Bài 6. Truyện Kiều của Nguyễn Du

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ THAO GIẢNG LỚP 9A3-NĂM HỌC : 2012-2013
TI?T 26 -27: TRUY?N KI?U C?A NGUY?N DU
so? G D Đ T TỉNH LÂM ĐồNG

NGỮ VĂN 9
GI�O VI�N : TRUONG VAN DI?NH
KIỂM TRA BÀI CŨ
*Qua văn bản " Hoàng Lê nhất thống chí" em thấy hình ảnh người anh hùng Nguyễn Huệ hiện lên như thế nào?
=> Là con người có hành động mạnh mẽ, nhanh nhẹn, quả quyết, xông xáo, có tính toán trước sau, có tham khảo ý kiến của cộng sự và người giúp việc.
- Là người chỉ huy quân sự cực kì sắc sảo, tài tình.
- Là nhà chính trị có cái nhìn nhạy bén, tự tin, chính xác.
- Là người lãnh đạo tối cao, độ lượng, công minh, oai phong lẫm liệt.
TIẾT: 26 - 27




* Bản thân :
- ( 1765 - 1820) Tên chữ : Tố Như - Hiệu : Thanh Hiên
- Là người học rộng, hiểu biết nhiều, tư chất thông minh, có năng khiếu văn học bẩm sinh.
- B�n th�n m� c�i sím, cu�c ��i �� c� nh�ng n�m th�ng gian tru�n, long đong, phiêu bạt.
* Quê quán :
Làng Tiên Điền, Huyện Nghi Xuân, Tỉnh Hà Tĩnh? là vùng quê giàu truyền thống văn hoá, hiếu học.
Nguyễn Du sống chủ yếu ở kinh thành Thăng Long - mảnh đất ngàn năm văn hiến
Nguyễn Du tiếp thu văn hoá của cả hai vùng

1. CUỘC ĐỜI :
I. TÁC GIẢ NGUYỄN DU
* Gia đình :
- Đại quý tộc, nhiều đời làm quan.
- Có truyền thống văn học, thích hát xướng
=> Nguyễn Du tiếp thu được văn hoá dân gian và văn hóa bác học từ gia đình


* Thời đại:
Nguyễn Du sống trong giai đoạn nửa cuối thế kỉ XVIII -- nửa đầu thế kỉ XIX => Giai đoạn chế độ phong kiến suy tàn, rối ren, khủng hoảng.
Cuộc đời Nguyễn Du :
+ Thụng minh v� có năng khiếu văn học bẩm sinh.
+ Bản thân mồ côi sớm, cuộc đời đã có những năm tháng gian truân, trôi dạt.
+ Vốn sống vô cùng phong phú
+ Trái tim yêu thương vĩ đại
=> Taọ nên thiên tài Nguyễn Du.

1783 : Thi hương, đậu tam trường,
làm quan ở Thái Nguyên.
Từ 1789 -1802 : Lúc thì ở Thái Bình, lúc thì ở Tiên Điền, là thời gian long đong, vất vả nhất trong cuộc đời.
=>Nguyễn Du có vốn sống phong phú, từ đó hình thành nên chủ nghĩa nhân đạo trong các tác phẩm .

- 1802-1809 : Làm quan cho nhà Nguyễn ở Thường Tín, Quảng Bình.
- 1813 : cử đi sứ sang Trung Quốc ? Nguyễn Du có cái nhìn rộng hơn về cuộc đời.
- 1820 : cử đi sứ sang Trung Quốc lần hai nhưng chưa kịp đi thì ông bị mất đột ngột trong một trận dịch lớn ngày 18-9-1820, thọ 55 tuổi.
TÓM LẠI :
Nguyễn Du là đại thi hào lớn của dân tộc Việt Nam, là thiên tài văn học, là danh nhân văn hóa thế giới, là nhà nhân đạo chủ nghĩa, là cây đại thụ, là cột mốc lớn của văn học trung đại
Mộ Nguyễn Du tại Tiên Điền - Nghi Xuân - Hà Tĩnh
1965: Hội đồng Hoà bình thế giới công nhận Nguyễn Du là danh nhân văn hoá thế giới.

Đền thờ Nguyễn Du tại khu di tích Nguyễn Du
Toàn cảnh khu di tích Nguyễn Du
2. Sự nghiệp sáng tác :
+ Tác phẩm chính : * Thơ chữ Hán : ( 243 b�i ).
Thanh Hiên thi tập :
- Thời gian sáng tác: ở Thái Bình và Tiên Điền
- Nội dung: tâm tình của ND trong thời gian phiêu bạt.
Nam trung tạp ngâm :
-Thời gian sáng tác: làm quan ở Quảng Bình
-Nội dung: có tính chất nhật kí, ghi lại tâm tình của ND
Bắc hành tạp lục :
- Thời gian sáng tác: đi sứ ở Trung Quốc
Nội dung: Những điều tai nghe mắt thấy trên đường đi
* Tho chu~ N�m
TruyƯn KiỊu, V�n Chi�u h�n..
-> S� nghiƯp v�n h�c cđa NguyƠn Du víi nh�ng s�ng t�o lín c� gi� tr� c� vỊ ch� H�n v� ch� N�m, xu�t s�c nh�t d?nh cao nh?t l� "TruyƯn KiỊu".


II.Truyện Kiều :
1. Nguồn gốc
II.Truyện Kiều :

2 Thể loại:

3. To?m tắt : 3 phần





- Truyện thơ
- Vi?t chữ Nôm, theo thể lục bát.
- Dài 3254 câu.
- Gặp gỡ đính ước.
- Gia biến lưu lạc.
- Đoàn tụ.
4. Vị trí :
- Đỉnh cao chói lọi của nền văn học Việt Nam, một trong những kiệt tác của văn học thế giới, và của nghệ thuật thi ca Ti?ng Vi?t.
LƯỢC TRUYỆN  
- Truyện Kiều gồm có 3254 câu, trừ đoạn mở bài và đoạn kết, có thể chia làm sáu hồi:
-  Đoạn mở bài (câu 1-38): Tác giả đem cái thuyết "tài mệnh tương đố" (tài và mệnh ghét nhau) nêu lên làm luận đề cuốn truyện. Rồi tác giả nói gia thế và tả tài sắc hai chị em Thúy Kiều.
   I. Thúy Kiều và Kim Trọng đính ước với nhau (câu 39-528).
- Thúy Kiều cùng hai em là Thúy Vân và Vương Quan, nhân đi chơi thanh minh, gặp mộ Đạm Tiên là một người kỹ nữ xưa có tài sắc mà số mệnh không ra gì; lúc sắp về, lại gặp Kim Trọng, hai bên bắt đầu yêu nhau. Kiều về nhà, nghĩ đến thân thế Đạm Tiên mà lo cho hậu vận của mình; lại nhớ đến Kim Trọng, không biết duyên phận sẽ ra thế nào. Kim Trọng từ khi biết Kiều cũng đem lòng tưởng nhớ, rồi tìm đến ở cạnh nhà Kiều, nhân thế mà hai bên gặp nhau và thề nguyền gắn bó với nhau.
 
   II. Vương ông mắc oan. Thúy Kiều bán mình (câu 529-864).
- Sau khi Kim Trọng từ biệt Kiều về hộ tang chú thì bỗng Vương ông bị thằng bán tơ vu oan phải bắt. Kiều muốn có tiền để chuộc tội cha, phải bán mình cho Mã Giám sinh và theo về Lâm Tri.  
   III. Kiều ở thanh lâu (câu 865-1274).
- Mã Giám sinh nói dối là mua Kiều làm thiếp; thực ra, hắn chỉ là tay sai của Tú bà, một mụ chủ một ngôi hàng thanh lâu. Khi đến Lâm Tri, Kiều biết mình bị lừa, toan bề tự vận. Tú bà mới dỗ ngọt cho Kiều ra ở lầu Ngưng Bích nghỉ ngơi, hứa sẽ tìm nơi xứng đáng gả cho. Tú bà bèn lập mưu sai Sở Khanh làm ra mặt nghĩa hiệp rủ Kiều đi trốn. Đến nửa đường, Sở Khanh bỏ Kiều, Kiều bị Tú bà bắt về, ép phải ra tiếp khách.
   IV. Kiều vào tay Hoạn thư (câu 1275-1992).
- Kiều ở thanh lâu ba năm. Sau gặp một người làng chơi là Thúc Sinh lấy Kiều làm thiếp. Nhưng vợ cả Thúc Sinh là Hoạn thư được tin, nổi ghen, sai người, nhân khi Thúc Sinh đi vắng, đến bắt Thúy Kiều đem về nhà hành hạ khổ sở.  
   V. Kiều lấy Từ Hải (câu 1993-2736).
- Kiều bỏ nhà Hoạn thư trốn đi đến ở chùa bà vãi Giác Duyên, được ít lâu bà cho Kiều sang ở nhà một người đàn bà thường đến lễ chùa là Bạc bà. Không ngờ Bạc bà cũng một phường với Tú bà, giả làm lễ cưới Kiều cho cháu mình là Bạc Hạnh để đem bán Kiều cho một hàng thanh lâu ở châu Thai. Thế là Kiều lại phải vào thanh lâu lần thứ hai. Được ít lâu, Kiều gặp một người tướng giặc là Từ Hải lấy làm vợ. Kiều nhân dịp báo ơn xưa, trả oán cũ. Nhưng không bao lâu Từ Hải mắc lừa bị giết chết. Kiều bèn đâm đầu xuống sông Tiền đường, nhưng nhờ có bà vãi Giác Duyên vớt lên đem đến ở trong am của bà.
  

VI. Kim, Kiều tái hợp (câu 2737-3240).
- Kim Trọng, sau khi về hộ tang chú, trở lại tìm Kiều; nghe tin Kiều phải bán mình, mới nghe lời Kiều dặn lúc ra đi, lấy Thúy Vân. Sau, cùng với Vương Quan đi thi đỗ, được bổ làm quan, mới dò la tin tức Kiều, rồi gặp bà vãi Giác Duyên đưa đến chỗ Kiều ở. Hai bên được đoàn tụ cùng nhau.  
- Đoạn kết (câu 3241-3254): Tác giả nhắc lại thuyết "tài mệnh tương đố" mà khuyên ta nên giữ lấy "thiện tâm".
Tâm sự tác giả trong truyện Kiều
  Truyện Kiều có thể coi là một câu truyện tâm sự của Nguyễn Du tiên sinh. Cái tâm sự ấy là cái tâm sự của một người bầy tôi trung mà vì cảnh ngộ không thể giữ trọn được chữ trung với cựu chủ. Tác giả vốn tự coi mình như một cựu thần của nhà Lê, mà gặp lúc quốc biến không thể trọn chữ trung với Lê Hoàng, lại phải ra thờ nhà Nguyễn. Tâm sự thật không khác gì Thúy Kiều đã đính ước với Kim Trọng mà vì gia biến phải bán mình cho người khác, không giữ được chữ trinh với tình quân. Bởi vậy tác giả mới mượn truyện nàng Kiều để ký thác tâm sự của mình.

5. Giá trị của Truyện Kiều :
a. Giá trị nội dung :
* Giá trị hiện thực :
- Truyện Kiều là một bức tranh về một xã hội bất công, tàn bạo.
- Số phận bất hạnh của một người phụ nữ đức hạnh, tài hoa trong xã hội phong kiến.
* Giá trị nhân đạo sâu sắc :
- Truyện Kiều đề cao tình yêu tự do khát vọng công lý và ca ngợi phẩm chất cao đẹp của con người.
- Truyện Kiều là tiếng nói lên án các thế lực tàn bạo chà đạp lên quyền sống con người.

b. Giá trị nghệ thuật :

Truyện Kiều là một kiệt tác nghệ thuật .
Là sự kết tinh thành tựu văn học dân tộc trên hai phương diện ngôn ngữ và thể loại.
( Ngoõn ngửừ baực hoùc + ngoõn ngửừ bỡnh daõn .Theồ thụ: luùc baựt )
Thành công của Nguyễn Du là trên tất cả các phương diện mà đặc sắc nhất là nghệ thuật xây dựng nhân vật. (Mieõu taỷ taõm lớ nhaõn vaọt,taỷ caỷnh )
Truyện Kiều là tập đại thành của ngôn ngữ văn học dân tộc.


III. Tổng kết: * (Ghi nhí. SGK trang 80)
- Nguyễn Du là thiên tài văn học , danh nhân văn hóa thế giới, nhà nhân đạo chủ nghĩa, có đóng góp to lớp đối với sự phát triển văn học dân tộc.
- Truyện Kiều là kiệt tác văn học, kết tinh giá trị hiện thực , giá trị nhân đạo và thành tựu nghệ thuật tiêu biểu của văn học dân tộc.

Nhà thơ có tài, có tâm
Một đại thi hào dân tộc,
một danh nhân văn hóa thế giới.