Bài 6. Cô bé bán diêm

Người soạn:Nguyễn Thị Phượng
Trường THCS Ngọc Sơn

Kiểm tra bài cũ

Học văn bản " Tức nước vỡ bờ"- Ngô Tất Tố và
"Lão Hạc"- Nam Cao, em hiểu gì về số phận và nhân phẩm của người nông dân Việt Nam trong xã
hội thực dân phong kiến?
Tuần 6
Tiết 21-22
Bài 6
Văn bản

Cô Bé Bán Diêm
(Trích) Anđecxen
Tiết 21-22 Văn bản Cô Bé Bán Diêm Anđecxen
I - Giới thiệu chung
1- Tác giả : AnĐecxen -( 1805-1875 )
-Là nhà văn lớn người Đan Mạch nổi tiếng
với loại truyện kể cho trẻ em.
-Tác phẩm : Nàng công chúa và hạt đậu, Bầy
chim thiên nga, Bộ quần áo mới của hoàng đế,
Nàng tiên cá, Chú lính chì dũng cảm..
-Nhân vật trong truyện của An -đec - xen
thường là các em nhỏ, đồ dùng, cây cỏ, loài
vật..
-Truyện của An đec xen giàu chất nhân văn,
đượm màu sắc hư ảo và thơ mộng, ngộ
nghĩnh và thông minh, đáng yêu. Cốt truyện
hấp dẫn, cách kể sinh động, lời văn nhẹ
nhàng, trong sáng..Tất cả tạo nên vẻ đẹp lâu bền của truyện cổ tích An-đec-xen.
Tiết 21-22 Văn bản Cô Bé Bán Diêm Anđecxen
Thật hạnh phúc khi loài người có được Andersen. Người đàn ông có gương mặt khắc khổ này đã gìn giữ phần tươi trẻ nhất trong mỗi con người bằng những chuyện kể của mình. Cổ tích của Andersen dành cho mọi lứa tuổi, không có bất kỳ sự phân biệt ranh giới nào. Đã là con người, thì sẽ đọc Andersen và tìm thấy mình trong đó. Có thể ai đó sẽ cho rằng đã sang thế kỷ 21, con người đã xuống tận nơi sâu nhất của biển và đang tìm cách chinh phục không gian thì việc gì phải nghe cổ tích và tin vào điều huyễn hoặc. Không đâu, đó là điều có thật trong trái tim và tâm hồn mỗi người, không thể bị đánh tráo hoặc tiêu diệt. Bởi khi những điều như thế mất đi, trái đất sẽ trở nên quá cằn cỗi và những nụ cười sẽ không còn mang hương vị của các bông hoa. ( Ng« ThÞ Kim Cóc – b¸o Thanh niªn 1/6/2004)
Tiết 21-22 Văn bản Cô Bé Bán Diêm Anđecxen
I - Tìm hiểu chung
1- Tác giả- ( 1805-1875 )
-Là nhà văn lớn người Đan Mạch nổi tiếng với loại truyện kể cho trẻ em.
-Tác phẩm : Nàng công chúa và hạt đậu, Bầy chim thiên nga, Bộ quần áo mới của hoàng đế, Nàng tiên cá, Chú lính chì dũng cảm..
-Nhân vật trong truyện của An-đec-xen thường là các em nhỏ, đồ dùng, cây cỏ, con vật.
-Truyện của An đec xen giàu chất nhân văn, đượm màu sắc hư ảo và thơ mộng, ngộ nghĩnh và thông minh, đáng yêu. Cốt truyện hấp dẫn, cách kể sinh động, lời văn nhẹ nhàng, trong sáng..Tất cả tạo nên vẻ đẹp lâu bền của truyện cổ tích An-đec-xen.
2- Tác phẩm
-Viết vào năm 1845, khi nhà văn đã có trên 20 năm cầm bút
II. Đọc, hiểu văn bản
1.Đọc, Chú thích, Tóm tắt
Tiết 21-22 Văn bản Cô Bé Bán Diêm Anđecxen
Chậm rãi, cảm thông , chú ý phân biệt cảnh thực và cảnh mộng sau từng lần cô bé quẹt diêm
Lưu ý chú thích (4),(7),(9),(10),(11),(12)
Em bé mồ côi mẹ phải đi bán diêm trong đêm giao thừa rét buốt. Em chẳng dám về nhà vì sợ bố đánh, đành ngồi nép vào góc tường, liên tục quẹt diêm để sưởi. Hết một bao diêm thì em bé chết cóng trong giấc mơ cùng bà nội lên trời.Sáng hôm sau-mồng 1 Tết, mọi người qua đường vẫn thản nhiên nhìn cảnh tượng thương tâm.
I. Tìm hiểu chung
II.Đọc hiểu văn bản
1.Đọc, Chú thích, Tóm tắt
2- Bố cục


3- Phân tích
a- Hoàn cảnh của cô bé bán
diêm:

Tiết 21-22 Văn bản Cô Bé Bán Diêm Anđecxen
- 3 phần:
1.Từ đầu --> "Cứngđờ":
Hoàn cảnh của cô bé bán diêm.
2.Tiếp --> "Chầu thượng đế":
Mộng tưởng và thực tại.
3. Còn lại: Cái chết của cô bé.
-> Kể theo trình tự thời gian và sự việc. Cách kể phổ biến trong truyện cổ tích
* Gia cảnh:
- Mồ côi mẹ, bà mất.
- Nhà nghèo.
- Sống chui rúc trong 1 xó tối tăm.
- Luôn bị bố mắng nhiếc, chửi rủa.
- Phải đi bán diêm kiếm sống.
--> Đáng thương, thiếu thốn cả vật chất lẫn tinh thần.
*Đêm giao thừa, rét dữ dội, ngoài đường tuyết
rơi trắng xoá
+ Đầu trần, chân đất
+ Bụng đói, rét
+ Ngồi nép trong 1 góc tường
+ Không dám về nhà (Sợ bố đánh)
><
+ Cửa sổ mọi nhà sáng rực ánh đèn.
+ Sực sức mùi ngỗng quay.
-> NT tương phản đối lập ( giữa sự vui vẻ, ấm áp,
no đủ của những người xung quanh với sự thiếu
thốn, đói rét sợ hãi của em bé)
-"Cái xó tối tăm" >< "Ngôi nhà xinh xắn có
dây thường xuân bao quanh"
-Trời đông giá rét tuyết rơi >chân đất
-> Tương phản giữa hiện tại đau thương và quá khứ ngập tràn hạnh phúc, tương phản giữa khung cảnh thiên nhiên lạnh giá và cô bé phong phanh rách rưới
Tiết 21-22 Văn bản Cô Bé Bán Diêm Anđecxen
II. Đọc, hiểu văn bản
1.Đọc, Chú thích,Tóm tắt
2- Bố cục
3- Phân tích
a-Hoàn cảnh của cô bé bán diêm:
=>Nhỏ nhoi, đơn độc, đói rét, bị đày ải, không nhận được bất kỳ một sự quan tâm nào. Đó là một em bé khốn khổ và vô cùng đáng thương.

Tiết 21-22 Văn bản Cô Bé Bán Diêm Anđecxen
II. Đọc, hiểu văn bản
1.Đọc, Chú thích, Tóm tắt
2- Bố cục
3- Phân tích
a- Hình ảnh của cô bé bán diêm:
b- Mộng tưởng và thực tại

b. Mộng tưởng và thực tại
Lần thứ nhất:








b. Mộng tưởng và thực tại
Lần thứ hai:

b. Mộng tưởng và thực tại
Lần thứ ba:








b. Mộng tưởng và thực tại
Lần thứ tư:








b. Mộng tưởng và thực tại
Lần thứ năm:








Tiết 21-22 Văn bản Cô Bé Bán Diêm Anđecxen
Tiết 21-22 Văn bản Cô Bé Bán Diêm Anđecxen
->Phù hợp với tâm lý trẻ thơ và hình ảnh thực tại của cô bé lúc bấy giờ.
Ước mơ của tuổi thơ thật kỳ diệu và niềm khao khát cũng thật chính đáng : c/s không đói rét, ấm áp tình cảm của người thân.
->Tương phản, đan xen giữa mộng ảo và thực tại phũ phàng ->Làm nổi bật tình cảnh và khao khát ước mơ của cô bé bán diêm.
->Nỗi đau to lớn của An-đec-xen. Ông muốn nhắc khẽ ai đó đang được sống trong vòng tay yêu thương của bố mẹ nên biết cảm thông với nỗi khổ tâm, nỗi đau thương của các bạn nhỏ bất hạnh. Bởi lẽ biết san sẻ cùng đồng loại cũng là 1 hạnh phúc.
- Chết vì giá rét.ngồi giữa những bao diêm
- Cô bé có đôi má hồng, đôi môi đang mỉn cười
-> em bé đáng yêu như 1 tiểu thiên thần đang ngủ.
-> Làm cho người đọc cảm thấy bớt đi sự bi thương; nỗi ám ảnh về 1 cái chết bi thương - thương tâm.
-> Nhà văn viết trong niềm xót thương vô hạn; tình thương yêu sự cảm thông ấy đã khiến nhà văn miêu tả hình ảnh đau thương nhưng rất đẹp của cô bé bán diêm.
->Lên án XH thờ ơ với những nỗi bất hạnh của người nghèo, không mang lại hạnh phúc cho trẻ thơ.
Tiết 21-22 Văn bản Cô Bé Bán Diêm Anđecxen
II. Đọc, hiểu văn bản
1. Đọc, chú thích, tóm tắt
2- Bố cục
3- Phân tích
a-Hình ảnh của cô bé bán diêm:
b-Mộng tưởng và thực tại
c-Cái chết của cô bé bán diêm

c. Cái chết của cô bé bán diêm:
- Hình ảnh thương tâm.
- Mọi người thờ ơ đến tàn nhẫn.
Lòng nhân đạo của nhà văn.


Tổng kết







1- Nghệ thuật:
+ Đan xen giữa các yếu tố thật và ảo
+ Kết hợp tự sự, miêu tả và biểu cảm.
+ Kết cấu truyện theo lối tương phản, đối lập.



2- Nội dung:
Truyện biểu hiện niềm thương cảm của tác giả đối với trẻ thơ lam lũ đã nói lên ước mơ được sống tốt đẹp của trẻ thơ.
Luyện tập
Nhận định nào nói đúng nhất về truyện "Cô bé bán diêm":
Kể về số phận bất hạnh của một em bé nghèo khổ phải đi bán diêm vào đêm giao thừa.
Gián tiếp lên án bộ mặt của xã hội nơi cô bé bán diêm đang sinh sống, đó là một cõi không có tình người.
Thể hiện niềm thương cảm của nhà văn đối với những em bé nghèo khổ.
Cả ba đáp án trên.
2. Từ truyện Cô bé bán diêm, chúng ta thấy trách nhiệm của người lớn đối với trẻ em như thế nào? Ngược lại, trách nhiệm của trẻ em đối với người lớn và xã hội ngày nay cần chú ý những điểm gì?
3. Các em hãy nghe bài hát về cô bé bán diêm và nêu cảm nhận của mình sau khi học xong câu chuyện này?







Hướng dẫn học ở nhà

- Học thuộc ghi nhớ
Tóm tắt tác phẩm
Soạn bài : Đánh nhau với
cối xay gió:
+ Tóm tắt
+ Phân tích hai nhân vật
Đôn - ki - hô - tê và xan -
trô Pan - xa