Bài 7. Tình thái từ

TRƯỜNG THCS TRƯƠNG CÔNG ĐỊNH
GV : TRỊNH NỮ TRÀ MY
HỘI GIẢNG CẤP TRƯỜNG
TỔ VĂN - GDCD
Trợ từ là gì ? Thán từ là gì ? Cho ví dụ .
KIỂM TRA BÀI CŨ
TIẾT 27
TÌNH THÁI TỪ
I/ Chức năng của tình thái từ :
Quan sát những từ in đậm trong các vì dụ sau và trả lời câu hỏi.
a/ - Mẹ đi làm rồi à ?
b/ Mẹ tôi vừa kéo tay tôi, xoa đầu tôi hỏi, thì tôi oà lên khóc rồi cứ thế nức nở. Mẹ tôi cũng sụt sùi theo :
- Con nín đi !
( Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)
c/ Thương thay cũng một kiếp người ,
Khéo thay mang lấy sắc tài làm chi !
( Nguyễn Du, Truyện Kiều)
d/ - Em chào cô ạ !
Câu hỏi :
1/ Trong các ví dụ (a),(b) và (c), nếu bỏ các từ in đậm đi thì ý nghĩa của câu có gì thay đổi ?
2/ Ở ví dụ (d), từ ạ biểu thị sắc thái tình cảm gì của người nói ?
a/ Mẹ đi làm rồi .
Không còn là câu nghi vấn ->Trở thành câu trần thuật.

b/ - Con nín.
Không còn câu cầu khiến .



c/Thương cũng một kiếp người ,
Khéo mang lấy sắc tài làm chi !
Không còn là câu cảm thán.




d/ - Em chào cô ạ !
Từ “ạ” biểu thị sự kính trọng, lễ phép của người nói.

a/ Mẹ đi làm rồi à ?
Từ “à” thêm vào câu để cấu tạo câu nghi vấn.
( à, ư, hả, hử, chứ, chăng,…)
b/ - Con nín đi !
Từ “đi” thêm vào câu để cấu tạo câu cầu khiến.
( đi, nào, với,…)

c/Thương thay cũng một kiếp người ,
Khéo thay mang lấy sắc tài làm chi !
Từ “thay” thêm vào câu để cấu tạo câu cảm thán.
( thay, sao,…)

d/ - Em chào cô ạ !
Từ “ạ” thêm vào câu để biểu thị sắc thái tình cảm của người nói.
( ạ, nhé, cơ, mà,…)
BÀI TẬP BỔ TRỢ
Trong các câu dưới đây, từ nào ( trong các từ in đậm) là tình thái từ, từ nào không phải là tình thái từ ?
a/ Em thích trường nào thì thi vào trường ấy.
b/ Nhanh lên nào anh em ơi !
c/ Nào ! đi chơi !
d/ Cứu tôi với !
e/ Nó đi chơi với bạn từ sáng.
g/ Em học bài đi !
h/ Em đi học .
i/ Lo thay ! Nguy thay ! Khúc sông này vỡ mất.
k/ Để giữ gìn môi trường xanh, sạch, đẹp, chúng ta phải thường xuyên thay nhau nhặt rác và chăm sóc cây xanh trong sân trường.
Tình thái từ
Đại từ
Tình thái từ
Thán từ gọi đáp.
Quan hệ từ
Tình thái từ
Động từ
Tình thái từ
Động từ
TIẾT 27
TÌNH THÁI TỪ
I/ Chức năng của tình thái từ :
II/ Sử dụng tình thái từ :




Các tình thái từ in đậm dưới đây được dùng trong hoàn cảnh giao tiếp ( quan hệ tuổi tác, thứ bậc xã hội, tình cảm,…) khác nhau như thế nào ?
- Bạn chưa về à ?
- Thầy mệt ạ ?
- Bạn giúp tôi một tay nhé !
- Bác giúp cháu một tay ạ ?
THẢO LUẬN NHÓM
BÀI TẬP BỔ TRỢ
Cho câu có thông tin sau :
Anh Minh học bài.
Hãy dùng các tình thái từ để thay đổi sắc thái ý nghĩa của câu trên sao cho phù hợp với mục đích nói và hoàn cảnh giao tiếp ?
Anh Minh học bài à ?
Anh Minh học bài hả ?
Anh Minh học bài đi !
Anh Minh học bài nhé !
Anh Minh học bài cơ !
Anh Minh học bài ạ ?
- Anh Minh học bài ư ?
TIẾT 27
TÌNH THÁI TỪ
I/ Chức năng của tình thái từ :
II/ Sử dụng tình thái từ :
III/ Luyện tập :

1/ Bài tập 1 :
TIẾT 27
TÌNH THÁI TỪ
I/ Chức năng của tình thái từ :
II/ Sử dụng tình thái từ :
III/ Luyện tập :

1/ Bài tập 1 :
2/ Bài tập 2 :

Bài tập 2/ 82 : Giải thích ý nghĩa của các tình thái từ in đậm trong những câu dưới đây :
a/ Bà lão láng giềng lại lật đật chạy sang :
- Bác trai đã khá rồi chứ ?
b/ - Con chó là của cháu nó mua đấy chứ !...Nó mua về nuôi, định để đến lúc cưới vợ thì giết thịt…
c/ Một người nhịn ăn để tiền lại làm ma, bởi không muốn liên luỵ đến hàng xóm láng giềng…Con người đáng kính ấy bâu giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư ?
d/ Bỗng Thuỷ lại xịu mặt xuống :
-Sao bố mãi không về nhỉ ? Như vậy là em không được chào bố trước khi đi.
e/ Cô giáo Tâm gỡ tay Thuỷ, đi lại phía bục, mở cặp lấy một quyển sổ cùng với chiếc bút máy nắp vàng đưa cho em tôi và nói :
- Cô tặng em. Về trường mới, em cố gắng học tập nhé !
g/ Em tôi sụt sịt bảo :
- Thôi thì anh cứ chia ra vậy .
h/ Ông đốc tươi cười nhẫn nại chờ chúng tôi.
- Các em đừng khóc. Trưa nay các em được về nhà cơ mà.

TIẾT 27
TÌNH THÁI TỪ
I/ Chức năng của tình thái từ :
II/ Sử dụng tình thái từ :
III/ Luyện tập :

1/ Bài tập 1 :
2/ Bài tập 2 :
3/ Bài tập 3 :
Bài tập 3 / 83 : Đặt câu với các tình thái từ mà, đấy, chứ lị, thôi, cơ, vậy.
Điều ấy tôi đã biết trước rồi mà !

Hôm nay em không được về trể đấy!

Phải mời mẹ xơi cơm trước chứ lị !

Phải học thật chăm chỉ thôi !

Tớ có bức ảnh này đẹp lắm cơ !

- Hãy đợi bạn ấy thêm nữa tiếng nữa vậy .
TIẾT 27
TÌNH THÁI TỪ
I/ Chức năng của tình thái từ :
II/ Sử dụng tình thái từ :
III/ Luyện tập :

1/ Bài tập 1 :
2/ Bài tập 2 :
3/ Bài tập 3 :
4/ Bài tập 4 :
Bài tập 4 / 83 : Xây dựng cuộc hội thoại có dùng các tình thái từ nghi vấn phù hợp với những quan hệ xã hội sau đây :
a/ Học sinh nói với thầy giáo hoặc cô giáo;

b/ Bạn nam với bạn nữ cùng lứa tuổi;

c/ Con với bố mẹ hoặc chú, bác, cô, dì.
Học sinh nói với thầy giáo hoặc cô giáo ;
Thưa cô ! Bài tập này em làm đúng không ạ ?
Bạn nam với bạn nữ cùng tuổi ;
Chiều nay, chúng ta tổ chức dọn vệ sinh trường lớp chứ ?
Con nói với ông bà, cha mẹ, cô, anh, chị,…
Bà cần lấy nước ạ ?
TIẾT 27
TÌNH THÁI TỪ
I/ Chức năng của tình thái từ :
II/ Sử dụng tình thái từ :
III/ Luyện tập :

1/ Bài tập 1 :
2/ Bài tập 2 :
3/ Bài tập 3 :
4/ Bài tập 4 :
5/ Bài tập 5 :
Bài tập 5 : Tìm một số tình thái từ trong tiếng địa phương em hoặc tiếng địa phương khác mà em biết .
TIẾT 27
TÌNH THÁI TỪ
I/ Chức năng của tình thái từ :
II/ Sử dụng tình thái từ :
III/ Luyện tập :
Bài tập 1 / 81
Bài tập 2 / 82
Bài tập 3 /83
Bài tập 4 / 83
Bài tập 5 / 83
Tình thái từ là những từ được thêm vào câu để cấu tạo câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán và để biểu thị sắc thái tình cảm của người nói.
Các loại tình thái từ
Tình thái từ nghi vấn : à, ư, hả, hử, chứ, chăng,…
Tình thái từ cầu khiến : đi, nào, với,…
Tình thái từ cảm thán : thay, sao,…
Tình thái từ biểu thị sắc thái tình cảm : ạ, nhé, cơ, mà,…
Khi nói, khi viết, cần chú ý sử dụng tình thái từ phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp ( quan hệ tưởi tác, thứ bậc xã hội, tình cảm,…)
.
HU?NG D?N H?C ? NH�

1/ B�i cu :
- H?c thu?c n?i dung b�i h?c.
- D?t c�u cĩ tình th�i t?.
- S? d?ng tình th�i t? ph� h?p v?i hồn c?nh giao ti?p.
- Hồn th�nh c�c b�i t?p.
- X�y d?ng do?n h?i tho?i cĩ s? d?ng tình th�i t?.
2/ B�i m?i : So?n b�i :Luy?n t?p vi?t do?n van t? s? k?t h?p v?i mi�u t? v� bi?u c?m
( D?a theo c�u h?i SGK/ 83,84 )
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN
QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM
ĐÃ THAM DỰ TIẾT HỌC NÀY