Bài 6. Cô bé bán diêm

Văn bản:
bé
Cô
bán
diêm
(Truyện An-đec-xen)
(trích)
GV hướng dẫn : Trần văn tác
SV thực hiện : Phan thị vân anh

CÔ BÉ BÁN DIÊM
I – Tác giả - Tác phẩm
Tác giả
? Nêu hiểu biết của em về An-đéc-xen?
An-dộc-xen (18 05 - 1875) l� nh� van Dan M?ch.
Ông sinh ra trong 1 gia dỡnh nghèo: bố là thợ giầy; 1816 cha mất; mẹ tái giá; ông phải tự lập để kiếm sống. 1819 được giám đốc nhà hát là Cô-len cấp học bổng để cho học tiếp.
- 1835-1945 là thời k? ông sáng tác nhiều và có chất lượng.
- Truyện của ông nhẹ nhàng, tươi mát, toát lên lòng thương yêu con người và niềm tin vào sự thắng lợi cuối cùng của cái tốt đẹp trên thế gian.
AN - ĐÉC - XEN
Tiết 21:
Các tác phẩm của ông: Bầy chim thiên nga; Nàng tiên cá; nàng công chúa và hạt đậu;…một số tác phẩm được dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới.
2. Tác phẩm
? Nêu hiểu biết của em
về tác phẩm?

Văn bản được trích gần hết truyện ngắn Cô bé bán diêm của An-đéc-xen.
II – Đọc – Tìm hiểu chung
Đọc
Đây là văn bản tự sự ta cần đọc với giọng trầm tĩnh để thể hiện được tâm trạng của nhân vật.
2. Tóm tắt.
Em bÐ må c«i mÑ ph¶i ®i b¸n diªm trong ®ªm giao thõa rÐt m­ít. Em ch¼ng d¸m vÒ nhµ vì sî bè ®¸nh, ®µnh ngåi nÐp vµo 1 gãc t­êng, liªn tôc quÑt diªm ®Ó s­ëi. HÕt 1 bao diªm thì em ®· chÕt cãng trong giÊc m¬ cïng bµ néi lªn trêi. S¸ng h«m sau, mäi ng­êi vÉn th¶n nhiªn nhìn c¶nh t­îng th­¬ng t©m Êy.
3. Giải thích từ khó
Hiền hậu: Hiền lành và tốt bụng
Tiêu tán: Mất đi hoàn toàn, tan biến hất không còn gì.
Gió bấc: Gió lạnh thổi từ hướng Bắc.

4. Bố cục:
? Đoạn trích có thể chia làm mấy phần? Nội dung từng phần?
3 phần
Phần 1: Từ đầu….cứng đờ ra: Hoàn cảnh của cô bé bán diêm.
Phần 2: Tiếp…thượng đế: Hiện thực và mộng tưởng
Phần 3: Còn lại: Cái chết của em bé bán diêm
III – Phân tích
Em bé bán diêm trong đêm giao thừa
Gia cảnh
? Em hãy cho biết hoàn cảnh của cô bé bán diêm?
Mẹ chết, bà nội cũng qua đời, em sống với bố.
Nhà nghèo sống chui rúc trong một xó tối tăm.
Bố khó tính, luôn chửi mắng.
Phải đi bán diêm để kiếm sống.
b. Hoàn cảnh cô bé đi bán diêm
? Em bé đi bán diêm trong hoàn cảnh như thế nào? (Thời gian? Không gian?)

Thời gian: Đêm giao thừa
Không gian: trời giá rét, tuyết rơi
Em bé đầu trần, chân đất
? Qua đây em có nhận xét gì về số phận của em bé bán diêm?

Số phận rất đáng thương và bất hạnh
? Hình ảnh cô bé bán diêm trong đêm giao thừa được tác
giả khắc họa bằng nghệ thuật gì?
Nghệ thuật tương phản đối lập trong một hoàn cảnh đặc biệt giữa một em bé trong đêm giao thừa bụng đói, đầu trần, chân đất, đi trong trời giá rét tuyết rơi với cảnh mọi nhà đều sáng đèn trong không khí ấm áp chuẩn bị để đón giao thừa với những bàn thức ăn đầy ắp.
? Em có nhận xét gì về hoàn cảnh của cô bé?
Em bé nhỏ nhoi, cô độc, đói rét bị đầy ải khổ cực, em rất khốn khổ và bất hạnh.
? Đúng trước hoàn cảnh ấy em có cảm nghĩ gì?
Cảm thương cho số phận bất hạnh của em bé bán diêm.
2. Những thực tế và mộng tưởng
? Chi tiết nào được lặp đi lặp lại trong câu chuyện?
5 lần quẹt diêm
? Vì sao em bé lại phải quẹt diêm như vậy?
Em quẹt diêm để sưởi ấm, để tạo ra một thế giới mộng tưởng để em đắm chìm trong thế giới ảo ảnh do em tưởng tượng ra để xua đi cái giá lạnh của đêm tối.
? Trong ba lần quẹt diêm em đã mơ thấy những gì? Qua đó em mơ ước những gì?
Lần 1: Mơ thấy lò sưởi => mong được sưởi ấm trong mái nhà thân thuộc.


Lần 2: Bàn ăn thịnh soạn và ngỗng quanh => mơ được ăn ngon và khao khát được ăn.
Lần 3: Cây thông noen => mơ được vui chơi
Lần 4: Bà nội hiện về => mong được che chở và yêu thương
Lần 5: Cùng bà bay lên trời => mong ước được giải thoát khỏi nỗi bất hạnh tìm đế nơi hạnh phúc vĩnh hằng.
? Qua đây em thấy em bé là người như thế nào?
Gợi lên trước mắt người đọc vẻ đẹp hồn nhiên của một em bé ngây thơ và những mơ ước giản dị rất chính đáng là được ăn, được sưởi ấm trong đêm giá rét. Được vui chơi trong đêm giao thừa cùng với những người thân. Nhưng tất cả chỉ là mơ ước, cô bé thật đáng thương.

? Nhận xét về cách miêu tả của tác giả có gì đặc sắc?
Chi tiết lặp lại biến đổi đan xen giữa thực tại và ảo ảnh nối tiếp vụt hiện, vụt tắt => Qua đó ta thấy hiện lên thực tại một em bé bị bỏ rơi, đói rét cô độc và khao khát tình yêu thương được no ấm yên vui.

? Thái độ của nhà văn khi tạo ra những hình ảnh thiên đường ấy?
Thể hiện lòng nhân ái, lãng mạn của nhà văn cảm thương cho số phận bất hạnh đau khổ của em bé bán diêm.
3. Cái chết của cô bé bán diêm
? Khi đọc câu văn: “trong buổi sáng lạnh lẽo ấy … em đã chết vì giá rét trong đêm giao thừa” gợi cho em cảm xúc gì?
Xót thương cho số phận cuộc đời của em bé bán diêm.
? Số phận của em bé ra sao sau đêm giao thừa?
Em bé chết, một cái chết đau lòng, không đáng có.
Số phận của em bé hoàn toàn bất hạnh.
? Tình cảm và thái độ của mọi người khi nhìn thấy cảnh tượng đó như thế nào?
Mọi người thờ ơ trước cái chết của em bé bán diêm bất hạnh trong đêm giao thừa.
? Qua đây nói lên điều gì?
Cả một xã hội vô tình, lạnh lùng và thờ ơ.
? Em có nhận xát gì về cái chết của em bé bán diêm?
Cái chết của em bé là một cái chất trong sự toại nguyện, em chết để đi đến nơi hạnh phúc vĩnh hằng có bà và được yêu thương.
? Cảnh huy hoàng trong lúc hai bà cháu bay lên trời đón niềm vui đầu năm thật hay chỉ là ảo ảnh?
Đó chỉ là ảo ảnh do em tưởng tượng ra mà thôi chư không phải là hiện thực vì hiện thực của em quá đau khổ và bất hạnh, mẹ mất, bà nội qua đời, bố khó tính, nhà lại nghèo em phải đi bán diêm trong đêm giá rét.
? Qua đây thể hiện thái độ gì của nhà văn với em bé?
Thương cảm và yêu thương em bé, xót thương cho số phận bất hạnh.
? Chi tiết nào khi miêu tả về em bé tác giả đã thể hiên tấm lòng ấy?
Chi tiết : em bé chết nhưng đôi môi hồng, đôi môi dang mỉm cười.
? Hình ảnh nào gợi cho em cảm động nhất? Vì sao?
? Tại sao nói “ Cô bé bán diêm” là một bài ca về lòng nhân ái với con người nói chung và với trẻ em nói riêng?
Tác phẩm thể hiện lòng nhân ái yêu thương với em bé có cuộc đời và số phận bất hạnh
Giáo dục lòng yêu thương mọi người trong xã hội.
IV – Tổng kết
1. Nghệ thuật
? Trong tác phẩm tác giả đã sử dụng những nghệ thuật gì?
2. Nội dung
? Nêu nội dung của văn bản này?
* Ghi nhớ: SGK-tr 68.


V – Củng cố - dặn dò
1. Củng cố
? Cảm nghĩ của em khi vừa đọc qua đoạn trích?
? Liên hệ bản thân: Em sẽ làm gì khi trên đường gặp một em bé ăn xin?
2. Dặn dò
Học bài cũ
Chuẩn bị bài “Đánh nhau với cối xay gió”.