Bài 7. Áp suất

Bài củ:
Thế nào là lực ma sát trượt, lực ma sát lăn, lực ma sát nghỉ?
Nêu ví dụ về ma sát có hại, ma sát có ích.
Lực ma sát trượt sinh ra khi một vật trượt trên bề mặt của vật khác.
Lực ma sát lăn sinh ra khi một vật lăn trên bề mặt của vật khác.
Lực ma sát nghỉ giữ cho vật không trượt khi vật bị tác dụng của lực khác.
Trả lời
Tại sao xe tăng nặng nề lại chạy được bình thường trên đất mềm , còn ôtô nhẹ hơn nhiều lại có thể bị lún bánh và sa lầy chính quãng đường này.
I. Áp lực là gì?
ÁP SUẤT
Người và tủ, bàn ghế, máy móc, … luôn tác dụng lên nền nhà những lực ép có phương vuông góc với mặt sàn. Những lực này gọi là áp lực.
Áp lực là lực ép có phương vuông góc với mặt bị ép.
C1. Trong các lực được ghi ở dưới hình 7.3a,b thì lực nào là áp lực?
II. Áp suất
1. Tác dụng của áp lực phụ thuộc vào những yếu tố nào?
C2. Hãy dựa vào thí nghiệm ở hình 7.4 cho biết tác dụng phụ thuộc vào những yếu tố nào bằng cách so sánh các áp lực, diện tích bị ép và độ lún của các khối kim loại xuống bột của trường hợp (1) với trường hợp (2), của trường hợp (1) với trường hợp (3).
Tìm các dấu “=“, “>”, “<“ thích hợp trong các ô trống của bảng sau:
=
>
<
>
>
=
* Kết luận
C3. Chọn từ thích hợp cho các chỗ trống của kết luận dưới đây:
Tác dụng của áp lực càng lớn khi áp lực ………… và diện tích bị ép ……………
2. Công thức tính áp suất
Áp suất là độ lớn của áp lực trên một đơn vị diện tích bị ép
P = ,
trong đó : P là áp suất, F là áp lực tác dụng lên mặt bị ép có diện tích là S
càng mạnh
càng nhỏ
Nếu đơn vị lực là niutơn (N), đơn vị diện tích là mét vuông (m2) thì đơn vị của áp suất là N/m2, còn gọi là paxcan, kí hiệu là Pa: 1Pa = 1N/m2.
III. Vận dụng
C4. Dựa vào nguyên tắc nào để làm tăng, giảm áp suất? Nêu những ví dụ về việc làm tăng, giảm áp suất trong thực tế.
Trả lời:
Độ lớn của áp lực và diện tích bị ép
Ví dụ: Lưỡi dao càng mỏng (diện tích bị ép càng nhỏ) thì dao càng dễ cắt gọt (áp lực càng lớn).
C5. Một xe tăng có trọng lượng 340000N. Tính áp suất của xe tăng lên mặt đường nằm ngang, biết rằng diện tích tiếp xúc của các bản xích với đất là 1,5m2 . Hãy so sánh áp suất đó với áp suất của một ôtô nặng 20000N có diện tích các bánh xe tiếp xúc với mặt đật nằm nganglà 250cm2. Dựa vào kết quả tính toán ở trên, hãy trả lời câu hỏi đã đặt ra ở phần mở bài.
Áp suất của ôtô lên mặt đường nằm ngang là:
Po = = 20000:0,025 = 800 000 N/m2.
Áp suất của xe tăng lên mặt đường nằm ngang còn nhỏ hơn nhiều lần áp suất của ôtô. Do đó xe tăng chạy được trên đất mềm.
Máy kéo nặng nề hơn ôtô lại chạy được trên nền đất mềm là do máy kéo dùng xích có bản rộng nên áp suất gây ra bởi trọng lượng của máy kéo nhỏ. Còn ôtô dùng bánh (diện tích bị ép nhỏ), nên áp suất gây ra bởi ôtô lớn hơn.
Giải
Áp suất của xe tăng lên mặt đường nằm ngang là:
Px = = 340000 : 1,5 = 226666,6N/m2.