Bài 7. Tình thái từ

KIỂM TRA BÀI CŨ
KIỂM TRA BÀI CŨ
“... Này! Ông giáo ạ! Cái giống nó cũng khôn! Nó cứ làm in như nó trách tôi; nó kêu ư ử, nhìn tôi, như muốn bảo tôi rằng: “A! Lão già tệ lắm! Tôi ăn ở với lão như thế mà lão đối xử với tôi như thế này à?”.
(Nam Cao, Lão Hạc)
* “Này”có tác dụng gây ra sự chú ý ở người đối thoại (còn gọi là hô ngữ - thán từ gọi đáp).
* “A” biểu thị thái độ tức giận - thán từ bộc lộ cảm xúc.
(Câu nghi vấn)
(Câu cầu khiến)
(Câu cảm thán)
b. Con nín.
a. Mẹ đi làm rồi .
Thương cũng một kiếp người,
Khéo mang lấy sắc tài làm chi
d. Em chào cô ạ!
a. Mẹ đi làm rồi à?
b. Mẹ tôi vừa kéo tay tôi, xoa đầu tôi hỏi, thì tôi oà lên khóc rồi cứ thế nức nở. Mẹ tôi cũng sụt sùi theo:
- Con nín đi!
(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)
c. Thương thay cũng một kiếp người
Khéo thay mang lấy sắc tài làm chi!
(Nguyễn Du, Truyện Kiều

d. Em chào cô ạ!
Lưu ý: Cần phân biệt tình thái từ với các từ loại khác
Ví dụ: Từ “mà”
- Ai mà biết việc ấy (mà là trợ từ)
- Cậu lo mà làm ăn chứ đừng để đi xin (mà là quan hệ từ)
- Tôi đã bảo cậu rồi mà (mà là tình thái từ)
1. Cứu tôi với!
2. Nó đi chơi với bạn từ sáng.
với 1: Tình thái từ
với 2. Quan hệ từ
Nam học bài à?
Nam học bài đi!
! Nam học bài nhé !
Nam học bài ạ!
Nam học bài.
a. Bạn chưa về à?
b. Thầy mệt ạ?
c. Bạn giúp tôi một tay nhé!

d. Bác giúp hộ cháu một tay ạ!

(H?i, kính tr?ng, l? ph�p, ngu?i du?i h?i ngu?i tr�n)
(Cầu khiến, thân mật, bằng vai nhau)

(Cầu khiến, kính trọng, người nhỏ tuổi nhờ người lớn tuổi)

(Hỏi, thân mật, bằng vai nhau.)

Trong các câu dưới đây, từ nào (trong các từ in đậm) là tình thái từ, từ nào không phải là tình thái từ?
b. Nhanh l�n n�o, anh em oi!
c. L�m nhu th? m?i d�ng ch?!
d. Tôi đã khuyên bảo nó nhiều lầm rồi chứ có phải không đâu.
a. Em thích tru?ng n�o thì thi v�o tru?ng ?y.
Trong các câu dưới đây, từ nào (trong các từ in đậm) là tình thái từ, từ nào không phải là tình thái từ?
b. Nhanh l�n n�o, anh em oi!
c. L�m nhu th? m?i d�ng ch?!
d. Tơi d� khuy�n b?o nĩ nhi?u l?m r?i ch? cĩ ph?i khơng d�u.
a. Em thích tru?ng n�o thì thi v�o tru?ng ?y.
Giải thích ý nghĩa của các tình thái từ in đậm trong những câu dưới đây.
d. – Con chó là của cháu nó mua đấy chứ!...Nó mua về nuôi, định để đến lúc cưới vợ thì giết thịt.
a. Bà lão láng giềng lại lật đật chạy sang:
- Bác trai đã khá rồi chứ?
c. Một người nhin ăn để tiền lại làm ma, bởi không muốn liên luỵ đến hàng xóm láng giềng... Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư?
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
(Nam Cao, Lão Hạc)
(Nam Cao, Lão Hạc)
Ý nghĩa của các tình thái từ
a. chứ: nghi vấn
b. chứ: nhấn mạnh đều muốn khẳng định
c. ư: hỏi, thái độ phân vân
“... Này! Ông giáo ạ! Cái giống nó cũng khôn! Nó cứ làm in như nó trách tôi; nó kêu ư ử, nhìn tôi, như muốn bảo tôi rằng: “A! Lão già tệ lắm! Tôi ăn ở với lão như thế mà lão đối xử với tôi như thế này à?”
(Nam Cao, Lão Hạc)
Tình thái từ
Tạo câu
cầu khiến
Tạo câu
nghi vấn
Biểu thị sắc
thái tình cảm
Tạo câu
cảm thán
Sử
dụng
TTT
cần
phù
hợp
với
hoàn
cảnh
giao
tiếp
TTT
nghi vấn
TTT
cầu khiến
TTT
cảm thán
TTT
Biểu thị sắc
thái tình cảm

Ti?t 28:"Luy?n t?p vi?t do?n van t? s? k?t h?p v?i mi�u t? v� bi?u c?m".


- Học thuộc ghi nhớ sgk/ 81
Làm các bài tập còn lại sgk/82-83
Tìm thêm một số ví dụ và tình huống giao tiếp có sử dụng tình thái từ
Tiết học đã kết thúc
Tạm biệt và hẹn gặp lại