Bài 7. Kiều ở lầu Ngưng Bích

Chào mừng các thầy cô giáo và học sinh về dự giờ Ngữ văn
Lớp: 9A3
Trường THCS Thới Hòa
Giáo viên thực hiện: Ngô Văn Em
Kiểm tra bài cũ:
Đọc thuộc lòng đoạn trích “Cảnh ngày xuân” (trích “Truyện Kiều” của Nguyễn Du)
Kiều ở lầu Ngưng Bích
Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du
Văn bản:
I. Tìm hiểu chung:
- Vị trí đoạn trích:
Đoạn trích nằm ở phần hai (Gia biến và lưu lạc) của tác phẩm Truyện Kiều.



- Kết cấu đoạn trích: 3 phần
+ 6 câu đầu: Hoàn cảnh cô đơn của Kiều.
+ 8 câu tiếp: Nỗi nhớ của Kiều.
+ 8 câu cuối: Tâm trạng của Kiều qua cái nhìn cảnh vật.
Trước lầu Ngưng Bích khoá xuân
Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung
Bốn bề bát ngát xa trông
Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia
Bẽ bàng mây sớm đèn khuya
Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng
Tưởng người dưới nguyệt chén đồng
Tin sương luống những rày trông mai chờ
Bên trời góc bể bơ vơ
Tấm son gột rửa bao giờ cho phai
Xót người từ cửa hôm mai
Quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờ ?
Sân Lai cách mấy nắng mưa
Có khi gốc tử đã vừa người ôm
Buồn trông cửa bể chiều hôm
Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa ?
Buồn trông ngọn nước mới sa,
Hoa trôi man mác biết là về đâu ?
Buồn trông nội cỏ rầu rầu,
Chân mây mặt đất một màu xanh xanh
Buồn trông gió cuốn mặt duềnh
Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi



II. Phân tích:
1.Hoàn cảnh của Kiều khi ở lầu Ngưng Bích:
? Đối mặt với hoàn cảnh bị giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, Kiều đón nhận một khung cảnh thiên nhiên như thế nào?
- Khung cảnh:
+ Non xa, trăng gần.
+ Bốn bề bát ngát.
+ Cát vàng cồn nọ, bụi hồng dặm kia.
1. Hoàn cảnh của Kiều khi ở lầu Ngưng Bích:
- Khóa xuân: bị giam lỏng
? Em nhận xét gì về bức tranh thiên nhiên đó?
=> Không gian mênh mông, vắng vẻ, bao la, rợn ngợp.
? Cảnh tượng đó cho ta hiểu gì về tâm trạng của Kiều? Từ ngữ nào cho ta biết điều đó?
- Tâm trạng: + Bẽ bàng
+ Nửa tình, nửa cảnh như chia tấm lòng
-> Tâm trạng chán ngán, buồn tủi, lẻ loi, cô đơn, tội nghiệp
2. Nỗi nhớ của Kiều:
? Trong hoàn cảnh đó Kiều nhớ ai trước?
a/ Nỗi nhớ chàng Kim:
? Nhớ Kim Trọng thể hiện qua những ý thơ nào?
- Nhớ lời thề nguyền, hẹn ước dưới trăng
- Thương Kim Trọng mong chờ tin tức trong vô vọng.
- Tiếc nuối vì tình yêu tan vỡ.
? Sau khi nhớ Kim Trọng, Thúy Kiều nhớ đến ai?
=> Sâu sắc, thủy chung, thiết tha với hạnh phúc lứa đôi.
? Tình cảm của Kiều dành cho Kim Trọng như thế nào?
b/ Nỗi nhớ cha mẹ:
? Kiều hình dung ở quê nhà cha mẹ như thế nào?
- Xót người tựa cửa trông chờ con.
- Lo lắng không ai quạt nồng, ấp lạnh, không người chăm sóc, phụng dưỡng.
? Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì tiêu biểu?
=> Sử dụng câu hỏi tu từ, thành ngữ, điển cố.
? Kiều là một người con như thế nào?
=> Kiều là người con hiếu thảo.
II. PHÂN TÍCH:
1/Khung cảnh lầu Ngưng Bích
2/ Nỗi nhớ của Kiều:
3/ Tâm trạng buồn lo của Kiều:
Van b?n:
KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

Buồn trông cửa bể chiều hôm,
Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa ?
Buồn trông ngọn nước mới sa
Hoa trôi man mác biết là về đâu ?
Buồn trông nội cỏ rầu rầu,
Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.
Buồn trông gió cuốn mặt duềnh
Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.
Cảnh Tình
Van b?n:
KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH
Buồn trông cửa bể chiều hôm
Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa
- Cánh buồm xa xa
- Nỗi cô đơn, nhớ về quê hương và gia đình.
Cảnh Tình
Van b?n:
KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH
Buồn trông ngọn nước mới sa
Hoa trôi man mác biết là về đâu?
- Cánh hoa trôi…
- Số phận lênh đênh, vùi dập, vô định
Cảnh Tình
- Cánh buồm xa xa
Van b?n:
KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH
- Nỗi cô đơn, nhớ về quê hương và gia đình.
Buồn trông nội cỏ rầu rầu,
Chân mây mặt đất một màu xanh xanh
- Cánh hoa trôi…
Cảnh Tình
- Cánh buồm xa xa
Van b?n:
KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH
- Nội cỏ rầu rầu……
- Cuộc sống vô vị, tẻ nhạt, vô vọng.
- Số phận lênh đênh, vùi dập, vô định
- Nỗi cô đơn, nhớ về quê hương và gia đình.
Buồn trông gió cuốn mặt duềnh,
A�m ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.
- Cánh hoa trôi…
Cảnh Tình
- Cánh buồm xa xa
Van b?n:
KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH
- Nội cỏ rầu rầu……
- Cuộc sống vô vị, tẻ nhạt, vô vọng.
- Số phận lênh đênh, vùi dập, vô định
- Nỗi cô đơn, nhớ về quê hương và gia đình.
- Tiếng sóng ầm ầm ..
- Nỗi lo sợ hãi hùng
Tác giả đã sử dụng những biên pháp nghệ thuật tiêu biểu nào để thể hiện tâm trạng buồn lo của Kiều?
=> Hình ảnh ẩn dụ, điệp ngữ, từ láy, ngôn ngữ độc thoại nội tâm.
III. Tổng kết:
* Nghệ thuật:
Bút pháp tả cảnh ngụ tình đặc sắc. Sử dụng điệp ngữ, từ láy, câu hỏi tu từ độc đáo.
* Nội dung:
Đoạn trích cho thấy cảnh ngộ cô đơn, tâm trạng buồn tủi, tuyệt vọng và tấm lòng thủy chung, hiếu thảo của Kiều.
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ:
- Đọc thuộc lòng đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích.
- Chuẩn bị bài: Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga.
Giờ học kết thúc
Kính chúc các thầy cô giáo mạnh khỏe
Chúc các em học sinh chăm ngoan, học giỏi