Bài 6. Miêu tả trong văn bản tự sự

CHÀO MỪNG QUÍ THẦY CÔ
VỀ DỰ TIẾT THAO GIẢNG
LỚP: 9A3
KIỂM TRA BÀI CŨ
Nêu sự cần thiết của việc tóm tắt văn bản tự sự?
MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN
TỰ SỰ
TIẾT 33 : TẬP LÀM VĂN
I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự
Vua Quang Trung lại truyền lấy sáu chục tấm ván, cứ ghép liền ba tấm làm một bức, bên ngoài lấy rơm dấp nước phủ kín, tất cả là hai mươi bức. Đoạn kén hạng lính khoẻ mạnh, cứ mười người khênh một bức, lưng giắt dao ngắn, hai mươi người khác đều cầm binh khí theo sau, dàn thành trận chữ “nhất”, vua Quang Trung cưỡi voi đi đốc thúc, mờ sáng ngày mùng 5 tiến sát đồn Ngọc Hồi. Quân Thanh nổ súng bắn ra, chẳng trúng người nào cả. Nhân có gió bắc, quân Thanh bèn dùng ống phun khói lửa ra, khói toả mù trời, cách gang tấc không thấy gì, hòng làm cho quân Nam rối loạn. Không ngờ trong chốc lát trời bỗng trở gió nam, thành ra quân Thanh lại tự làm hại mình.
Vua Quang Trung liền gấp rút sai đội khiêng ván vừa che vừa xông thẳng lên trước. Khi gươm giáo của hai bên đã chạm nhau thì quăng ván xuống đất, ai nấy cầm dao ngắn chém bừa, những người cầm binh khí theo sau cũng nhất tề xông tới mà đánh.
Quân Thanh chống không nổi, bỏ chạy tán loạn giày xéo lên nhau mà chết. Tên Thái thú Điền Châu là Sầm Nghi Đống tự thắt cổ chết. Quân Tây Sơn thừa thế chém giết lung tung thây nằm đầy đồng, máu chảy thành suối, quân Thanh đại bại.
(Ngô gia văn phái, Hoàng Lê nhất thống chí)
a. Đoạn trích kể về trận đánh nào? Trong trận đánh đó, nhân vật vua Quang Trung làm gì, xuất hiện như thế nào?
Đáp án:
- Kể việc vua Quang Trung chỉ huy tướng sĩ đánh đồn Ngọc Hồi.
- Quang Trung xuất hiện có hành động mạnh mẽ, quyết đoán, xông xáo, nhanh gọn,…như một người anh hùng ra trận đánh giặc.
b. Chỉ ra các chi tiết miêu tả trong đoạn trích, các chi tiết ấy nhằm thể hiện đối tượng nào?
Đáp án:
- Nhân có gió bắc, quân Thanh bèn dùng ống phun khói lửa ra, khói tỏa mù trời, cách gang tấc, không thấy gì, hòng làm cho quân Nam rối loạn, không ngờ trong chốc lát tời bỗng trở gió nam, thành ra quân Thanh tự làm hại mình.
- Quân Thanh chống không nổi bỏ chạy, tán loạn giày xéo lên nhau.
- Quân Tây Sơn thừa thế, chém giết lung tung, thây năm đầy đồng.
* Các chi tiết miêu tả đó nhằm thể hiện tinh thần dũng cảm của quân Tây Sơn và sự thất bại của quân Thanh.
c. Học sinh đọc câu hỏi SGK và trả lời câu hỏi
? Nếu chỉ kể sự việc diễn ra như thế thì nhân vật vua Quang Trung có nổi bật không, trận đánh có sinh động không? Tại sao? So sánh các sự việc chính mà bạn đó đã nêu với cách miêu tả trong đoạn trích để có thể rút ra nhận xét: yếu tố miêu tả có vai trò như thế nào trong văn bản tự sự?
GHI NHỚ :
Trong van b?n t? s?, s? miờu t? c? th?, chi ti?t v? c?nh v?t, nhõn v?t v� s? vi?c cú tỏc d?ng l�m cho cõu chuy?n tr? nờn h?p d?n, g?i c?m, sinh d?ng.
Qua bài học, em hãy vẽ sở đồ tư duy về tác dụng yếu tố miêu tả trong đoạn văn tự sự của SGK .
Tác dụng yếu tố miêu tả qua đoạn trích
Sự chỉ huy tài giỏi của
vua Quang Trung
Trận đánh đồn Ngọc Hồi
sinh động, hấp dẫn
II. Luyện tập:
Bài tập 1: Tìm những yếu tố tả người và tả cảnh trong đoạn trích vừa học “Cảnh ngày xuân”. Phân tích giá trị của những yếu tố miêu tả ấy trong việc thể hiện nội dung đoạn trích?
* Tả cảnh:
- Cỏ non xanh tận chân trời,
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.
- Nao nao dòng nước uốn quanh,
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.
* Tả người:
- Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước áo quần như nêm.
- Tà tà bóng ngã về tây,
Chị em thơ thẩn dan tay ra về.
* Tác dụng: Nhờ có yếu tố miêu tả giúp cảnh vật và con người như hiện ra trước mắt người đọc. Cảnh mùa xuân tươi đẹp còn chị em Thúy Kiều: vừa đi vừa chơi, tha thẩn nắm tay nhau bên dong suối nhỏ.
4. Củng cố:
Nhắc lại tác dụng yếu tố miêu tả trong văn tự sự như thế nào ?
5. Dặn dò:
- Học thuộc ghi nhớ, xem lại bài ghi và các bài tập đã làm.
- Về nhà làm bài tập số 3 (SGK-trang 92).
- Tiết sau viết bài tập làm văn số 2.
CẢM ƠN THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM
HỌC SINH !