Bài 7. Áp suất

13
Tại sao xe tăng nặng nề lại chạy được bình thường trên đất mềm, còn ô tô nhẹ hơn lại có thể bị lún bánh trên chính quãng đường này?
Bài 7
ÁP SUẤT
- Do có trọng lượng nên khi đứng trên nền nhà, người và đồ vật tác dụng lên mặt sàn một lực ép bằng trọng lượng của người hay đồ vật đó.
Những lực này có đặc điểm gì?
+ Phương thẳng đứng, chiều hướng từ trên xuống và vuông góc mặt sàn.
Người và tủ đứng trên nền nhà có tác dụng lực vào vị trí đang đứng hay kh«ng?
Người và tủ, bàn ghế, máy móc,…luôn tác dụng lên nền nhà những lực ép có phương vuông góc với mặt sàn. Những lực này gọi là áp lực.
Trong những trường hợp dưới đây, trọng lượng của vật, người có phải là áp lực không?
- Lực của ngón tay tác dụng lên đầu đinh
- Lực của mũi đinh tác dụng lên gỗ
- Lực của máy kéo tác dụng lên mặt đường
- Lực của máy kéo tác dụng lên khúc
gỗ
là áp lực.
.
.
không phải là áp lực.
là áp lực.
là áp lực.
C1:Trong số các lực ghi ở các hình sau, thì lực nào là áp lực?
Thảo luận nhóm




( Mỗi bàn là một nhóm)
3
2
1
Một khay đựng bột mịn, 03 khối kim loại hình hộp chữ nhật giống như nhau. Khi đặt các mặt khác nhau của khối kim loại trên mặt bột trong khay thì ta có các diện tích bị ép khác nhau.
Hãy so sánh các áp lực, diện tích bị ép và độ lún của mỗi khối kim loại trong trường hợp 1 và 2; trường hợp 1 và 3
Điền dấu “=”, “<,”, “>” vào ô trống thích hợp trong bảng sau:
=
>
=
<
>
>
(1)
(2)
(3)
=
<
=
>
<
<
C3: Chọn từ thích hợp cho các chỗ trống của kết luận dưới đây:
Tác dụng của áp lực càng lớn khi áp lực . . . .. . .........và diện tích bị ép . . . . .. . . . . .
càng lớn
(1)
(2)
càng nhỏ
Tác dụng của áp lực phụ thuộc vào mấy yếu tố?
Trả lời: Phụ thuộc vào hai yếu tố: + Áp lực
+ Diện tích bị ép
Paxcan (Pascal)
(1623 – 1662)
Nhà bác học người Pháp
Dựa vào nguyên tắc nào để làm tăng áp suất?
C4
Để tăng áp suất cần giảm diện tích bị ép
lưỡi dao càng mỏng thì dao càng sắc (bén), vì dưới cùng một áp lực nếu diện tích bị ép càng nhỏ (lưỡi dao càng mỏng) thì tác dụng của áp lực càng lớn(dễ cắt gọt các vật)
Tại sao lưỡi dao càng mỏng thì dao càng sắc
Tại sao mũi khoan nhọn ?
Giảm diện tích bị ép sẽ làm tăng áp suất, mũi khoan xuyên vào gỗ, KL dễ dàng hơn
Có 2 loại xẻng như hình vẽ. Khi tác dụng cùng một lực thì xẻng nào nhấn vào đất dễ dàng hơn? Tại sao?
TL: Loại xẻng đầu nhọn nhấn vào đất dễ dàng hơn vì diện tích
bị ép nhỏ hơn xẻng có đầu bằng, khi tác dụng cùng một áp lực
thì áp suất của xẻng đầu nhọn lớn hơn xẻng đầu bằng.
Dựa vào nguyên tắc nào để làm giảm áp suất?
C4
Để giảm áp suất cần tăng diện tích bị ép
Đường ray tàu hoả được đặt trên các thanh tà vẹt ,mố cầu (chân cầu) hay móng nhà lại xây to để tăng diện tích bị ép, giảm áp suất tác dụng lên mặt đất, tránh làm lún đất nguy hiểm cho tàu,cầu và nhà.
Tại sao đường ray tàu hoả được đặt trên các thanh tà vẹt? Mố cầu (chân cầu) hay móng nhà lại xây to?
Tăng diện tích bị ép sẽ làm giảm áp suất, người lướt ván di chuyển dễ dàng trên nước, người trượt tuyết di chuyển dễ dàng trên nước, lớp tuyết mềm. Còn giày trượt băng lại có đế mỏng, nhỏ để tăng áp lực của người lên nền băng.
Muốn tăng, giảm áp suất thì phải làm thế nào?
Trong các cách sau đây, cách nào là không đúng?

1/ Một xe tăng có trọng lượng 340 000 N. Tính áp suất của xe tăng lên mặt đường nằm ngang, biết rằng diện tích tiếp xúc của các bản xích với đất là 1,5 m2 .
2/ Một ô tô có trọng lượng 20 000 N. Tính áp suất của xe ô tô lên mặt đường nằm ngang, biết rằng diện tích các bánh xe tiếp xúc với đất là
250 cm2.
C5
Tóm tắt
Fxt = Pxt = 340 000N
Sxt = 1,5m2
pxt = ?
Tóm tắt
Fôtô = Pôtô =20 000N
Sôtô = 250cm2 = 0,025m2
pôtô = ?
Giải
Giải
Áp suất của xe tăng lên mặt đường nằm ngang:
Áp suất của ô tô lên mặt đường nằm ngang:
Pxt =
Fxt
Sxt
=
340 000N
1,5m2
226 666,7N/m2
Pxt
Pôtô =
Fôtô
Sôtô
=
20 000N
0,025m2
Pôtô =
800 000N/m2
pxt
226 666,7 N/m2
pôtô =
800 000 N/m2
Tại sao xe tăng nặng nề lại chạy được bình thường trên đất mềm, bùn lầy còn ô tô nhẹ hơn nhiều lại có thể bị lún bánh và sa lầy?
<
Xe tăng chạy được trên đất mềm vì dùng xích có bản rộng (S lớn) nên áp suất gây ra bởi trọng lượng xe tăng nhỏ. Còn ô tô dùng bánh (S nhỏ) nên áp suất gây ra bởi trọng lượng ô tô lớn hơn nên có thể bị lún.
Áp suất do các vụ nổ gây ra có thể làm nứt, đổ vỡ các công trình xây dựng, ảnh hưởng đến môi trường sinh thái, sức khỏe con người. Việc sử dụng chất nổ trong khai thác đá sẽ tạo ra các chất khí thải độc hại ảnh hưởng đến môi trường; gây sập, sạt lở đá ảnh hưởng đến tính mạng công nhân. Do đó người khai thác đá cần được đảm bảo những điều kiện về an toàn lao động (khẩu trang, mũ cách âm, cách ly khu vực không an toàn …).
Nứt tường
Sập hầm mỏ
Các vụ nổ trong không khí thường gây ra áp suất lớn, tác dụng những áp lực rất mạnh lên bề mặt các vật thể xung quanh.
* Áp lực là lực ép có phương vuông góc với mặt bị ép.
* Áp suất là độ lớn của áp lực trên một đơn vị diện tích bị ép
p =
* Đơn vị của áp suất là paxcan : 1Pa = 1N/m2
Ghi nhớ
F
S
áp suất ánh sáng là áp suất mà ánh sáng tác dụng lên vật được rọi sáng. áp suất này rất bé, cỡ một phần triệu Pa. Nam 899, nhà vật lý Lê-bê-đép (người Nga) lần đầu tiên đã đo được áp suất bằng thí nghiệm rất tinh vi. Chính áp suất của ánh sáng mặt trời đã làm cho đuôi sao chổi bao giờ cũng hướng từ phía mặt trời hướng ra. (ảnh chụp sao chổi Ha-lơ Bốp ngày 6 tháng 4 nam 1997 trên bầu trời Pa-ri).
Có thể em chưa biết
Quan sát hỡnh ảnh sao chổi và cho biết mặt trời nằm ở phía nào?
Giới thiệu một số áp suất
BÀI TẬP VỀ NHÀ

Học thuộc bài.
Làm bài tập 7.1 – 7.10 SBT.
Chuẩn bị bài: Áp suất chất lỏng – Bình thông nhau.
Khi dùng búa máy để đóng cọc, áp lực tăng lên rất nhiều
lần so với khi làm thủ công. Khi đóng cọc, người ta cũng
đóng đầu nhọn của cọc xuống trước. Những điều này làm
tăng áp suất lên cọc. Do đó cọc được đóng xuống dễ dàng
hơn và nhanh hơn.