Bài 8. Cấu tạo và tính chất của xương

BÀI 8
CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA XƯƠNG
I. Cấu tạo của xương
II. Sự to ra và dài ra của xương

NỘI DUNG:
III. Thành phần hóa học và tính chất của xương

I. Cấu tạo của xương
1. Cấu tạo của xương dài
Quan sát hình vẽ hãy mô tả cấu tạo của xương dài?
Sụn
Mô xương xốp
Nan xương
Ai chỉ cho em biết các chú thích của hình sau ?
Mô xương xốp
Đầu
dưới
Thân
xương
Mô xương xốp
Sụn
khớp
Đĩa sụn
Màng xương
Mô xương cứng
Khoang tủy
Đầu
trên
Mô xương cứng
Sụn đầu khớp
Màng
trong
xương
Tủy vàng
Mô xương cứng
Màng xương
Sợi liên kết
Mạch
máu
I- Cấu tạo của xương dài:
Xương có cấu tạo gồm màng xương , mô xương cứng và mô xương xốp .
Xương dài có cấu trúc hình ống , mô xương xốp ở hai đầu xương , trong xương chứa tủy đỏ là nơi sản sinh hồng cầu , khoang xương chứa tủy đỏ ( ở trẻ em ) hoặc tủy vàng ( ở người lớn ) .
2. Chức năng của xương dài
Sụn bọc đầu xương.
- Mô xương xốp gồm các nan xương
- Giảm ma sát trong khớp xương.
- Phân tán lực tác động.
- Tạo các ô chứa tủy đỏ xương
Màng xương
Mô xương cứng
Khoang xương
- Giúp xương phát triển to về bề ngang.
Chiu lực, đảm bảo vững chắc.
Chứa tuỷ đỏ ở trẻ em, sinh hồng cầu; chứa tuỷ vàng ở người lớn.
3. Cấu tạo xương ngắn và xương dẹt
Đọc thông tin trong SGK và quan sát hình vẽ cho biết cấu tạo của xương ngắn và xương dẹt?
II. Sự to ra và dài ra của xương
Đọc thông tin trong sách, quan sát hình 8.4 và 8.5
Sụn tăng trưởng ở xương trẻ em
Vai trò của sụn tăng trưởng trong sự dài ra của xương
Hãy giải thích xương dài ra như thế nào ?
Bề ngang của xương to ra là nhờ phần nào của xương ?
Xương to ra về bề ngang do sự phân chia của các tế bào ở màng xương .
- Xương dài ra do sự phân chia các tế bào ở lớp sụn tăng trưởng.
- Xương to thêm nhờ sự phân chia của các tế bào ở màng xương.
Cho biết xương to ra và dài ra do đâu?
II. Sự to ra và dài ra của xương
THÍ NGHIỆM 1 :
Bọt khí
Ngâm xương trong axit để làm gì ? Chất nào đã hòa tan trong dd axit ? Chất nào còn lại ? Từ kết quả thí nghiệm suy ra tính chất gì ?
Suy đoán xem xương cứng hay mềm ?
THÍ NGHIỆM 2 :
Đốt xương thì chất nào bị cháy ?
Chất nào còn lại trong xương ?
Suy ra tính chất gì ?
III. Thành phần hóa học và tính chất của xương
III. Thành phần hóa học và tính chất của xương
Thí nghiệm 1: ngâm xương trong dung dịch HCl 10% sau 15 phút lấy ra nắn thấy xương mềm.
Thí nghiệm 2: Đốt một xương khác trên ngọn lửa đèn cồn cho đến khi không cháy nữa,không còn thấy khói bay lên. Bóp nhẹ phần xương đã đốt thấy xương tan vụn.
Đọc thông tin trong sách hãy giải thích 2 thí nghiệm trên từ đó rút ra kết luận về thành phần hóa học của xương?
Xương gồm 2 thành phần chính là : chất cốt giao ( hữu cơ ) và muối khoáng( Chủ yếu là Canxi.
 Chất hữu cơ giúp xương có tính đàn hồi , mềm dẻo .
 Chất khoáng giúp xương có tính bền chắc.
III- Thành phần hóa học và tính chất của xương
BÀI TẬP : Hãy xác định các chức năng tương ứng với các phần của xương :
Sụn đầu xương
Sụn tăng trưởng
Mô xương xốp
Mô xương cứng
Tủy xương
Sinh ra hồng cầu , chứa mỡ ở người già .
Giảm ma sát trong khớp .
Xương lớn lên về bề ngang
Phân tán lực , tạo ô chứa tủy
Chịu lực .
Xương dài ra .
Về nhà học bài, trả lời câu hỏi SGK.
- Đọc phần “Em có biết”.
- Chuẩn bị trước bài mới.