Bài 7. Tình thái từ

Chµo mõng c¸c thÇy c« gi¸o
vÒ dù tiÕt häc h«m nay
Tiết 30

Tình thái từ
b) Mẹ tôi vừa kéo tay tôi, xoa đầu tôi hỏi, thì tôi oà lên khóc rồi cứ thế nức nở. Mẹ tôi cũng sụt sùi theo:
- Con nín đi!
(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)
c) Thương thay cũng một kiếp người
Khéo thay mang lấy sắc tài làm chi !
(Nguyễn Du, Truyên Kiều)
a) Mẹ đi làm rồi à?
Câu nghi v�n
Câu cầu khiến
Câu cảm thán
Tiết 30: Tình thái từ
Tiết 30: Tình thái từ
b) Mẹ tôi vừa kéo tay tôi, xoa đầu tôi hỏi, thì tôi oà lên khóc rồi cứ thế nức nở. Mẹ tôi cũng sụt sùi theo:
- Con nín
(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)
c) Thương cũng một kiếp người
Khéo mang lấy sắc tài làm chi !
(Nguyễn Du, Truyên Kiều)
a) Mẹ đi làm rồi
không còn là câu nghi vấn
không còn câu cầu khiến
không tạo được câu cảm thán
à?
đi !
thay
thay
.
.
Tiết 30: Tình thái từ
d) Em chào cô ạ!
Biểu thị sắc thái kính trọng, lễ phép …
Tính lễ phép không cao
d) Em chào cô!
Ghi nhớ
Tình thái từ là những từ được thêm vào câu để c�u
tạo câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán và
để biểu thị các sắc thái tình cảm của người nói.
b) Mẹ tôi vừa kéo tay tôi, xoa đầu tôi hỏi, thì tôi oà lên khóc rồi cứ thế nức nở. Mẹ tôi cũng sụt sùi theo:
- Con nín đi!
(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)
c) Thương thay cũng một kiếp người
Khéo thay mang lấy sắc tài làm chi !
(Nguyễn Du, Truyên Kiều)
a) Mẹ đi làm rồi à?
Câu nghi v�n
Câu cầu khiến
Câu cảm thán
Tiết 30: Tình thái từ
d) Em chào cô ạ!
Biểu thị sắc thái kính trọng, lễ phép …
Ghi nhớ
Tình thái từ là những từ được thêm vào câu để c�u
tạo câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán và
để biểu thị các sắc thái tình cảm của người nói.
Tình thái từ gồm một số loại đáng chú ý sau :
-Tình thái từ nghi vấn : à , ư , hả , chứ , chăng, . . .
-Tình thái từ cầu khiến: đi , nào , với , . . .
-Tình thái từ cảm thán : thay , sao , . . .
-Tình thái từ biểu thị sắc thái tình cảm: ạ,nhé,cơ,mà ...
Tiết 30: Tình tháI từ
VD: - Anh đi đi!
đi 1: động từ
đi 2: tình thái từ
VD2
1. Tôi với nó đi chơi.
2. Anh cho em chơi với!
Quan hệ từ
Tình thái từ
Bài tập 1: Trong caùc caâu döôùi ñaây, töø naøo(trong caùc töø in ñaäm)
laø tình thaiù töø, töø naøo khoâng phaûi laø tình thaùi töø ?
a. Em thích trường nào thì thi vào trường ấy.
b. Nhanh lên nào anh em ơi!
c. Làm như thế mới đúng chứ!
d. Tôi đã khuyên nó nhiều lần rồi chứ phải không đâu.
e. Cứu tôi với!
g. Nó đi chơi với bạn từ sáng.
h. Con cò đậu ở đằng kia.
i. Nó thích hát câu dân ca Nghệ Tỉnh kia.
b) Thầy mệt ạ?
hỏi với ý kính trọng-l? ph�p, vai tr�n du?i
c) Bạn giúp tôi một tay nhé!
hỏi với ý thân mật, ngang vai
d) Bác giúp cháu một tay ạ!
Khi nói, khi viết, cần chú ý sử dụng tình
thái từ phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp (quan hệ tuổi
tác, thứ bậc xã hội, tình cảm ...).
Ghi nhớ
Tiết 30: Tình thái từ
a) Bạn chưa về à?
cầu khiến với ý thân mật,ngang vai
cầu khiến với ý kính trọng,vai tr�n du?i
Bài tập 3: Đặt câu hỏi dùng các tình từ thái phù hợp với quan hệ xã hội.
Thưa cô! Có phải là bài này không ạ?
Bạn có nhớ mang theo thước kẽ không đấy?
Bà cần nước phải không ạ?
BT2: Giải thích ý nghĩa của các từ tình thái trong những câu dưới đây:
a) Bà lão láng giềng lật đật chạy sang:
- Bác trai đã khá rồi chứ?
b) - Con chó là của cháu nó mua đấy chứ !
c) Một người nhịn ăn để tiền lại làm ma, bởi không muốn liên luỵ đến hàng xóm láng giềng.Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư ?
d) Bỗng Thuỷ laị xịu mặt xuống:
-Sao bố mãi không về nhỉ? Như vậy là em không được chào bố trước khi đi.
e) Cô giáo Tâm gỡ tay Thuỷ, đi lại phía bục, mở cặp lấy một quyển sổ cùng với chiếc bút máy nắp vàng đưa cho em tôi và nói :
- Cô tặng em. Về trường mới cố gắng học tập nhé!
g) Em tôi sụt sịt b?o :
-Thôi thì anh cứ chia ra vậy !
h) Ông đốc tươi cười nhẫn nại chờ chúng tôi.
- Các em đừng khóc.Trưa nay các em được về nhà cơ mà. i) C?u tơi v?i! B� con l�ng nu?c oi!
Giải thích ý nghĩa của các tình thái từ in đậm trong những câu dướiđây?
a- Bác trai đã khá rồi chứ?
- chứ: để hỏi, it nhiều đã có sự khẳng định.
b- Con chó là của cháu nó mua đấy chứ!
chứ: để nhấn mạnh.
c- ... Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư!
ư: để hỏi với thái độ phân vân.
d- Sao bố mãi không về nhỉ?
nhỉ: hỏi, thái độ thân mật.
e- Về trường mới, em cố gắng học tập nhé!
nhé: đề nghị/dặn dò-thân mật.
g- Thôi thì anh cứ chia ra vậy.
vậy: thái độ miễn cưỡng
h- Trưa nay, các em được về nhà cơ mà.
cơ mà: thái độ thuyết phục, thân mật.
i- C?u tụi v?i! B� con l�ng nu?c oi!
v?i: th? hi?n l?i kờu c?u dau thuong tru?c con nguy k?ch
Bài 2
Bài tập 4:
ẹaởt caõu vụựi caực tỡnh thaựi tửứ maứ, đấy, chửự lũ, thoõi, cụ, vaọy.
Tiết 30: Tình thái từ
BT: Viết đoạn văn chủ đề tự chọn có sử dụng tình thái từ
Hướng dẫn về nhà

+ Nắm khái niệm, chức năng và cách sử dụng tình thái từ.
+ Làm bài tập 5: Tìm các tình thái từ ở địa phương em hoặc địa phương khác.
+ Gi?i thớch ý nghia c?a tỡnh thỏi t? trong m?t van b?n t? ch?n.
+ Chuẩn bị bài tiết sau : Luy?n vi?t b�i van t? s? k?t h?p v?i miờu t?, bi?u c?m.