Bài 66. Ôn tập - Tổng kết

1
2
4
3
11
15
12
5
13
14
6
7
8
9
10
THẬN PHẢI
THẬN TRÁI
ỐNG DẪN NƯỚC TIỂU
BÓNG ĐÁI
ỐNG ĐÁI
Trụ não và tủy sống có gì giống và khác nhau?
Giống: chất trắng nằm ngoài, chất xám nằm trong
Khác: tủy sống là trung khu của các phản xạ không điều kiện
Trụ não điều khiển,điều hòa các nội quan( hô hấp,tuần hoàn,bài tiết)
Hãy nêu tác nhân gây hại và các biện pháp bảo vệ hệ bài tiết nước tiểu.
Tác nhân:
Các chất độc trong thức ăn, đồ uống như thủy ngân, độc tố vi khuẩn, asenic, .- Các vi khuẩn gây bệnh
Khẩu phần ăn uống không hợp lí
Biện pháp:
- Thường xuyên giữ vệ sinh cho toàn cơ thể cũng như cho hệ bài tiết nước tiễu để hạn chế tác hại của vi sinh vật gây bệnh.
- Khẩu phần ăn uống hợp lí:
+ Không ăn quá mặn, quá chua, quá nhiều protein, quá nhiều chất tạo sỏi? tránh cho thận làm việc qúa nhiều và hạn chế khả năng tạo sỏi.
+ Không ăn thức ăn ôi thiu, nhiễm chất độc hại? hạn chế tác hại của chất độc.
+ Uống đủ nước? tạo điều kiện cho quá trình lọc máu được thuận lợi.
- Đi tiễu đúng lúc, không nhịn tiễu lâu? hạn chế khả năng tạo sỏi.
Nơron là gì? Cấu tạo và chức năng của nơron.
Nơron (tế bào thần kinh) là đơn vị cấu tạo của hệ thần kinh
+ Cấu tạo của nơron:
- Mỗi nơron gồm 1 thân chứa nhân. Xung quanh thân có nhiều sợi nhánh và 1 sơi trục có bao miêlin. Tận cùng sợi trục có các cúc xinap là nơi tiếp giáp giữa nơron này với nơron khác hoặc với cơ quan trả lời.
- Thân và sợi nhánh tạo nên chất xám
- Các sợi trục tạo nên chất trắng trong trung ương thần kinh
+ Chức năng của nơron: Cảm ứng và dẫn truyền xung thần kinh
Tiểu não và đại não có gì giống và khác nhau?
Giống: chất xám nằm ngoài, chất trắng nằm trong
Khác: Tiểu não có vai trò điều hòa,phối hợp các cử động phức tạp và giữ thăng bằng cho cơ thể
Đại não là trung khu của các phản xạ có điều kiện
Trình bày cấu tạo của đại não
+ Cấu tạo ngoài:
- Đại não là phần phát triển nhất ở người, có rãnh liên bán cầu chia nó thành bán cầu não trái và phải.
- Mặt ngoài của mổi bán cầu não có các rãnh sâu chia thành 4 thùy: thùy trán, thùy đỉnh, thùy chẩm, thùy thái dương.Tại mỗi thùy có các khe, rãnh tạo thành khúc cuộn não làm tăng diện tích bề mặt vỏ não lên tới 2300-2500 cm2.
+ Cấu tạo trong:
- Bề mặt đại não được phủ bởi lớp chất xám tạo thành vỏ não dày khoảng 2-3 mm
- Dưới vỏ não là chất trắng có các nhân nền và những đường thần kinh nối các vùng vỏ não với nhau và nối vỏ não với các phần dưới của não và với tủysống.
- Hầu hết các đường này đều bắt chéo ở hành tủy hoặc tủy sống.
Thế nào là phản xạ có điều kiện? Phản xạ này được hình thành như thế nào?

-Phản xạ có điều kiện là phản xa �được hình thành trong quá trình học tập và rèn luyện.

a) Hình thành phản xạ có điều kiện:
- Điều kiện để thành lập phản xạ có điều kiện
+ Phải có sự kết hợp kích thích có điều kiện với kích thích không điều kiện
+ Quá trình kết hợp đó phải được lặp đi lặp lại nhiều lần và phải thường xuyên được củng cố
- Theo Paplôp,PXCĐK được thành lập do sự hình thành các đường liên hệ tạm thời nối các vùng của võ não với nhau
Trình bày nguyên nhân,hậu quả và cách khắc phục tật cận thị,viễn thị
Hoocmôn là gì? Tính chất của hoocmôn?
Hooocmon là chất tiết của tuyến nội tiết
a) Tính chất củahoocmôn:
- Tính đặc hiệu của hoocmôn: mỗi hoocmôn chỉ ảnh hưởng đến 1 quá trình sinh lí trong cơ thể, đến 1 hoặc 1 số cơ quan xác định.VD: insulin do tuyến tụy tiết ra chỉ có tác dụng làm hạ đường huyết
- Có hoạt tính sinh học cao: VD: chỉ vài phần nghìn mg Ađrênalin đã gây tăng nhịp tim
- Không mang tính đặc trưng cho loài.VD: insulin của bò, ngựa chữa được bệnh tiểu đường cho người
Sự khác nhau giữa phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện
Sự rối loạn hoạt động tuyến tụy sẽ ảnh hưởng đến cơ thể như thế nào? Giải thích
Sự rối loạn trong hoạt động tuyến tụy sẽ dẫn đến bệnh tiểu đường hoặc chứng hạ đường huyết.
Giải thích:
+ Khi lượng đường trong máu tăng, tế bào ? tiết insulin để chuyển glucôzơ --> glycôgen dự trữ trong gan và cơ
+ Khi lượng đường trong máu giảm , tế bào ? tiết glucagon biến glycôgen--> gluccôzơ nâng tỉ lệ đường huyết trở lại bình thường
- Nhờ tác động đối lập của 2 loại hoocmôn này? tỉ lệ đường huyết luôn ổn định

Trình bày vị trí và chức năng của tuyến trên thận
Gồm 1 đôi nằm trên đỉnh 2 quả thận
- Phần vỏ: tiết hoocmôn điều hòa đường huyết điều hòa cac� muối Na, K trong máu và làm thay đổi đă�c tính sinh dục nam.
- Phần tủy tiết Ađrênalin và Noađrênalin điều hòa hoạt động tim mạch và hô hấp, góp phần cùng glucagôn điều chỉnh lượng đường trong máu.
Trình bày vị trí và chức năng của tuyến giáp.
Tuyến giáp nằm trứơc sụn giáp của thanh quản, trên khí quản
-Hooc mon c?a tuy?n giáp là Tirôxin có vai trò quan trọng trong trao đổi chất, quá trình chuyển hóa vật chất và năng lượng của cơ thể
-Khi tuyến giáp hoạt động mạnh: tăng cường trao đổi chất , nhịp tim tăng, mất ngủ, căng thẳng..--> bệnh Bazơđô
- Trong khẩu phần ăn hàng ngày thường xuyên thiếu iôt sẽ dẫn đến bướu cổ, trẻ con chậm lớn, trí óc kém phát triển, người lớn trí nhớ kém, tích nước dưới da.vì vậy cần dùng muối iôt trong bữa ăn hàng ngày
- Tuyến giáp cùng với tuyến cận giáp còn có vai trò điều hòa trao đổi Ca và P trong máu.
Chú thích hình 49.2: Sơ đồ cấu tạo cầu mắt
1
2
10
3
11
8
6
5
7
9
4
Màng cứng
Màng mạch
Màng lưới
Màng giác
Thủy dịch
Thể thủy tinh
Dịch thủy tinh
Điểm mù
Dây thần kinh thị giác
Lòng đen
Lỗ đồng tử
Rãnh thái dương
Thùy trán
Rãnh đỉnh
Thùy đỉnh
Thùy thái dương
Thùy chẩm
Chú thích hình : Bán cầu não trái