Bài 7. Tình thái từ

Ví dụ:
a.- Mẹ đi làm rồi à?
b. Mẹ tôi vừa kéo tay tôi, xoa đầu tôi hỏi, thì tôi òa lên khóc rồi cứ thế nức nở. Mẹ tôi cũng sụt sùi theo:
- Con nín đi !
(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)

c. Thương thay cũng một kiếp người,
khéo thay mang lấy sắc tài làm chi !
(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

d. - Em chào cô ạ !
Ví dụ:
a.- An đi học về rồi à ?
- An đi học về rồi ư ?
- An đi học về rồi chứ ?
- An đi học về rồi hả ?
- An đi học về rồi hử ?

b. Con nín đi !
Nhanh lên nào !
Chờ em với !

c. –Thương thay con cuốc giữa trời
Dù kêu ra máu biết người nào nghe.
( Ca dao)
- Vui sao một sáng tháng năm
Đường về Việt Bắc lên thăm Bác Hồ.
(Tố Hữu)
d. – U đã về đấy ạ !
- Mẹ đã nói rồi mà !
- Thôi thì anh cứ chia ra vậy !
- Cháu chào bác ạ !
Ví dụ:
a) B?n chua v? � ?
b) Th?y m?t ? ?
c) B?n giỳp tụi m?t tay nhộ !
d) Bỏc giỳp chỏu m?t tay ? !
Trong các câu dưới đây, từ nào (trong các từ in đậm) là tình thái từ, từ nào không phải là tình thái từ?
Em thích trường nào thì thi vào trường ấy.
Nhanh lên nào, anh em ơi !
Làm như thế mới đúng chứ !
Tôi đã khuyên bảo nó nhiều lần rồi chứ có phải không đâu.
Cứu tôi với !
g) Nó đi chơi với bạn từ sáng.
h) Con cò đậu ở đằng kia.
i) Nó thích hát dân ca Nghệ Tĩnh kia.
Bài tập 1
Bài tập 2: Giải thích ý nghĩa của các tình thái từ in đậm trong những câu dưới đây:
a. Bà lão láng giềng lại lật đật chạy sang:
- Bác trai đã khá rồi chứ ?
( Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
b. – Con chó là của cháu nó mua đấy chứ !... Nó mua về nuôi, định để đến lúc cưới vợ thì giết thịt…
(Nam Cao, Lão Hạc)
c. Một người nhịn ăn để tiền lại làm ma, bởi không muốn liên lụy đến hàng xóm láng giềng… Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư ?
d. Bỗng Thủy lại xịu mặt xuống :
Sao bố mãi không về nhỉ ? Như vậy là em không được chào bố trước khi đi .
(Khánh Hoài, Cuộc chia tay của những con búp bê)
e. Cô giáo Tâm gỡ tay Thủy, đi lại phía bục, mở cặp lấy một quyển sổ cùng với chiếc bút máy nắp vàng đưa cho em tôi và nói:
- Cô tặng em. Về với trường mới, em cố gắng học tập nhé !
(Khánh Hoài, Cuộc chia tay của những con búp bê)
g. Em tôi sụt sịt bảo:
- Thôi thì anh cứ chia ra vậy.
(Khánh Hoài, Cuộc chia tay của những con búp bê)
h. Ông đốc tươi cười nhẫn nại chờ chúng tôi.
- Các em đừng khóc. Trưa nay các em được về nhà cơ mà.
(Thanh Tinh, Tôi đi học)



Bài tập 3: Đặt câu với các tình thái từ mà, đấy, chứ lị, thôi, cơ, vậy.
- Nó là học sinh giỏi mà !
- Em chỉ nói vậy để anh biết thôi !
- Con thích được tặng cái cặp cơ !
- Thôi đành ăn cho xong vậy !
- Tôi phải giải bằng được bài toán ấy chứ lị !
- Mình đã làm xong bài tập rồi đấy !
Bài tập 4: Đặt câu hỏi dùng các tình thái từ phù hợp với quan hệ xã hội trong các tình huống sau ?
Thưa cô! Có phải là bài này không ạ ?
Bạn có nhớ mang theo thước kẽ không đấy ?
Bà cần nước phải không ạ ?
- Học sinh với cô giáo ;
- Bạn nam với bạn nữ cùng lứa tuổi ;
Cháu với bà.
Bài tập 5: Tìm một số tình thái từ trong tiếng địa phương em hoặc trong tiếng địa phương khác mà em biết?
+ Quảng Bình : - Tôi không nói rứa( thế)
+ Nam bộ: - Đau chân lắm ha ( hả)
- Nhớ viết thư cho tôi nghen (nhé)
Cám ơn quý thầy cô giáo
và thân chào các em !