Bài 6. Lực ma sát

KÍNH CHÀO QUÍ THẦY CÔ
TẬP THỂ LỚP 8A3
Kiểm tra MI?NG
Câu 1:
Nêu đặc điểm của hai lực cân bằng ?
Giải bài 5.2/9(VBT)
Câu 2: Nêu tác dụng của hai cân bằng tác dụng lên một vật? Chuyển động này gọi là gì?
Giải bài 5.3 /9(VBT)

Câu1: Đặc điểm của hai lực cân bằng:
Hai l?c cùng đặt lên một vật,
(cùng điểm đặt) cùng cường độ,
cùng phương nhưng ngược chiều
Bài 5.2 (Câu D)

Câu 2: Tác dụng của hai cân bằng
lên một vật: Vật đang đứng yên sẽ tiếp
tục đứng yên, vật đang chuyển động sẽ
tiếp tục chuyển động thẳng đều.
Chuyển động này được gọi là chuyển
động theo quán tính
Bài 5.3 (Câu D)
Môn vật lý
lớp 8
Tiết 6
LỰC MA SÁT
Lực ma sát
Khi bánh xe đạp đang quay, nếu bóp nhẹ phanh
thì vành bánh chuyển động chậm lại.
Lực sinh ra do má phanh...............lên vành bánh, ..................chuyển động của vành được gọi là...................
Nếu bóp phanh mạnh thì bánh xe ngừng quay và...........trên mặt đường, khi đó có lực ma sát trượt giữa bánh xe và.................
I. Khi nào có lực ma sát?
1. Lùc ma s¸t tr­ît:
Thu thập thông tin trong SGK trang 21.
Sau đó điền v�o chỗ trống:
ép sát
ngăn cản
lực ma sát trượt
trượt
mặt đường

1
2
3
4
5
Tiết 6
Lùc ma s¸t tr­ît sinh ra khi mét vËt tr­ît trªn bÒ mÆt cña vËt kh¸c.
C1: H·y t×m vÝ dô vÒ lùc ma s¸t tr­ît trong ®êi sèng vµ kÜ thuËt.
I. Khi nào có lực
ma sát?
1. Lùc ma s¸t tr­ît:

- Ma sát giữa trục quay bàn với ổ trục
Khi phanh xe, bánh xe ngừng quay.
Mặt lốp trượt trên đường xuất hiện ma sát
trượt làm xe nhanh chóng dừng lại
Lực ma sát
Tiết 6

* Lùc ma s¸t tr­ît sinh ra khi mét vËt tr­ît trªn bÒ mÆt cña vËt kh¸c.
C2: H·y t×m vÝ dô vÒ lùc ma s¸t lăn trong ®êi sèng vµ kÜ thuËt.
I. Khi nào có lực
ma sát?
1. Lùc ma s¸t tr­ît:

Lực ma sát
Tiết 6
2.Lực ma sát lăn:
?Lực ma sát lăn sinh ra khi một vật lăn trên bề mặt của vật khác.
- Ma sát sinh ra ở các viên bi đệm giữa trục quay với ổ trục
- Khi dịch chuyển vật nặng có thể kê những thanh hình trụ làm con lăn. Ma sát giữa con lăn với mặt trượt là ma sát lăn
* Lùc ma s¸t tr­ît sinh ra khi mét vËt tr­ît trªn bÒ mÆt cña vËt kh¸c.
I. Khi nào có lực
ma sát?
1. Lùc ma s¸t tr­ît:

Lực ma sát
Tiết 6
2.Lực ma sát lăn:
* Lực ma sát lăn sinh ra khi một vật lăn trên bề mặt của vật khác.
Hình 6.1a: Ba người đẩy hòm trượt trên
mặt sàn, khi đó giữa sàn với hòm có
ma sát trượt
Hình 6.1b: Một người đẩy hòm nhẹ nhàng
do có đệm bánh xe, khi đó giữa bánh xe
với sàn có ma sát lăn
Từ 2 trường hợp trên, chứng tỏ độ lớn của ma sát lăn rất nhỏ so với ma sát trượt
C3/21(SGK)
3. Lực ma sát nghỉ:
Hoạt động nhóm(3`)
Bảng kết qu? hoạt dộng nhóm

Tiết 6
Lực ma sát
I. Khi nào có lực
ma sát?
1. Lùc ma s¸t tr­ît:

Lực ma sát
Tiết 6
2. Lực ma sát lăn:
3. Lực ma sát nghỉ:
C4:Tại sao trong thí nghiệm trên, mặc dù có lực kéo tác dụng lên vật nặng nhưng vật vẫn đứng yên?
Vật chịu tác dụng của hai lực cân bằng
Lùc ma s¸t nghØ gi÷ cho vËt không trượt khi vËt bÞ t¸c dông cña lùc kh¸c
Fms
Fk
?1. Em có nhận xét gì về cường độ của lực ma sát nghỉ và cường độ của lực kéo khi vật vẫn đứng yên.
Cường độ của lực ma sát nghỉ bằng cường độ của lực kéo.

Fk
Fms
Tiết 6
Lực ma sát
?2. Khi cường độ của lực kéo tăng dần (giảm dần), vật vẫn đứng yên, chứng tỏ lực ma sát nghỉ cũng có cường độ ........................................
tăng dần (giảm dần)
như thế nào?
I. Khi nào có lực
ma sát?
1. Lùc ma s¸t tr­ît:

Lực ma sát
Tiết 6
2. Lực ma sát lăn:
3. Lực ma sát nghỉ:
Lực ma sát nghỉ giữ cho vật khụng tru?t khi vật bị tác dụng của lực khác
C5: Hãy tìm ví dụ về lực ma sát nghỉ trong đời sống và kĩ thuật.
- Trong đời sống, nhờ có ma sát nghỉ người ta mới đi lại được
- Trong dây chuyền sản xuất của nhiều nhà máy, các sản phẩm ( như bao xi măng, các linh kiện ) di chuyển cùng với băng truyền tải nhờ lực ma sát nghỉ
II. L?C MA TRONG D?I S?NG V� KI THU?T
I. KHI NÀO CÓ LỰC
MA SÁT
1. Lùc ma s¸t tr­ît:

Lực ma sát
Tiết 6
2. Lực ma sát lăn:
3. Lực ma sát nghỉ:
II. L?C MA TRONG D?I S?NG V� KI THU?T
1. Lực ma sát có thể có hại:
Hãy nêu tác hại của lực ma sát v� các biện pháp l�m giảm lực ma sát trong trường hợp v? ? hỡnh a
Tác hại: Làm mòn đĩa xe
Biện pháp: Tra dầu mỡ vào xích
để làm giảm ma sát
I. KHI NÀO CÓ LỰC
MA SÁT
1. Lùc ma s¸t tr­ît:

Lực ma sát
Tiết 6
2. Lực ma sát lăn:
3. Lực ma sát nghỉ:
II. L?C MA TRONG D?I S?NG V� KI THU?T
1. Lực ma sát có thể có hại:
Hãy nêu tác hại của lực ma sát v� các biện pháp l�m giảm lực ma sát trong trường hợp v? ? hỡnh b
Tác hại: Làm mòn trục và cản trở chuyển động quay của bánh xe
Biện pháp: Thay bằng trục quay có ổ bi lực ma sát giảm 30 lần
I. KHI NÀO CÓ LỰC
MA SÁT
1. Lùc ma s¸t tr­ît:

Lực ma sát
Tiết 6
2. Lực ma sát lăn:
3. Lực ma sát nghỉ:
II. L?C MA TRONG D?I S?NG V� KI THU?T
1. Lực ma sát có thể có hại:
Hãy nêu tác hại của lực ma sát v� các biện pháp l�m giảm lực ma sát trong trường hợp v? ? hỡnh c
Khó quá!
Dễ quá!
Tác hại: Ma sát trượt làm cản trở chuyển động khi đẩy
Biện pháp: Dùng bánh xe để chuyển từ ma sát trượt thành ma sát lăn
2. Lực ma sát có thể có ích:
I. KHI NÀO CÓ LỰC
MA SÁT
1. Lùc ma s¸t tr­ît:

Lực ma sát
Tiết 6
2. Lực ma sát lăn:
3. Lực ma sát nghỉ:
II. L?C MA TRONG D?I S?NG V� KI THU?T
1. Lực ma sát có thể có hại:
2. Lực ma sát có thể có ích:
Hãy quan sát trường hợp vẽ ở hình sau v� tưởng tượng xem nếu không có lực ma sát thì sẽ xảy ra hiện tượng gì?
* Hãy tìm cách l�m tăng lực ma sát trong trường hợp n�y.
Bảng trơn không viết được
Tăng độ nhám
I. KHI NÀO CÓ LỰC
MA SÁT
1. Lùc ma s¸t tr­ît:

Lực ma sát
Tiết 6
2. Lực ma sát lăn:
3. Lực ma sát nghỉ:
II. L?C MA TRONG D?I S?NG V� KI THU?T
1. Lực ma sát có thể có hại:
2. Lực ma sát có thể có ích:
Hãy quan sát trường hợp vẽ ở hình sau v� tưởng tượng xem nếu không có lực ma sát thì sẽ xảy ra hiện tượng gì?
* Hãy tìm cách l�m tăng lực ma sát trong trường hợp n�y.
Không có ma sát thì vặn không chặt
Không có ma sát thì que diêm không sáng
Tăng độ nhám và rãnh ốc
I. KHI NÀO CÓ LỰC
MA SÁT
1. Lùc ma s¸t tr­ît:

Lực ma sát
Tiết 6
2. Lực ma sát lăn:
3. Lực ma sát nghỉ:
II. L?C MA TRONG D?I S?NG V� KI THU?T
1. Lực ma sát có thể có hại:
2. Lực ma sát có thể có ích:
Hãy quan sát trường hợp vẽ ở hình sau v� tưởng tượng xem nếu không có lực ma sát thì sẽ xảy ra hiện tượng gì?
* Hãy tìm cách l�m tăng lực ma sát trong trường hợp n�y.
Khi phanh nếu không có ma sát
thì ô tô không dừng
Tăng độ sâu của khía rãnh mặt lớp ô tô
I. KHI NÀO CÓ LỰC
MA SÁT

Lực ma sát
Tiết 6
II. L?C MA TRONG D?I S?NG V� KI THU?T
III. Vận dụng:
C8
Hãy giải thích các hiện tượng sau v�
cho biết trong các hiện tượng n�y ma sát có ích hay có hại
Khi đi trên s�n đá hoa mới lau dễ b? ngã vỡ l?c ma sỏt ngh? gi?a s�n
nh� v?i chõn ngu?i r?t nh?. Ma sỏt trong tru?ng h?p n�y l� cú ớch.
a) Khi đi trên s�n đá hoa mới lau dễ b? ngã.
b) ễ tô đi trên đường đất mềm có bùn dễ bị sa lầy.
b) ễtô đi trên đường đất mềm có bùn dễ bị sa lầy.Khi dú l?c ma sỏt lờn l?p ụ tụ quỏ nh? nờn bỏnh xe b? quay tru?t trờn m?t du?ng . Tru?ng h?p n�y l� ma sỏt cú ớch
c) Giaứy đi mãi đế bị mòn.
c) Giày ®i m·i ®Õ bÞ mßn vì ma sát của mặt đường với đế giày làm mòn đế . Ma sát trong trường hợp này là ma sát có hại
I. KHI NÀO CÓ LỰC
MA SÁT

Lực ma sát
Tiết 6
II. L?C MA TRONG D?I S?NG V� KI THU?T
III. Vận dụng:
C9
* ? bi có tác dụng gì?
* Tại sao việc phát minh ra ổ bi lại có ý nghĩa quan trọng đến sự phát triển của khoa học và công nghệ
Ổ bi có tác dụng giảm ma sát do thay ma sát trượt bằng ma sát lăn của các viên bi
Nhờ sử dụng ổ bi đã giảm được lực cản lên vật chuyển động khiến cho các máy móc hoạt động dễ dàng góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành động lực học, cơ khí, chế tạo máy móc
b) Đặt một cuốn sách lên mặt bàn nằm nghiêng so với phương ngang, cuốn sách vẫn đứng yên.
Trong các trường hợp sau đây, loại lực ma sát nào đã xuất hiện?
a) Kéo một hộp gỗ trượt trên bàn.
c) Một quả bóng lăn trên mặt đất.
Khi kéo hộp gỗ trượt trên bàn, giữa mặt bàn và hộp gỗ xuất hiện lực ma sát trượt.
Cuốn sách vẫn đứng yên thì giữa cuốn sách với mặt bàn xuất hiện lực ma sát nghỉ.
Giữa mặt đất và quả bóng có lực ma sát lăn.

Tiết 6
Lực ma sát
Giày đi mãi
đế bị mòn
Tìm từ thích hợp điền vµo chç trèng:
* Lực ma sát trượt sinh ra khi một vật .............................
của vật khác
* ........................... sinh ra khi một vật lăn trên bề mặt của vật khác
* Lực ma sát ............ giữ cho vật không trượt khi vật ........................của lực khác.
* Lực ma sát có thể ............. hoặc ..............

* Ghi nhớ
nghỉ
bị tác dụng
trượt trên bề mặt
Lực ma sát lăn
có hại
có ích
Tiết 6
Lực ma sát
HU?NG D?N H?C T?P
* D?i v?i ti?t h?c n�y :
- H?c thu�c n�i dung ghi nhí SGK/24
- L�m b�i t?p 6.1 d?n b�i 6.5 trong SBT/11
Và câu 8d (SGK)
- ��c mơc c� thĨ em ch�a bi�t SGK /24

* D?i v?i ti?t h?c ti?p theo :
Chuẩn bị " O6n ta6p5"
-
Kết thúc
Chân thành cảm ơn quí thầy cô giáo
P = U.I = I2.R =