Bài 7. Kiều ở lầu Ngưng Bích

Ngữ văn: Tiết: 30
Văn bản: Kiều ở Lầu Ngưng Bích
(Trích: Truyện Kiều )
Nguyễn Du
I.§äc, t×m hiÓu chó thÝch
1. §äc v¨n b¶n
Trước lầu Ngưng Bích khoá xuân,
Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung.
Bồn bề bát ngát xa trông,
Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia.
Bẽ bàng mây sớm đèn khuya,
Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.
Tưởng người dưới nguyệt chén đồng,
Tin sương luống những rày trông mai chờ.
Bên trời góc bể bơ vơ,
Tấm son gột rửa bao giờ cho phai.
Xót người tựa cửa hôm mai,
Quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờ?
Sân Lai cách mấy nắng mưa,
Có khi gốc tử đã vừa người ôm.
Buồn trông cửa biển chiều hôm,
Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?
Buồn trông ngọn nước mới xa,
Hoa trôi man mác biết là về đâu?
Buồn trông nội cỏ rầu rầu,
Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.
Buồn trông gió cuốn mặt duềnh,
ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

2. T×m hiÓu chó thÝch
a, VÞ trÝ ®o¹n trÝch
? Nªu vÞ trÝ cña ®o¹n trÝch.
a, Vị trí đoạn trích:
Đoạn trích nằm ở phần thứ 2: Gia biến và lưu lạc.
- Nội dung: Tâm trạng buồn cô đơn của Thuý Kiều.
b, Tìm hiểu chú thích:
( SGK)
II. Bố cục đoạn trích:
? Đoạn trích có thể chia thành mấy phần.
* Gồm 3 phần:
+ 6 câu đầu: Hoàn cảnh cô đơn tội nghiệp của Kiều.
+ 8 câu tiếp: Nỗi thương nhớ Kim Trọng và cha mẹ.
+ 8 câu cuối: Tâm trạng đau buồn, âu lo của Kiều thể hiện qua cách nhìn cảnh vật

II. Đọc, hiểu văn bản
1. Hoàn cảnh cô đơn, tội nghiệp của Kiều( 6 câu đầu)

Trước lầu Ngưng Bích khoá xuân,
Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung.
Bồn bề bát ngát xa trông,
Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia.
Bẽ bàng mây sớm đèn khuya,
Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.


? Không gian trước Lầu Ngưng Bích được miêu tả như thế nào.

? Trong khung cảnh thiên nhiên ở lầu Ngưng Bích, thân phận của Kiều được Nguyễn Du miêu tả như thế nào.
- Không gian: mênh mông, hoang vắng ->thiếu sự sống của con người.
- Thời gian: tuần hoàn khép kín (sớm - khuya, ngày - tối) giam hãm con người -> Kiều ở trong hoàn cảnh trơ trọi, bị giam hãm, mất tự do.
- Tâm trạng: của nàng trống trải, cô đơn thật tội nghiệp (bẽ bàng, như chia tấm lòng).
2. Nỗi thương nhớ của Thuý Kiều
( 8 câu tiếp)
Tưởng người dưới nguyệt chén đồng,
Tin sương luống những rày trông mai chờ.
Bên trời góc bể bơ vơ,
Tấm son gột rửa bao giờ cho phai.
Xót người tựa cửa hôm mai,
Quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờ?
Sân Lai cách mấy nắng mưa,
Có khi gốc tử đã vừa người ôm.


HS. (Hoạt động nhóm, 3 nhóm)

? Trong cảnh ngộ của mình nàng đã
nghĩ tới ai? Nàng nhớ ai trước, ai sau.

Người đầu tiên Kiều nhớ tới là Kim Trọng . Nàng nhớ lời thề ước dưới trăng, thương chàng Kim Trọng đêm ngày đau đáu trông chờ uổng công vô ích. -> tâm trạng đau đớn xót xa.
-> Kiều là người tình thuỷ chung.
Tiếp đó, nàng nhớ đến cha mẹ. Nàng thương xót cha mẹ già yếu mà nàng không được chăm sóc, nàng " nhớ ơn chín chữ cao sâu" và luôn ân hận mình đã phụ công sinh thành và nuôi dưỡng của cha mẹ.
-> Kiều là một người con hiếu thảo.
3. Tâm trạng buồn lo của Kiều
( 8 câu cuối)
Buồn trông cửa biển chiều hôm
Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?
Buồn trông ngọn nước mới xa,
Hoa trôi man mác biết là về đâu?
Buồn trông nội cỏ rầu rầu,
Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.
Buồn trông gió cuốn mặt duềnh,
ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.






? Những cảnh nào được Nguyễn Du miêu tả ở những câu thơ cuối.
? Thông qua cảnh vật, tâm trạng và cảnh ngộ của Thuý Kiều được Nguyễn Du khắc hoạ như thế nào.
? Trong 8 câu cuối có điệp ngữ nào mà Nguyến Du sử dụng? Diễn tả tâm trạng Kiều như thế nào.

Cánh buồm thấp thoáng nơi của biển.
Những cánh hoa trôi dạt trên sóng nước.
" Nội cỏ rầu rầu" giữa màu xanh bao la của trời đất.
Sóng và gió biển ầm vang quanh lầu Ngưng Bích.
-> Tâm trạng cô đơn, thân phận nổi lênh vô định, nỗi buồn tha hương, lòng thương nhớ và sự bàng hoàng lo sợ.
-> Nỗi buồn sâu sắc của Kiều mỗi lúc càng được tác giả tô đậm thêm bằng cách dùng điệp ngữ liên hoàn rất độc đáo. Cụm từ " Buồn trông" như đã trở thành điệp khúc của đoạn thơ, tạo âm điệu trầm buồn da duết -> điệp khúc của tâm trạng Kiều.





III. Ghi nhí:
- Kiều ở lầu Ngưng Bích là một trong những đoạn miêu tả Nội tâm nhân vật thành công nhất trong Truyện Kiều, đặc biệt là bằng bút pháp tả cảnh ngụ tình. đoạn thơ cho thấy cảnh ngộ cô đơn, buồn tủi và tấm lòng thuỷ chung, hiếu thảo của Thuý Kiều.
IV. Luyện tập
Bài tập:
Câu hỏi : Nhận định nào nói đúng nhất nội dung đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích?
Thể hiện tâm trạng cô đơn, tội nghiệp của Kiều.
Nói lên nỗi nhớ người yêu và cha mẹ của Kiều.
Cả A, B, C đều đúng.