Bài 7. Gương cầu lồi

Người thiết kế: Phùng Thị Hà
Trường THCS - Trần Hưng Đạo
Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi:
Nêu tính chất ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng ?
Trả lời:
- Ảnh ảo tạo bởi gương phẳng không hứng được trên màn chắn và lớn bằng vật.
- Khoảng cách từ một điểm của vật đến gương phẳng bằng khoảng cách từ ảnh của điểm đó đến gương.
- Các tia sáng từ điểm sáng S tới gương phẳng cho tia phản xạ có đường kéo dài đi qua ảnh ảo S`
Nhìn vào một gương phẳng ta thấy ảnh của mình trong gương.
Nếu gương có mặt phản xạ là mặt ngoài của một phần mặt cầu (gương cầu lồi) thì ta còn nhìn thấy ảnh của mình trong gương nữa không ? Nếu có thì ảnh đó khác ảnh trong gương phẳng như thế nào ?
I- Ảnh của một vật tạo bởi gương cầu:
1.Quan sát thí nghiệm.
Nhậnxét:
- Ảnh có phải là ảnh ảo không?Vì sao ?
- Ảnh lớn hơn hay nhỏ hơn vật ?

C1. - Ảnh đó là ảnh ảo. Vì không hứng được trên màn chắn.
- Ảnh nhỏ hơn vật.

2. Thí nghiệm kiểm tra:
Đặt hai viên pin giống nhau (đặt thẳng đứng) cách gương phẳng và gương cầu lồi một khoảng bằng nhau.

Gương lồi
Gương phẳng
Hãy so sánh độ lớn ảnh của hai viên pin tạo bởi hai gương.

Nhận xét:
Ảnh của viên pin được tạo bởi gương phẳng lớn hơn ảnh được tạo bởi gương cầu lồi.
 Kết luận:
Ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi có những tính chất sau đây:
- Là ảnh …… không hứng được trên màn chắn.
- Ảnh…………………… hơn vật
ảo
quan sát được nhỏ
* Thí nghiệm:
Đặt một gương phẳng thẳng đứng trước mặt (H.6.2). Hãy xác định bề rộng vùng nhìn thấy của gương phẳng.
III- Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi:
Thay gương phẳng bằng gương cầu lồi và đặt đúng vị trí của gương phẳng (H 7.3). Xác định bề rộng vùng nhìn thấy của gương cầu lồi.
C2. So sánh bề rộng vùng nhìn thấy của hai gương.



rộng
Kết luận:
Nhìn vào gương cầu lồi ta quan sát được một vùng …… hơn so với khi nhìn vào gương phẳng có cùng kích thước


IV. Vận dụng:
C3. Trên ô tô, xe máy người ta thường lắp một gương cầu lồi ở phía trước người lái xe để quan sát ở phía sau mà không lắp một gương phẳng. Làm như thế có lợi gì ?

Trả lời: Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi rộng hơn vùng nhìn thấy của gương phẳng, vì vậy giúp cho người lái xe nhìn được khoảng rộng hơn ở đằng sau.
C4: Ở những chỗ đường gấp khúc có vật cản che khuất, người ta thường đặt một gương cầu lồi lớn ( H. 7.4).
C4. Gương đó giúp ích gì cho người lái xe ?
 Trả lời : Người lái xe nhìn thấy trong gương cầu lồi xe cộ và người bị các vật cản ở bên đường che khuất, tránh được tai nạn.

a. Hứng được trên màn, bằng vật.
b. Hứng được trên màn, nhỏ hơn vật.
c. Không hứng được trên màn, nhỏ hơn vật.
d. Không hứng được trên màn, bằng vật.
c. Không hứng được trên màn, nhỏ hơn vật.
Bài 7.1:
Ph¸t biÓu nµo d­íi ®©y lµ ®óng khi nãi vÒ tÝnh chÊt ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g­¬ng cÇu låi?
Bài 7.2
Ng­êi l¸i xe « t« dïng g­¬ng cÇu låi ®Æt
ë tr­íc mÆt ®Ó quan s¸t c¸c vËt ë phÝa
sau l­ng cã lîi g× h¬n lµ dïng g­¬ng ph¼ng?
?nh nhìn thấy trong gương cầu lồi
rõ hơn trong gương phẳng
b. ?nh nhìn thấy trong gương cầu lồi
to hơn trong gương phẳng
c. Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi sáng
rõ hơn vùng nhìn thấy của gương phẳng
d. Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi rộng
hơn vùng nhìn thấy của gương phẳng
d. Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi rộng
hơn vùng nhìn thấy của gương phẳng
Mỗi diện tích nhỏ trên gương cầu lồi có thể xem như một gương phẳng nhỏ đặt ở đó. Vì thế có thể áp dụng định luật phản xạ ánh sáng cho mỗi gương phẳng đó. Em hãy thử vẽ hai tia trong chùm tia tới xuất phát từ một điểm sáng S đặt trước gương cầu lồi đến gương ( hình vẽ ) rồi vẽ tiếp hai tia phản xạ. Chùm phản xạ sẽ hội tụ hay phân kì ? Ảnh của điểm sáng tạo bởi gương sẽ là ảnh gì ?
Có thể em chưa biết
Hiện tượng ánh sáng khi gặp gương phẳng bị hắt lại theo một hướng xác định
Vật có mặt phản xạ hình cầu?
Cái mà ta nhìn thấy trong gương phẳng
Hiện tượng xảy ra khi trái đất đi vào vùng bóng đen của mặt trăng?
Điểm sáng mà ta nhìn thấy trên trời, ban đêm, trời quang mây?
Tâm gương cầu
o
s
I
K
N
N’
Gương cầu lồi
Gương phẳng nhỏ
Pháp tuyến
Gương phẳng nhỏ
E
E
Việc về nhà
Học ghi nhớ trong SGK trang 21.
Làm bài tập 7.3 trong sách bài tập trang 8.
Đọc trước bài 8 SGK trang 22.