Bài 7. Trau dồi vốn từ

Chia sẻ bởi Đoàn Thị Thúy Hằng | Ngày 07/05/2019 | 21

Chia sẻ tài liệu: Bài 7. Trau dồi vốn từ thuộc Ngữ văn 9

Nội dung tài liệu:

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
VÀ CÁC EM HỌC SINH ĐẾN DỰ
TIẾT HỌC HÔM NAY
Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi
Đọc thuộc bài thơ đồng chí. Cơ sở nào hình thành nên tình đồng chí?
Đáp án :
Cơ sở hình thành nên tình đồng chí:
Cùng chung cảnh ngộ: Vốn là những người dân nghèo từ những miền quê “nước mặn đồng chua”, “đất cày lên sỏi đá”.
Cùng chung lí tưởng, cùng chung chiến hào chiến đấu vì độc lập, tự do của Tổ quốc.
Hình ảnh này gợi cho em nhớ đến tác phẩm nào đã học?
Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới
Nước bao vây cách biển nửa ngày sông
Khi trời trong gió nhẹ sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá…


Ti?t 49,50: DO�N THUY?N D�NH C�
(Huy C?n)

I. Giới thiệu chung
1. Tác giả
HUY CẬN THỜI TRẺ
HUY CẬN NĂM 2005
- Huy Cận (1919-2005) quê ở Hà Tĩnh.
- Là người nổi tiếng trong phong trào thơ mới, đồng thời là một trong những nhà thơ tiêu biểu của nền thơ hiện đại Việt Nam.


Ti?t 49,50: DO�N THUY?N D�NH C�
(Huy C?n)

I. Giới thiệu chung
Tác giả
Tác phẩm
- Năm 1958, trong một chuyến đi thực tế ở vùng mỏ Quảng Ninh tác giả đã sáng tác bài thơ.
- Bài thơ được in trong tập “Trời mỗi ngày lại sáng”.
Tham khảo thêm


Ti?t 49,50: DO�N THUY?N D�NH C�
(Huy C?n)

Cá nhụ cá chim cùng cá đé, 
Cá song lấp lánh đuốc đen hồng, 
Cái đuôi em quẫy trăng vàng choé, 
Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long. 

Ta hát bài ca gọi cá vào, 
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao, 
Biển cho ta cá như lòng mẹ, 
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào. 

Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng, 
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng, 
Vảy bạc đuôi vàng loé rạng đông, 
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng. 

Câu hát căng buồm với gió khơi, 
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời. 
Mặt trời đội biển nhô màu mới 
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi
Giới thiệu chung
Đọc, hiểu văn bản
Mặt trời xuống biển như hòn lửa 
Sóng đã cài then, đêm sập cửa. 
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi, 
Câu hát căng buồm cùng gió khơi. 

Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng, 
Cá thu biển Đông như đoàn thoi 
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng. 
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi! 

Thuyền ta lái gió với buồm trăng 
Lướt giữa mây cao với biển bằng, 
Ra đậu dặm xa dò bụng biển, 
Dàn đan thế trận lưới vây giăng. 
Giới thiệu chung
Đọc, hiểu văn bản

Thể loại:
Phương thức biểu đạt:
Bài thơ được viết theo thể loại nào ?
Trong bài thơ, tác giả đã sử dụng những phương thức biểu đạt nào?
Tiết 52 Đoàn thuyền đánh cá - Huy Cận
Biểu cảm – miêu tả.
Thơ tự do – thể thơ 7 chữ (thể thất ngôn)


Ti?t 49,50: DO�N THUY?N D�NH C�
(Huy C?n)

Cá bạc
Cá song
Cá đé
Cá chim
Cá nhụ
Cá thu
Loài cá cùng họ với cá thu, thân và má có vẩy nhỏ, màu trắng nhạt.
Loài cá biển sống ở tầng mặt nước, thân dẹt hình thoi.
Loài cá mình dẹt, vẩy lớn.
Còn gọi là cá bẹ, cùng họ với cá trích nhưng lớn hơn.
Thân dài, hơi dẹt.
Sống ở gần bờ, thân dày và dài, có nhiều vạch dọc thân hoặc các chấm tròn màu đen và hồng
MỘT SỐ LOÀI CÁ CÓ TRONG TÁC PHẨM


Ti?t 49,50: DO�N THUY?N D�NH C�
(Huy C?n)

Giới thiệu chung
Đọc, hiểu văn bản
Theo trình tự ra khơi của đoàn thuyền đánh cá, hãy xác định thời gian, không gian và vị trí quan sát của tác giả? (về thiên nhiên, về con người) ?


Ti?t 49,50: DO�N THUY?N D�NH C�
(Huy C?n)

Giới thiệu chung
Đọc, hiểu văn bản
Ra khơi
Trở về
Đánh bắt cá
Bình minh
Đêm trăng
Hoàng hôn
Thiên nhiên
Con người
theo trình tự thời gian
theo chuyến hành trình chuyên biển


Ti?t 49,50: DO�N THUY?N D�NH C�
(Huy C?n)

Giới thiệu chung
Đọc, hiểu văn bản
3 phần (theo chuyến hành trình chuyên biển)
2 khổ thơ đầu: Đoàn thuyền đánh cá ra khơi trong buổi hoàng hôn và trong tiếng hát mê say.
4 khổ thơ giữa: Cảnh đánh cá trong đêm trăng trên biển cả.
Khổ cuối: Đoàn thuyền đánh cá trở về trong buổi bình minh chói lọi.
Vậy từ các ý trên, hãy xác định bố cục của bài thơ ?


Ti?t 49,50: DO�N THUY?N D�NH C�
(Huy C?n)



Ti?t 49,50: DO�N THUY?N D�NH C�
(Huy C?n)

Mặt trời xuống biển như hòn lửa 
Sóng đã cài then, đêm sập cửa. 
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi, 
Câu hát căng buồm cùng gió khơi. 

Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng, 
Cá thu biển Đông như đoàn thoi 
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng. 
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi! 

Giới thiệu chung
Đọc, hiểu văn bản
Phân tích
1. Cảnh ra khơi và tâm trạng của ngư dân

CÂU HỎI THẢO LUẬN
Hãy xác định nội dung, biện pháp nghệ thuật và tác dụng của các biện pháp nghệ thuật đó trong hai câu thơ trên?
“Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then, đêm sập cửa”


Ti?t 49,50: DO�N THUY?N D�NH C�
(Huy C?n)

“Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa”
=> Nghệ thuật: So sánh, nhân hoá, liên tưởng.
Nội dung: Mặt trời như một “hòn lửa” đỏ rực từ từ lặn xuống biển khơi để lại ánh sáng rực rỡ, tráng lệ. Vũ trụ như một ngôi nhà lớn đang đi vào trạng thái yên tĩnh để nghỉ ngơi với màn đêm là cánh cửa khổng lồ và những lượn sóng là then cài.
Giới thiệu chung
Đọc, hiểu văn bản
Phân tích
1. Cảnh ra khơi và tâm trạng của ngư dân
=> Thiên nhiên rực rỡ, tráng lệ đang đi vào trạng thái nghỉ ngơi yên tĩnh:


Ti?t 49,50: DO�N THUY?N D�NH C�
(Huy C?n)

Giới thiệu chung
Đọc, hiểu văn bản
Phân tích
Cảnh ra khơi và tâm trạng của ngư dân
- Nghệ thuật so sánh, nhân hóa, liên tưởng đã làm nổi bật hình ảnh thiên nhiên rực rỡ, tráng lệ đang đi vào trạng thái nghỉ ngơi yên tĩnh:


Ti?t 49,50: DO�N THUY?N D�NH C�
(Huy C?n)

Khí thế lao động của người dân miền biển ra sao ?
“Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi”
Từ “lại” trong câu thơ trên cho em hiểu thêm điều gì ?
Không phải là ra đi lần đầu mà là công việc hàng ngày, thường xuyên của những người dân miền biển.
Khí thế hùng dũng ra khơi của đoàn thuyền trong việc lao động đánh bắt cá đã diễn ra thường xuyên và đi vào nề nếp
Theo em có thể thay “đoàn thuyền” bằng “con thuyền” được không ?
1. Cảnh ra khơi và tâm trạng của ngư dân
Quan sát


Ti?t 49,50: DO�N THUY?N D�NH C�
(Huy C?n)

“Câu hát căng buồm cùng gió khơi”
Với ba hình ảnh khỏe – lạ:
Câu hát – Cánh buồm – Gió khơi
Những người dân chài vừa chèo thuyền vừa cất cao tiếng hát. Tiếng hát vang khoẻ của họ hoà quyện vào gió nâng cánh buồm đẩy con thuyền lao nhanh ra khơi.
Câu thơ là một hình ảnh ẩn dụ thật đẹp, thơ mộng, khoẻ khoắn, lãng mạn.  Đoàn thuyền đánh cá ra khơi trong khí thế hứng khởi, lạc quan
Quan sát
Có mấy hình ảnh gắn kết nhau trong câu thơ này ? Ý nghĩa của câu thơ đó ?


Ti?t 49,50: DO�N THUY?N D�NH C�
(Huy C?n)

Giới thiệu chung
Đọc, hiểu văn bản
Phân tích
Cảnh ra khơi và tâm trạng của ngư dân
Nghệ thuật so sánh, nhân hóa, liên tưởng đã làm nổi bật hình ảnh thiên nhiên rực rỡ, tráng lệ đang đi vào trạng thái nghỉ ngơi yên tĩnh.
Đoàn thuyền đánh cá ra khơi với khí thế hứng khởi, lạc quan, yêu đời.


Ti?t 49,50: DO�N THUY?N D�NH C�
(Huy C?n)

Sự vận động của vũ trụ, biển cả đang dần khép lại, chuyển sang trạng thái nghỉ ngơi
THIÊN NHIÊN
CON NGƯỜI
Con người bắt đầu ra khơi, bắt đầu một ngày lao động mới.
a. Cảnh ra khơi và tâm trạng của ngư dân
Quan sát


Ti?t 49,50: DO�N THUY?N D�NH C�
(Huy C?n)

Khát vọng chinh phục thiên nhiên
1. Cảnh ra khơi và tâm trạng của ngư dân
Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng,
 Cá thu biển Đông như đoàn thoi
 Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng.
 Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!
Quan sát
Tiếng hát cầu mong đi biển được may mắn, đánh bắt nhiều hải sản.
Nêu nội dung câu hát, câu hát gửi gắm ước mơ gì của người đánh cá?


Ti?t 49,50: DO�N THUY?N D�NH C�
(Huy C?n)

Giới thiệu chung
Đọc, hiểu văn bản
Phân tích
Cảnh ra khơi và tâm trạng của ngư dân
Nghệ thuật so sánh, nhân hóa, liên tưởng đã làm nổi bật hình ảnh thiên nhiên rực rỡ, tráng lệ đang đi vào trạng thái nghỉ ngơi yên tĩnh.
Đoàn thuyền đánh cá ra khơi với khí thế hứng khởi, lạc quan, yêu đời.
Tiếng hát cầu mong đi biển được may mắn, đánh bắt được nhiều hải sản.


Ti?t 49,50: DO�N THUY?N D�NH C�
(Huy C?n)

Nội dung các câu hát trong bài thơ có ý nghĩa như thế nào ?


Ti?t 49,50: DO�N THUY?N D�NH C�
(Huy C?n)

Hướng dẫn tự học


- Học thuộc lòng bài thơ
- Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về hai khổ
thơ đầu
Soạn tiếp phần 2 - bài thơ
Đoàn thuyền đánh cá (Huy Cận)
- Phân tích cảnh đánh cá và cảnh biển đêm.
- Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về trong bình minh
Bài học đến đây là kết thúc.
Xin cám ơn quí thầy cô và các em học sinh !
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...

Người chia sẻ: Đoàn Thị Thúy Hằng
Dung lượng: | Lượt tài: 0
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)