Bài 7. Tình thái từ

Kính chào quý thầy cô giáo và các em học sinh thân mến!


Kiểm tra bài cũ:
*Câu 1. Thế nào là Trợ từ, Thán từ? Đặt câu có dùng Trợ từ “chính”.
*Câu 2. "...Hỡi ơi lão Hạc! Thì ra đến lúc cùng lão cũng có thể làm liều như ai hết !”.
Xác định Thán từ trong câu đó và cho biết tác dụng của nó?
Đáp án :.Hỡi ơi  bộc lộ tình cảm, cảm xúc của ông giáo đối với lão Hạc ( sự bất ngờ khi nghe tin Binh Tư kể về lão Hạc).
Ví dụ:
a. - Mẹ đi làm rồi à?
Mẹ tôi vừa kéo tay tôi, xoa đầu tôi hỏi, thì tôi oà lên khóc rồi cứ thế nức nở. Mẹ tôi cũng sụt sùi theo:
- Con nín đi!
(Nguyên Hồng- Những ngày thơ ấu)

c. Thương thay cũng một kiếp người,
Khéo thay mang lấy sắc tài làm chi!
( Nguyễn Du - Truyện Kiều)
d. - Em chào cô ạ!



Ví dụ1:
- Mẹ đi làm rồi µ?

b. - Con nín ®i!

c. Thương thay cũng một kiếp người,
Khéo thay mang lấy sắc tài làm chi!

a. - Mẹ đi làm rồi?

b. - Con nín!

c. Thương cũng một kiếp người,
Khéo mang lấy sắc tài làm chi!
Bỏ "à" ? câu văn mất đi ý nghi vấn

b. Bỏ " đi" ? câu văn mất ý cầu khiến

c. Bỏ "thay" ? câu văn mất ý cảm thán.
Ví dụ 2:

d. Em chào cô ạ!
Tình thái từ: L� nh?ng t? du?c thờm v�o trong cõu d? c?u t?o cõu nghi v?n, cõu c?u khi?n, cõu c?m thỏn v� d? bi?u th? cỏc s?c thỏi tỡnh c?m c?a ngu?i núi.
BT nhanh: x¸c ®Þnh t×nh th¸i tõ vµ chøc n¨ng cña nã trong c¸c c©u sau:
a/ Bạn đi học hả?
b/ Chúng ta cùng hát nào!
c/ Cuộc đời vẫn đẹp sao!
d/ Nam học bài nhé!
(à,ư, hả, hử, chứ, chăng, …)
(ạ,nhé, cơ, mà,…)
( thay, sao, …)
( đi, nào, với, …)
Ghi nhí 1:* Tình thái từ: Là những từ được thêm vào trong câu để cấu tạo câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán và để biểu thị các sắc thái tình cảm của người nói.
* Tình thái từ gồm một số loại đáng chú ý như sau:
- Tình thái từ nghi vấn: à, ư, hả, hử, chứ, chăng, ...
- Tình thái từ cầu khiến: đi, nào, với, ...
- Tình thái từ cảm thán: hay, sao, ...
- Tình thái từ biểu thị sắc thái tình cảm: a, nhé, cơ, mà, ...
*Gợi ý:
- Nam là đứa con ngoan mà!
- Bạn phải làm bài tập đấy!
- Tôi làm được bài toán ấy chứ lị!
- Chúng ta về lớp thôi!
- Con thích cái cặp cơ!
- Thôi thì anh cứ chia ra vậy.
BT 4 (SGK - tr.83): Đặt câu với các tình thái từ:
mà, đấy, chứ lị, thôi, cơ vậy.
Ví dụ:
- Bạn chưa về à?

- Thầy mệt ạ?

- Bạn giúp tôi một tay nhé!

- Bác giúp cháu một tay ạ!
Ghi nhớ 2: khi nói, khi viết cần chú ý sử dụng tình thái từ phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp ( quan hệ tuổi tác, thứ bậc xã hội, tình cảm.)
* Bài tập 1: Trong các câu dưới đây, từ màu vàng trong câu nào là tình thái từ?
a. Em thích trường nào thì thi vào trường ấy.
b. Nhanh lên nào, anh em ơi!
c. Làm như thế mới đúng chứ!
d. Tôi đã khuyên bảo nó nhiều lần rồi chứ có phải không
®©u.
e. Cứu tôi với!
g. Nó đi chơi với bạn từ sáng.
h. Con cò đậu ở đằng kia.
i. Nó thích hát dân ca Nghệ Tĩnh kia.
*Gợi ý :
*Bài tập 2.
a/ Từ chứ dùng để hỏi điều ít nhiều đã khẳng định.
b/ Từ chứ nhấn mạnh điều vừa khẳng định.
c/ Từ ư hỏi với thái độ phân vân.
d/ Từ nhỉ hỏi với thái độ thân mật.
e/ Từ nhé dặn dò với thái độ thân mật.
g/ Từ vậy thể hiện thái độ miễn cưỡng.
h/ Từ cơ mà thể hiện thái độ thuyết phục.
*Gợi ý :
- Chúng em chào thầy ạ!
- Chúng ta cùng học nhé!
- Con chào bố mẹ ạ!
*Bài tập 4:
T Ự S Ự M I Ê U T Ả B I Ể U C Ả M