Bài 63. Ôn tập

TIẾT 19: ÔN TẬP
MỞ ĐẦU SINH HỌC:
Đặc điểm cơ thể sống
Nhiệm vụ của sinh học

B. ĐẠI CƯƠNG VỀ GIỚI THỰC VẬT
Đặc điểm chung của thực vật
Có phải tất cả thực vật đều có hoa

C. CHƯƠNG I: TẾ BÀO THỰC VẬT
1.Kính lúp, kính hiển vi và cách
sử dụng
2.Quan sát tế bào thực vật
3. Cấu tạo tế bào thực vật
4. Sự lớn lên và phân chia của tế bào


D.CHƯƠNG II: RỄ
1.Các loại rễ, các miền của rễ
2.Cấu tạo miền hút của rễ
3.Sự hút nước và muối khoáng của rễ
4.Biến dạng của rễ



E.CHƯƠNG III: THÂN
Cấu tạo ngoài của thân
2. Cấu tạo trong của thân?
Thân dài ra do đâu? Thân to ra do đâu
Vận chuyển các chất trong thân
Biến dạng của thân
Thực hành nhận biết các loại thân,
thí nghiệm vận chuyển nước và muối
khoáng hòa tan.
Xác định vật sống, vật không sống?
vật không sống
vật sống
vật sống
vật không sống
Nhận dạng vật sống và vật không sống


Nhiệm vụ của thực vật học:
+Nghiên cứu tổ chức cơ thể sống, đặc điểm hình thía của thực vật
+Nghiên cứu sự đa dạng của thực vật, phát triển của chúng
+Tìm hiểu vai trò của thực vật trong thiên nhiên và đời sống con người.
* Thực vật trong thiên nhiên rất đa dạng và phong phú
* Thực vật có mặt ở tất cả các miền khí hậu, các dạng địa hình
* Thực vật sống ở các môi trường khác nhau
* Thực vật có rất nhiều dạng khác nhau thích nghi với môi trường sống.



Thực vật có đặc điểm chung:
* Tự tổng hợp chất hữu cơ
* Phần lớn không có khả năng di chuyển
* Phản ứng chậm với các kích thích từ bên ngoài

*Thực vật ở nước ta rất phong phú nhưng vì sao chúng ta
còn cần phải trồng thêm cây và bảo vệ chúng?
Thực vật có hoa và thực vật không có hoa
Thực Vật có hoa
Thực Vật không có hoa
- Thực vật có 2 nhóm:
+Thực vật có hoa: Cải, sen chuối…
+Thực vật không có hoa: rêu, dương xỉ, thông
- Thực vật có hoa là những thực vật mà cơ quan sinh sản là hoa, quả, hạt
- Thực vật không có hoa là những thực vật mà cơ quan sinh sản
không phải là hoa, quả, hạt
Cơ thể thực vật có hoa có 2 loại cơ quan:
+Cơ quan sinh dưỡng: Rễ, thân, lá có chức năng nuôi dưỡng cây
+Cơ quan sinh sản: Hoa, quả, hạt có chức năng sinh sản và phát triển nòi giống
Quan sát các loại thực vật sau, cho biết loài nào có hoa và loài nào không có hoa.
Cây khoai môn
Cây chuối
Cây rau bợ
Cây dương xỉ
Cây hoa súng
Cây cỏ

+Theo em cây nào là cây sống 1 năm?
+Cây nào sống lâu năm?
+Vì sao em biết?
Lúa, ngô, đậu
Mít, vải, cà phê
Căn cứ vào số lần ra hoa của cây trong đời
Cây một năm và cây lâu năm
Kể tên 5 cây trồng làm lương thực, theo em những cây lương thực là
cây 1 năm hay cây lâu năm? Lúa, ngô, khoai, sắn, lúa mì,- là cây 1 năm

1)Tại sao những cây: hoa loa kèn, lay ơn, hoa cúc, hoa hồng,…thường chỉ thấy có hoa mà không thấy có quả, hạt?





2)Tại sao cây thông có quả thông, có hoa đực, hoa cái. Vậy thông có thuộc nhóm cây có hoa không?
Cách sử dụng kính lúp:
(ảnh tư thế ngồi)
. - Tay trái cầm kính đưa vào vật cần quan sát, nâng kính từ gần đến xa khi ảnh rỏ.
-Mắt nhìn vào kính lúp.
-Tay phải cầm bút vẽ hình quan sát được.
Kính Hiển Vi: có đặc điểm cấu tạo
Cách sử dụng: kính hiển vi quang học
- Điều chỉnh ánh sáng bằng gương.
- Đặt tiêu bản.
- Mắt nhìn vật kính, điều chỉnh đinh ốc.
- Mắt nhìn vào thị kính, tay phải vặn ốc.
- Điều chỉnh đinh ốc vi cấp để thấy ảnh rỏ hơn.


Tế bào vảy hành
Cấu tạo tế bào gồm:
- Vách tế bào: Gióp TB có hình dạng nhất định.
- Màng sinh chất: bao bọc chất tế bào.
- Chất tế bào : keo lỏng, trong chứa các bào quan, n¬i diễn ra mäi hoạt động sống của tế bào:
- Nhân: điều khiển mọi hoạt động sống của tế bào.
- Không bào: chứa dịch tế bào.
Sự phân chia tế bào
Quá trình phân chia diễn ra như sau:
+Đầu tiên từ một nhân hình thành 2 nhân, tách xa nhau.
+Sau đó chất tế bào được phân chia, xuất hiện một vách ngăn, ngăn đôi tế bào cũ thành 2 tế bào con.
-Các tế bào con tiếp tục lớn lên cho đến khi bằng tế bào mẹ. Các tế bào này lại tiếp tục phân chia tạo thành 4, rồi thành 8,…tế bào.
-Các tế bào ở mô phân sinh có khả năng phân chia tạo ra tế bào mới cho cơ thể thực vật.
I.CÁC LOẠI RỄ
Có mấy loại rễ chính?
1.Rễ cọc
4.Rễ chùm
- Có 2 loại rễ chính:
+ Rễ cọc: gồm 1 rễ cái và các rễ con
+ Rễ chùm: gồm những rễ con mọc từ gốc thân.
CÁC MIỀN CỦA RỄ
Miền trưởng thành
Miền sinh trưởng (nơi tế bào phân chia)
Miền hút có các lông hút
Miền chóp rễ
Dẫn truyền
Hấp thụ nước và muối khoáng
Làm cho rễ dài ra
Che chở cho đầu rễ
Có phải tất cả các rễ cây đều có miền hút không? Vì sao
1.Lông hút
2.Biểu bì
3.Thịt vỏ
4.Mạch rây
5.Mạch gỗ
6.Ruột
CẤU TẠO TRONG MIỀN HÚT CỦA RỄ
Miền hút gồm 2 phần chính: Vỏ và trụ giữa
- Vỏ gồm biểu bì và thịt vỏ:
+ Biểu bì : có nhiều lông hút
+ Thịt vỏ: gồm nhiều lớp tế bào có độ lớn khác nhau
+ Bó mạch: gồm Mạch gỗ và mạch rây
+ Ruột: gồm những tế bào có vách mỏng
- Trụ giữa gồm bó mạch và ruột:
Theo em những giai đoạn nào cây cần nhiều
nước và muối khoáng?
- Nước và chất dinh dưỡng hoà tan trong đất được lông hút của rễ cây hấp thụ, vận chuyển từ vỏ rễ qua các tế bào tới mạch gỗ.
- Sau đó, nước và chất dinh dưỡng được mạch gỗ của cây vận chuyển lên các bộ phận của cây.
I. Quan sát nhận xét một số loại rễ biến dạng
Tại sao phải thu hoạch rễ củ trước khi ra hoa tạo quả
Một số loại rễ biến dạng:
Rễ củ chứa chất dự trữ cho cây dùng khi ra hoa, tạo quả
Rễ móc bám vào trụ, giúp cây leo lên
Rễ thở tăng khả năng giúp cây hô hấp trong không khí
Giác mút lấy thức ăn từ cây chủ.
Chồi ngọn
Chồi nách
Thân chính
Cành
1
4
3
2
CẤU TẠO NGOÀI CỦA THÂN
Các loại thân:
Cấu tạo trong của thân non.

A. Sơ đồ chung
B. Cấu tạo chi tiết một phần của thân
I. Vỏ
II. Trụ giữa
1. Biểu bì
2. Thịt vỏ
3. Mạch rây
4. Mạch gỗ
5. Ruột
Thân dài ra do đâu?

Tại sao lại bấm ngọn những cây lấy lá, quả? Tỉa cành những cây lấy gỗ, lấy sợi?
Cho ví dụ?
Tầng phát sinh
Vỏ
Tầng sinh vỏ
Mạch gỗ
Tầng sinh trụ
Mạch rây
Thịt vỏ
(?) Tìm điểm khác biệt cơ bản của thân non và thân trưởng thành?
(?) So sánh cấu tạo trong của thân non và rễ?
Một số hình ảnh về cấu tạo thân
Vỏ
Tầng sinh trụ
Ruột
Mạch rây
Mạch gỗ
Hình vẽ dác và ròng
Người ta chọn phần nào của gỗ để làm nhà, làm trụ cầu, tà vẹt? Tại sao?
Với cây thì dác hay ròng quan trọng hơn? Tại sao?
SỰ VẬN CHUYỂN NƯỚC VÀ MUỐI KHOÁNG HÒA TAN
Cách tiến hành thí nghiệm:
Lắt cắt ở cốc A
Mạch rây
Mạch gỗ
Quan sát dưới kính lúp phần mạch gỗ của thân bị nhuộm màu
Cát 1 lát cắt mỏng ngang cành hoa?
Lắt cắt ở cốc B
Lát cắt ở cốc A
Lát cắt ở cốc B
Mạch rây
Mạch gỗ
Liên kết các phân tử nước
Mạch gỗ
Phân tử nước
Một phân tử nước
Vách tế bào mạch gỗ
1 tháng sau
1 tháng sau
Thí nghiệm

Khi bóc vỏ là bóc luôn cả mạch rây. Vì vậy các chất hữu cơ vận chuyển qua mạch rây bị ứ lại ở mép trên, lâu ngày làm cho mép trên phình to.
THÂN BIẾN DẠNG
MỘT SỐ
THÂN RỄ
NGHỆ
GỪNG
GIỀNG
DONG TA
Tại sao phải thu hoạch thân củ trước
khi ra hoa tạo quả?
XƯƠNG RỒNG
Kể tên một số cây có thân mọng nước mà em biết.
Thân mọng nước, có màu lục dự trữ nước, quang hợp
Cây xương rồng có đặc điểm nào thích nghi với đời sống khô hạn?
Có 3 loại thân biến dạng:
+ Thân củ: dự trữ dinh dưỡng: Su hào, khoai rây, khoai sọ, chuối
+ Thân rễ: dự trữ dinh dưỡng: dong ta, nghệ, gừng, riềng
+ Thân mọng nước: dự trữ nước và dinh dưỡng: Xương rồng,
cành giao
DẶN DÒ:
Ôn tập theo nội dung trên – tiết sau kiểm tra 1 tiết
Chuẩn bị các loại lá như bài 19 sgk trang 61,62,63
sau tiết kiểm tra mang đến lớp để học
CHÚC CÁC EM HỌC GIỎI