-xi vẫn chán nản, tuyệt vọng, không muốn sống
Đó là một tinh thần yếu đuối, thiếu nghị lực và có phần đáng trách.
-> Chiếc lá có sức sống mãnh liệt, diệu kì.
“ Xin cháo, sữa, pha rượu, mượn gương, ngồi dậy…”. -
Cô lấy lại nghị lực sống và chiến thắng bệnh tật.
Chiếc lá cuối cùng
(Trích) - O Hen-ri
* Diễn biến tâm trạng của Giôn-xi
“Em cứ tưởng…….em sẽ chết”
- Lần thứ hai kéo mành lên:
“Hi vọng …vẽ vịnh Naplơ”
Trên cây còn một chiếc lá .
Chiếc lá cuối cùng vẫn còn đó
Tìm hiểu văn bản
Mới ngày hôm qua thôi, cô bé Giôn-xi còn âm thầm chuẩn bị cho mình 1 chuyến đi xa xôi bí ẩn thế mà hôm nay cô đã gọi và tâm sự với chị Xiu .Giôn-xi đã nói với Xiu những gì ?
 “Muốn chết là 1 cái tội...cho em xin tí cháo, chút sữa …và khoan, đưa cho em chiếc gương trước đã...em muốn ngồi dậy... hi vọng được vẽ vịnh Na-plơ “
 Giôn-xi thay đổi hoàn toàn. Trước đây Giôn-xi tuyệt vọng nên không muốn ăn uống, không quan tâm đến bản thân. Nay cô cảm thấy yêu đời, yêu cuộc sống, xem gương tức là quan tâm xem mình thế nào, ăn uống để được bình phục, vẽ vịnh Na-plơ để thực hiện ước mơ của mình.
Nguyên nhân nào khiến Giôn-xi thay đổi như vậy ?
 Trước đây Giôn-xi chờ chiếc lá cuối cùng rụng thì cô sẽ chết, nhưng qua 1 đêm mưa gió bão bùng chiếc lá già nua vẫn dũng cảm bám vào thân cây mẹ.Cô nhận ra trong chiếc lá mỏng manh kia có môt sức sống thật mãnh liệt, bền bỉ. . . Điều đó đã kích thích tình yêu sự sống của Giôn-xi. Chiếc lá cuối cùng không rụng có nghĩa là cô sẽ sống -> Nhu cầu được sống , tình yêu cuộc sống và tình yêu hội hoạ đã trở lại với Giôn-xi.
Tìm hiểu văn bản
Vì sao em biết đó là cụ Bơ-men?
Tìm những chi tiết chứng minh rằng chính cu Bơ-men đã vẽ ra chiếc lá ấy ? Hãy cho biết cụ đã vẽ chiếc lá trong hồn cảnh nào ?
Theo em chiếc lá thường xuân già nua ấy có thật sự chống chọi được với cơn mưa gió bão bùng ấy không?
Vậy ai là người đã vẽ ra chiếc lá ấy?
+Giày và quần áo ướt sũng, Chiếc thang…Bảng màu xanh lẫn màu vàng úa .....
+ Vẽ trong đêm mưa gió, bão bùng , giá lạnh…Dưới ánh sáng của chiếc đèn bão.
+ vẽ một cách âm thầm, bí mật, vội vã, thời tiết khắc nghiệt
Tìm hiểu văn bản
Cụ Bơ - men có biết rằng vẽ bức tranh như vậy là nguy hiểm không ? Tại sao cụ vẫn vẽ? Vậy xuất phát từ tình cảm nào mà cụ vẽ bức tranh ?
Qua đó ta thấy cụ Bơ-men là người ntn ?
 Xuất phát từ tình thương đối với Giơn - xi, cụ muốn đem lại niềm tin, niềm hi vọng được sống của Giơn - xi.
 Có tình yêu thương cao cả và sự hi sinh vì người khác
Chiếc lá cuối cùng
Tiết 30
I.Đọc- tìm hiểu chú thích:

o.hen-ri
II.Đọc - hiểu văn bản
2.Nhân vật Giôn-xi
3. Nhân vật cụ Bơ-men
+ Muốn chết là 1 cái tội.
+ cho em xin tí cháo, chút sữa …và khoan, đưa cho em chiếc gương trước đã...em muốn ngồi dậy...hi vọng được vẽ vịnh Na-plơ
 Hồi sinh.
+ Vẽ trong đêm mưa gió, bão bùng , giá lạnh…Dưới ánh sáng của chiếc đèn bão.
+ vẽ một cách âm thầm, bí mật, vội vã
+ Giày và quần áo ướt sũng, Chiếc thang…Bảng màu xanh lẫn màu vàng úa .....
+ Chiếc lá giống như thật
 Có tình yêu thương cao cả và sự hy sinh vì người khác.
Tìm hiểu văn bản
Qua việc làm và lời nói của Xiu, cụ Bơ - men , em nghĩ gì về tình người, tình bạn của họ ?
Qua đó,em hiểu gì về cuộc sống của những hoạ sĩ nghèo nói riêng và tầng lớp nhân dân lao động nói chung trong xã hội Mĩ ?
 Họ có 1 cuộc sống cùng cực nghèo khổ dưới ®¸y x· héi.
 Tình bạn,tình người trong khốn khó thật chân thành và cảm động .

II. §äc - hiểu văn bản
2.Nhân vật Giôn-xi
3.Nhân vật cụ Bơ-men
a, Hoàn cảnh:
+ Hoạ sĩ nghốo
+ đang bị bệnh sưng phổi .
“Mở cặp mắt thẫn thờ”
Giọng nói: “Thều thào” yếu ớt như cạn kiệt sức sống
a, Hoàn cảnh:
+ Hoạ sĩ nghốo
+ Bốn chục năm mong ước vẽ 1 kiệt tỏc nhưng chưa thực hiện được.
+ Ngồi làm mẫu để kiếm tiền.
b, Tình cảm đối với Giôn - xi
- Thái độ: + Sợ sệt nhỡn thường xuõn chẳng núi năng gỡ
=> Quan tâm, lo lắng cho Giôn-xi
b, Diễn biến tâm trang: phó mặc cho sự sống của mình phụ thuộc vào chiếc lá thường xuân cuối cùng lìa cành “Chiếc lỏ cuối cựng rụng thỡ em sẽ chết”

 Buông xuôi , chán nản => tuyệt vọng, không muốn sống=> có nhu cầu sống.
+ Lo lắng cho bệnh của Giôn-xi.
- Hành động: Vẽ chiếc lá
+ âm thầm bí mật, trong đêm mưa gió lạnh ngoài trời
+ Mục đích đem lại niềm tin vào cuộc sống cho Giôn- xi.
Chiếc lá cuối cùng là một kiệt tác
Thảo luận nhóm


Vì sao chiếc lá cuối cùng
được xem là kiệt tác ?
?
Lá được vẽ rất đẹp và giống như thật, từ cuống lá màu xanh thẫm đến rìa lá màu vàng
úa, khiến Giôn-xi không nhận ra.
- Chiếc lá vĩnh viễn không bao giờ rơi ngăn chặn sự tàn lụi vô tình của thiên nhiên, cứu sống Giôn-xi.
- Chiếc lá không phải chỉ được vẽ bằng bút lông, bột màu mà bằng cả tình thương yêu bao la và lòng hi sinh cao thượng của cụ Bơ-men.
- Chiếc lá được thành công bất ngờ trong điều kiện hoàn cảnh đặc biệt vào đêm mưa gió, tuyết rơi, dưới ánh sáng run rẩy của ngọn đèn bão.
- Chiếc lá là một kiệt tác bởi đã được đánh đổi bằng cả sinh mạng người đã sáng tạo ra nó.

Vì sao chiếc lá cuối cùng
được xem là kiệt tác ?
?
Chiếc lá cuối cùng là một kiệt tác.
Kiệt tác chiếc lá cuối cùng giúp ta hiểu: sức mạnh nghệ thuật chân chính được tạo ra từ tình yêu thương con người và vì sự sống của con người.
Cụ Bơ-men là người có tấm lòng nhân hậu, có tình yêu thương con người cao cả.
Tiết 30
Văn bản:
I. Đọc- tìm hiểu chung
II. Đọc - tìm hiểu chi tiết
*/ Lần bất ngờ và đảo ngược tình huống thứ nhất.
*/ Lần bất ngờ và đảo ngược tình huống thứ hai.
Giôn- xi bị bệnh viêm phổi. Cô nằm đếm lá rụng và chờ chết. Nhưng “chiếc lá cuối cùng” không rụng. Tâm trạng hồi sinh trở lại, cô khỏi bệnh.
- Cụ Bơ- men đang khỏe mạnh. Cụ bỗng cảm lạnh, bị bệnh viêm phổi. Cụ qua đời sau khi đã hoàn thành kiệt tác “chiếc lá cuối cùng”.
? Truyện chếc lá cuối cùng được kết thúc bất ngờ và đảo ngược tình huống hai lần như thế nào?
Chiếc lá cuối cùng
(Trích) - O Hen-ri
4. Tình huống truyện độc đáo
- Cả hai lần đều gắn liền với bệnh sưng phổi và hình ảnh Chiếc lá cuối cùng.
Bệnh sưng phổi không quật ngã được Giôn- xi nhưng lại cướp đi sự sống của
cụ Bơ-men.
Nhờ có Chiếc lá cuối cùng Giôn-xi hồi sinh - Vì vẽ Chiếc lá cuối cùng cụ
Bơ-men chết
Nghệ thuật đảo ngược tình huống và kết thúc bất ngờ đã tạo nên sức hấp dẫn cho câu chuyện và làm nội dung truyện sâu sắc hơn.
? Mối quan hệ giữa hai lần đảo ngược tình huống là gì ?
? Nghệ thuật đảo ngược tình huống và kết thúc bất ngờ có tác dụng gì ?

Thảo luận nhóm
?

Nhóm 3
Khái quát những nét chính về nghệ thuật của đoạn trích ?


Nhóm 1
Trình bày nhận xét, suy nghĩ của em về cách kết thúc câu chuyện của tác giả ?


Nhóm 2
Nhận xét về nhan đề “Chiếc lá cuối cùng” Em hãy thử thay thế bằng một nhan đề khác và so sánh ?


Nhóm 4
Khái quát những nét chính về nội dung của đoạn trích ?

Tiết 30
Văn bản:
I. Đọc - tìm hiểu chung
II. Đọc - hiểu chi tiết
III. Tổng kết
*/ Nghệ thuật
*/ Nội dung
- Kết cấu truyện đảo ngược tình huống hai lần.
- Xây dựng tình tiết truyện hấp dẫn, sắp xếp chặt chẽ và khéo léo, gây hứng thú cho người đọc.
- Ca ngợi tình yêu thương cao cả của những con người nghèo khổ với nhau.
- Khẳng định sức mạnh của tình yêu cuộc sống đã chiến thắng bệnh tật.
- Ca ngợi sức mạnh của giá trị nhân sinh, nhân bản của nghệ thuật chân chính.
Chiếc lá cuối cùng
(Trích) - O Hen-ry
- Kết hợp phương thức biểu đạt tự sự với miêu tả và biểu cảm
IV. Luyện tập
Câu 1: Theo em cụ Bơ-men đã nghĩ gì khi nảy ra ý định vẽ chiếc lá thường xuân?
D- Cụ nghĩ mình đã già, sẽ chết nên hy sinh để cứu Giôn-xi.
B- Cụ nghĩ Giôn-xi cần phải sống vì cô còn trẻ.
C- Cụ muốn để lại một kiệt tác cho đời.
A- Cụ muốn trả lại niềm tin yêu cuộc sống cho cô họa sĩ trẻ Giôn-xi.
A
Luyện tập
Câu 2: Qua câu chuyện em hiểu một tác phẩm nghệ thuật thế nào được coi là kiệt tác?
A - Tác phẩm đó phải rất đẹp.
B - Tác phẩm đó phải rất độc đáo.
C - Tác phẩm đó phải đẹp và có ích cho cuộc sống.
D - Tác phẩm đó phải đồ sộ.
C
Luyện tập
Câu 3: Chủ đề đoạn trích “Chiếc lá cuối cùng” là gì ?
A - Tác giả muốn phê phán xã hội Mỹ sống thiếu tình thương.
B - Tác giả muốn ca ngợi tình yêu thương cao cả giữa những con người nghèo khổ với nhau.
C - Tác giả muốn khẳng định nghệ thuật chân chính phải xuất phát từ mục đích cao đẹp, phải có ích cho cuộc sống.
D - Tác giả muốn làm nổi bật nguyên nhân sâu xa quyết định sự hồi sinh của Giôn- xi.
B
C
Hãy hoàn thiện sơ đồ sau để tóm tắt truyện ngắn “Chiếc lá cuối cùng” ?
Chiếc lá cuối cùng
Nếu rụng
Giôn Xi Chết
Cụ Bơ men sống
Không rụng
Cứu Giôn- xi
Cụ Bơ men tử vì nghề
?
Hãy hoàn thiện sơ đồ sau để tóm tắt truyện ngắn “Chiếc lá cuối cùng” ?
Chiếc lá cuối cùng
Nếu rụng
Giôn Xi Chết
Cụ Bơ men sống
Không rụng
Cứu Giôn- xi
Cụ Bơ men tử vì nghề
Kiệt tác
Hoàn thiện sơ đồ tóm tắt truyện ngắn “Chiếc lá cuối cùng.”
Chiếc lá cuối cùng
Nếu rụng
Giôn Xi Chết
Cụ Bơ men sống
Không rụng
Cứu Giôn- xi
Cụ Bơ men tử vì nghề
Kiệt tác
Hướng dẫn về nhà
- Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ của em về nhân vật
cụ Bơ- men.
- Chuẩn bị : Lập dàn ý chi tiết cho đề văn 1 và 4  Viết bài số 2.
- Học kĩ phần phân tích văn bản : “Chiếc lá cuối cùng”.
Cảm Ơn Các Thầy Cô Giáo Tới Dự Giờ