Bài 7. Tình thái từ

NG? VAN 8
Giáo viên: NGUYỄN THỊ TƯƠI
CHÀO MỪNG CÁC EM HS LỚP 8A ĐẾN VỚI TIẾT HỌC NGÀY HÔM NAY
Thế nào là trợ từ, thán từ ? Em hãy tìm một số trợ từ, thán từ thường dùng.
Trợ từ : Là những từ chuyên đi kèm một từ ngữ trong câu để nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ đánh giá sự vật, sự việc được nói đến ở từ ngữ đó.
Một số trợ từ thường dùng : những, có, chính, đích, ngay…
Thán từ : Là những từ dùng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc của người nói hoặc dùng để gọi đáp.
Một số thán từ :
Thán từ bộc lộ tình cảm, cảm xúc : a, ái, ơ, ôi, ô hay, than ôi, trời ơi,…
- Thán từ gọi đáp : này, ơi, vâng, dạ, ừ,…
KIỂM TRA BÀI CŨ
An:
Em chào cô.
Hùng :
Em chào cô ạ!
Tiết 27 -TÌNH THÁI TỪ
a. Mẹ đi làm rồi à ?
b. Mẹ tôi vừa kéo tay tôi, xoa đầu tôi hỏi,
thì tôi òa lên khóc rồi cứ thế nức nở. Mẹ
tôi cũng sụt sùi theo:
- Con nín đi !
(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)
c. Thương thay cũng một kiếp người,
Khéo thay mang lấy sắc tài làm chi !
(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Câu nghi vấn
Câu cầu khiến
Câu cảm thán
d.Em chào cô ạ !
Tạo sắc thái kính trọng, lễ phép
à, đi, thay, ạ…
Tình thái từ
Tình thái từ là những từ được thêm vào câu để tạo câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán và để biểu thị sắc thái tình cảm của người nói.
I. Chức năng của tình thái từ
1. Ví dụ
2. Nhận xét
3. Kết luận
Tiết 27- TÌNH THÁI TỪ
*Tình thái từ là những từ được thêm vào câu để tạo câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán và để biểu thị sắc thái tình cảm của người nói.
I. Chức năng của tình thái từ
1. Ví dụ
2. Nhận xét
3. Kết luận
? Dựa vào chức năng đó, tình thái từ được chia làm mấy loại? Chỉ ra các tình thái từ tương ứng?
*Các loại tình thái từ:
- Tình thái từ ghi vấn: à, ư, hả, hử, chứ, chăng…
- Tình thái từ cầu khiến: đi, nào, với…
- Tình thái từ cảm thán: thay, sao…
- Tình thái từ biểu thị sắc thái tình cảm: ạ, nhé, cơ, mà…
Thưa cô! Có phải là bài này không ạ?
Bạn có nhớ mang theo thước kẻ không đấy?
a) Mẹ đi làm rồi à ?
À ! Tớ nhớ ra rồi.
Tình thái từ nghi vấn.
Thán từ.
b) Cứu tôi với !
Nó chơi với bạn từ sáng.
Tình thái từ cầu khiến.
Quan hệ từ.
c) Con cò đậu ở đằng kia !
Nó thích hát dân ca Nghệ Tĩnh kia.
Chỉ từ.
Tình thái từ biểu thị thái độ nhấn mạnh.
Xác định từ loại trong những từ (mực màu xanh) dưới đây? Từ đó ta có lưu ý gì khi sử dụng tình thái từ?
Lưu ý: Cần phân biệt rõ tình thái từ: Thán từ, chỉ từ, quan hệ từ…
Thảo luận nhóm
Tiết 27- TÌNH THÁI TỪ
*Tình thái từ là những từ được thêm vào câu để tạo câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán và để biểu thị sắc thái tình cảm của người nói.
I. Chức năng của tình thái từ
1. Ví dụ
2. Nhận xét
3. Kết luận
*Các loại tình thái từ:
- Tình thái từ ghi vấn: à, ư, hả, hử, chứ, chăng…
- Tình thái từ cầu khiến: đi, nào, với…
- Tình thái từ cảm thán: thay, sao…
- Tình thái từ biểu thị sắc thái tình cảm: ạ, nhé, cơ, mà…
II. Sử dụng tình thái từ
1. Ví dụ
? Em có nhận xét gì về cách sử dụng tình thái từ trong những câu sau đây?
- Bạn chưa về à?
-Thầy mệt à ?
-Bạn giúp tôi một tay nhé !
-Bác giúp cháu một tay ạ!
Tiết 27 -TÌNH THÁI TỪ
*Tình thái từ là những từ được thêm vào câu để tạo câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán và để biểu thị sắc thái tình cảm của người nói.
I. Chức năng của tình thái từ
1. Ví dụ
2. Nhận xét
3. Kết luận
*Các loại tình thái từ:
- Tình thái từ ghi vấn: à, ư, hả, hử, chứ, chăng…
- Tình thái từ cầu khiến: đi, nào, với…
- Tình thái từ cảm thán: thay, sao…
- Tình thái từ biểu thị sắc thái tình cảm: ạ, nhé, cơ, mà…
II. Sử dụng tình thái từ
1. Ví dụ
2. Nhận xét
? Em có nhận xét gì về cách sử dụng tình thái từ trong những câu sau đây?
- Bạn chưa về à?
-Thầy mệt à ?
-Bạn giúp tôi một tay nhé !
-Bác giúp cháu một tay ạ!
Hỏi thân mật bằng vai.
Câu cầu khiến, thân mật, bằng vai
Hỏi lễ phép, người dưới hỏi người trên
Cầu khiến, lễ phép, người nhỏ tuổi nhờ người lớn tuổi
Bố
chưa
đi
ngủ
hả?
Nôbita, sao lại ăn nói thiếu lễ phép với bố thế hả?
Con xin lỗi ! Bố chưa đi ngủ ạ?
Tiết 27- TÌNH THÁI TỪ
*Tình thái từ là những từ được thêm vào câu để tạo câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán và để biểu thị sắc thái tình cảm của người nói.
I. Chức năng của tình thái từ
1. Ví dụ
2. Nhận xét
3. Kết luận
*Các loại tình thái từ:
- Tình thái từ ghi vấn: à, ư, hả, hử, chứ, chăng…
- Tình thái từ cầu khiến: đi, nào, với…
- Tình thái từ cảm thán: thay, sao…
- Tình thái từ biểu thị sắc thái tình cảm: ạ, nhé, cơ, mà…
II. Sử dụng tình thái từ
1. Ví dụ
2. Nhận xét
Khi nói, viết cần sử dụng tình thái từ như thế nào?
3. Kết luận
Khi nói, viết cần sử dụng tình thái từ phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp(quan hệ tuổi tác, thứ bậc xã hội,…)
Tiết 27- TÌNH THÁI TỪ
*Tình thái từ là những từ được thêm vào câu để tạo câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán và để biểu thị sắc thái tình cảm của người nói.
I. Chức năng của tình thái từ
1. Ví dụ
2. Nhận xét
3. Kết luận
*Các loại tình thái từ:
- Tình thái từ ghi vấn: à, ư, hả, hử, chứ, chăng…
- Tình thái từ cầu khiến: đi, nào, với…
- Tình thái từ cảm thán: thay, sao…
- Tình thái từ biểu thị sắc thái tình cảm: ạ, nhé, cơ, mà…
II. Sử dụng tình thái từ
1. Ví dụ
2. Nhận xét
3. Kết luận
III. Luyện tập
1.Bài tập 1
Trong các câu dưới đây, từ nào ( in màu đỏ) là tình thái từ,
từ nào không phải là tình thái từ ?
Em thích trường nào thì thi vào trường ấy.
b. Nhanh lên nào, anh em ơi !
c. Làm như thế mới đúng chứ !
d. Tôi đã khuyên bảo nó lần rồi chứ có phải không đâu.
e. Cứu tôi với!.
g. Nó đi chơi với bạn từ sáng.
h. Con cò đậu ở đằng kia.
i. Nó thích dân ca Nghệ Tĩnh kia.
Tiết 27- TÌNH THÁI TỪ
TÌNH THÁI TỪ
?Trong các câu dưới đây, từ màu đỏ trong câu nào là tình thái từ?
X
X
X
X
Đại từ
Quan hệ từ
Chỉ từ
Quan hệ từ
2.Bài tập 2
Giải thích ý nghĩa của các tình thái từ in đậm trong những câu dưới đây?
Bà lão láng giềng lật đật chạy sang:
- Bác trai đã khá rồi chứ ?
d. Bỗng Thủy lại xịu mặt xuống:
- Sao bố mãi không về nhỉ? Như vậy là em không được chào bố trước khi đi.
Nghi vấn, khẳng định điều mình nói.
Sắc thái thân mật.
Tiết 27- TÌNH THÁI TỪ
Bà đi lấy nước ạ?
Chúc mừng bạn. Bạn đươc tặng một tràng pháo tay.
Chúc mừng bạn. Bạn được thưởng 2 điểm cộng
Chúc mừng bạn. Bạn được tặng của mẹ.!!!
Cô chấm bài cho con rồi ạ?
Chiều nay bạn cho mình giang xe về nhé?
Đối với bài học ở tiết học này:
Hiểu về tình thái từ và cách sử dụng tình thái từ.
Làm các bài tập còn lại trong sgk / 82-83.
- Hoàn thành bài tập viết đoạn văn.
Tìm thêm một số ví dụ và tình huống giao tiếp có sử dụng tình thái từ.
* Đối với bài học ở tiết học tiếp theo:
- Chuẩn bị bài : Luyện tập viết đoạn văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm.
- Xây dựng đoạn văn tự sự có sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm.

Chào tạm biệt !


Chúc thầy cô và các em học sinh luôn mạnh khỏe