Bài 7. Kiều ở lầu Ngưng Bích

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH
(Trích Truyện Kiều)
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Vị trí đoạn trích:
o Tú Bà đưa Kiều ra ở lầu Ngưng Bích thực chất là giam lỏng.
o Đoạn trích gồm 22 câu ( từ câu 1033  1054 ). Đoạn trích nằm ở phần II : Gia biến và lưu lạc.
Tác phẩm Kiều ở lầu Ngưng Bích của nữ họa sĩ Ngọc Mai
2. Bố cục : 3 phần
- Phần 1 (6 câu đầu): Hoàn cảnh cô đơn, đáng thương của Kiều.
- Phần 2 (8 câu tiếp): Kiều thương nhớ Kim Trọng và cha mẹ.
- Phần 3 (8 câu cuối): Cảnh vật và tâm trạng của Kiều.
Hoàn cảnh cô đơn, tội nghiệp của Kiều.
a. Cảnh;
Khóa xuân: ngụ ý nói lên cảnh ngộ trớ trêu của Kiều bị giam lỏng.
Khung cảnh thiên nhiên:
Non xa, trăng gần.
Bốn bề bát ngát.
Cát vàng, bụi hồng.
 Cảnh mênh mông, vắng vẻ, lạnh lùng, gợi sự rợn ngợp của không gian

I. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
- Cụm từ mây sớm, đèn khuya gợi thời gian tuần hoàn khép kín.
Thời gian và không gian dường như giam hãm, bó buộc con người.
b. Tâm trạng của Thúy Kiều:
- “Bốn bề bát ngát…dặm kia” ; miêu tả tâm trạng Kiều đang ngổn ngang về quá khứ, hiện tại, tương lai; bẽ bàng, buồn tủi, chán ngán, thương mình bơ vơ…
- Nghệ thuật: Tả cảnh ngụ tình.
2. Nỗi nhớ của Thúy Kiều.
- Nhớ Kim Trọng: phù hợp với quy luật và chiều sâu tâm lý. Nàng tưởng nhớ đến lời thề ước xưa.
- Nhớ cha mẹ: Quạt nồng ấp lạnh, sân Lai, gốc tử: những điển tích cảm động nói lên tâm trạng nhớ thương, tấm lòng hiếu thảo của Kiều.
 Kiều là người tình chung thủy, người con hiếu thảo, luôn nghĩ và sống cho người khác, có tấm lòng vị tha đáng trân trọng
3. Tâm trạng buồn lo của Kiều
Cảnh:
- Cửa bể chiều hôm, con thuyền gợi nhớ cha mẹ, quê hương.
- Ngọn nước, hoa trôi gợi nỗi xót xa cho thân phận.
- Nội cỏ, chân mây, mặt đất: gợi cuộc đời tàn úa, bi thương, lưu lạc.
Gíó cuốn, tiếng sóng: Hãi hùng, lo lắng trước những sóng gió cuộc đời..
 Đoạn thơ tả cảnh ngụ tình

- Điệp ngữ buồn trông: tạo âm hưởng trầm buồn, trở thành điệp khúc của đoạn thơ; thể hiện diễn biến của những cung bậc tinh tế trong tâm trạng Thúy Kiều.
 Môtíp buồn trông mang màu sắc ca dao.
IV. Tổng kết

Ghi nhớ : SGK tr 96