Bài 6. Phản xạ

TRƯỜNG THCS THẠNH THỚI AN
TỔ: HÓA – SINH – THỂ DỤC – CÔNG NGHỆ
GV:PHẠM THỊ HƯƠNG
MÔN SINH HỌC 8
THAO GIẢNG
TIẾT 6
BÀI 6: PHẢN XẠ
Khi nhìn thấy những hình ảnh sau em thấy có hiện tượng gì xảy ra :
KHỞI ĐỘNG
Tiết nước bọt
+ Sờ tay vào vật nóng
+ Bị ngứa da
Rút tay ra
Gãi
- Hiện tượng rút tay, tiết nước bọt, gãi đó là phản xạ. Vậy phản xạ là gì? Cơ sở vật chất của phản xạ là gì? Phản xạ được thực hiện nhờ cơ chế nào?
Nội dung bài học
Cấu tạo và chức năng của nơron.
Cung phản xạ
HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Quan sát hình sau và trả lời câu hỏi:
- Hãy mô tả cấu tạo của một nơron điển hình?
Bài 6 : Phản Xạ
I. Cấu tạo và chức năng của nơron
- Thân chứa nhân, xung quanh là tua ngắn (sợi nhánh)
- Sợi trục có bao miêlin tận cùng sợi trục có các cúc xinap

Bài 6 : Phản Xạ
I. Cấu tạo và chức năng của nơron
+ Cảm ứng là khả năng tiếp nhận kích thích và phản ứng lại kích thích đó dưới hình thức sinh các xung thần kinh
+ Dẫn truyền là khả năng lan truyền các xung thần kinh trong sợi thần kinh theo một chiều.
- Nơron có chức năng gì?
Cảm ứng và dẫn truyền

- Xung thần kinh được dẫn truyền từ nơron này sang nơron khác nhờ bộ phận nào ?
Nhờ các cúc xinap
Bài 6 : Phản Xạ
I. Cấu tạo và chức năng của nơron
nơron li tâm
nơron hướng tâm
nơron trung gian
- Quan sát hình sau và cho biết có mấy loại nơron ?
Bài 6 : Phản Xạ
I. Cấu tạo và chức năng của nơron
3 loại
+ Nơron hướng
+ Nơron li tâm
+ Nơron trung gian

Bảng phân biệt các loại nơron
Thân nằm bên ngoài trung ương TK
Nằm trong trung ương TK, sợi trục hướng ra cơ quan phản ứng
Truyền xung TK từ cơ quan thụ cảm đến trung ương TK
Truyền xung TK tư trung ương tới cơ quan phản ứng.
Nằm trong trung ương TK
Liên hệ giữa các nơron
Hướng dẫn truyền xung thần kinh ở nơron hướng tâm và nơron ly tâm là ngược nhau:
+ Nơron hướng tâm: dẫn truyền xung thần kinh từ cơ quan thụ cảm về TƯTK.
+ Nơron ly tâm: dẫn truyền xung thần kinh từ TƯTK đến cơ quan phản ứng.
Bài 6 : Phản Xạ
I. Cấu tạo và chức năng của nơron
1. Phản xạ là gì ? Cho ví dụ về phản xạ ở người và động vật ?
2. Nêu sự khác biệt giữa phản xạ ở động vật với hiện tượng cảm ứng ở thực vật ( ví dụ chạm tay vào cây trinh nữ thì lá cụp lại)
Thảo luận nhóm
1. Phản xạ
Bài 6 : Phản Xạ
II. Cung phản xạ
Câu 1 :
- Phản xạ là phản ứng của cơ thể để trả lời kích thích của MT dưới sự điều khiển của hệ TK
1. Phản xạ
→ tiết nước bọt
→ rụt tay lại
+ Sờ tay vào vật nóng :
+ Nhìn thấy quả chua :
Bài 6 : Phản Xạ
II. Cung phản xạ
Câu 2 .
Sự khác biệt:
- Phản xạ ở động vật có sự tham gia của hệ thần kinh : phản xạ phản ứng.
- Cảm ứng ở thực vật do thành phần đặc biệt bên trong thực hiện.
Ví dụ: Hiện tượng cụp lá ở cây hoa trinh nữ chủ yếu là những biến đổi về trương nước ở các tế bào gốc lá, không phải do thần kinh điều khiển.
1. Phản xạ
Bài 6 : Phản Xạ
II. Cung phản xạ
1. Phản xạ
- Phản xạ là phản ứng của cơ thể để trả lời kích thích của môi trường dưới sự điều khiển của hệ thần kinh. Ví dụ: Trời lạnh sởn da gà.

Bài 6 : Phản Xạ
II. Cung phản xạ
2. Cung phản xạ
Quan sát hình và cho biết :
- Những loại nơron nào tham gia vào cung phản xạ ?
Bài 6 : Phản Xạ
II. Cung phản xạ
Rễ sau
Rễ sau
Da
Cơ
B. Cung phản xạ sinh dưỡng
Rễ trước






Sơ đồ: Cung phản xạ vận động
Bài 6 : Phản Xạ
II. Cung phản xạ
2. Cung phản xạ
2. Cung phản xạ
Quan sát hình và cho biết :
- Các thành phần của một cung phản xạ ?
+ Cơ quan thụ cảm.
+ Nơron hướng tâm
+ Nơron li tâm
+ Nơron trung gian
+ Cơ quan phản ứng
Bài 6 : Phản Xạ
II. Cung phản xạ
2. Cung phản xạ
- Cung phản xạ là gì?
+ Cung phản xạ là đường dẫn truyền xung thần kinh từ cơ quan thụ cảm qua trung ương thần kinh đến cơ quan phản ứng.
Bài 6 : Phản Xạ
II. Cung phản xạ
2. Cung phản xạ

Cung phản xạ là đường dẫn truyền xung thần kinh từ cơ quan thụ cảm qua trung ương thần kinh đến cơ quan phản ứng.
Cung phản xạ gồm:
+ Cơ quan thụ cảm
+ Nơron hướng tâm
+ Nơron li tâm
+ Nơron trung gian
+ Cơ quan phản ứng
Bài 6 : Phản Xạ
II. Cung phản xạ
3. Vòng phản xạ
Đọc thông tin trong SGk, quan sát sơ đồ sau và trả lời câu hỏi:
- Quan sát hình sau, phân tích đường dẫn truyền xung thần kinh của phản xạ trên?
Bài 6 : Phản Xạ
II. Cung phản xạ
3. Vòng phản xạ
(nơ ron li tâm)
Bị nóng (kích thich)
ngón tay
Cơ quan thụ cảm ở da
(nơ ron hướng tâm)
Rút tay lại
Tuỷ sống (phân tích)
Nơ ron trung gian
Bài 6 : Phản Xạ
II. Cung phản xạ
3. vòng phản xạ
- Thế nào là vòng phản xạ?
Bài 6 : Phản Xạ
II. Cung phản xạ
Xung
TK
li tâm
Cơ quan thụ cảm tiếp nhận kt
Xung
TK hướng tâm
3. Vòng phản xạ
+ Vòng phản xạ là luồng TK bao gồm cung phản xạ và đường phản hồi. Đường phản hồi thông tin ngược về trung ương TK để điều chỉnh phản ứng
Bài 6 : Phản Xạ
II. Cung phản xạ
Xung
TK hướng tâm
Cơ quan thụ cảm tiếp nhận kt
Xung
TK
li tâm
3. Vòng phản xạ
-Vòng phản xạ có ý nghĩa như thế nào trong đời sống con người ?
Bài 6 : Phản Xạ
II. Cung phản xạ
Xung
TK hướng tâm
Cơ quan thụ cảm tiếp nhận kt
Xung
TK
li tâm
3. Vòng phản xạ
+ Nhờ hoạt động của của phản xạ mà cơ thể thích nghi kịp thời với sự thay đổi của môi trường
Bài 6 : Phản Xạ
II. Cung phản xạ
Xung
TK hướng tâm
Cơ quan thụ cảm tiếp nhận kt
Xung
TK
li tâm

3. Vòng phản xạ
Vòng phản xạ là luồng TK bao gồm cung phản xạ và đường phản hồi. Đường phản hồi thông tin ngược về trung ương TK để điều chỉnh phản ứng.
Bài 6 : Phản Xạ
II. Cung phản xạ
Vận dụng
2. Vai trò của Nơron cảm giác là ?
Truyền xung thần kinh về trung ương.
Truyền xung thàn kinh đến cơ quan cảm ứng.
Liên hệ giữa các nơ ron.
Nối các vùng khác nhau trong trung ương thần kinh.
Vận dụng
Để bảo vệ các tế bào thần kinh cũng như não bộ em cần làm gì ?
Ngủ đủ giấc ( 7 – 8 tiếng / ngày đêm)
Uống đủ lương nước( 1,5 – 2 lít / ngày
Không hút thuốc lá
Không uống rượu bia và các chất kích thích ( hêrôin,…)
Tránh thẳng lo âu.
- Khi kim đâm vào tay
Ví dụ khi bị kim đâm vào tay, em hãy phân tích đường đi của xung thần kinh trong phản xạ đó
Rút tay lại
- Kim (kích thích)
Cơ quan thụ cảm da
(tiếp nhận kích thích, phản ứng bằng cách phát sinh xung TK)
Nơron hướng tâm
TƯTK tuỷ sống
(phân tích, phát sinh xung TK đ/chỉnh )
Nơron li tâm
Cơ quan phản ứng
(cơ ở ngón tay và bắp tay)
co tay, rụt lại.
Hướng dẫn về nhà
Em hãy quan sát hình vẽ ( trang 24) và cho biết bộ xương được chia làm mấy phần cơ bản?
- Chức năng của bộ xương
- Thế nào là 1 khớp xương?
- Có mấy loại khớp xương?
Tìm hiểu thông tin về bài 7: Bộ xương