Bài 6. Cô bé bán diêm

BÀI 6 ÔN TẬP VĂN BẢN: CÔ BÉ BÁN DIÊM
1. Bài tập: Em hãy nêu khái quát những nét nổi bật về nhà văn, tóm tắt truyện, khái quát những thành công về nội dung và nghệ thuật của truyện ?
1. Giới thiệu thêm về tác giả, tác phẩm:
- Anđecxen là nhà văn nổi tiếng của Đan Mạch và thế giới. Ông có sở trường về những truyện viết cho trẻ em.
Truyện của ông, dù là truyện thần tiên hay truyện đời, đều bắt nguồn từ cuộc sống và đều chứa đựng một ý nghĩa nhân loại rất sâu sắc.
Nhân vật của ông, từ thần tiên cho đến người đời, từ muông thú đến những vật tưởng như vô tri vô giác đều có một sinh mệnh và một linh hồn vô cùng phong phú. Cho nên, truyện của ông, dù viết ở những thế kỉ trước mà đến nay người đọc vẫn thấy gần gũi, chân thật.
Đúng như Pautôpxki - nhà văn Liên Xô nổi tiếng đã nhận xét: "Trong mỗi truyện cổ tích cho trẻ con của ông còn có một truyện cổ tích khác mà chỉ người lớn mới có thể hiểu hết ý nghĩa... Ông là nhà thơ của những người nghèo khổ. Ông là một ca sĩ bình dân. Cả cuộc đời ông chứng tỏ rằng kho báu của nghệ thuật chân chính chỉ có ở trong tri thức của nhân dân và không ở một nơi nào khác".
BÀI 6 ÔN TẬP VĂN BẢN: CÔ BÉ BÁN DIÊM
1. Bài tập 1
1. Giới thiệu thêm về tác giả, tác phẩm:
2. Tóm Tắt truyện “Cô bé bán diêm”
- Cô bé bán diêm nhà nghèo, mồ côi mẹ, sống cùng người cha vo tâm. Trong đêm giao thừa tối tam rét mướt cô bé đầu trần, chân đất đi bán diêm. Cô không bán được bao diêm nào nhưng không dám về nhà vì sợ bố mắng. Mọi người qua đường nhưng không ai bố thí cho em lấy một đồng hay mua cho em một bao diêm. Ngồi trong xó tường rét mướt em đánh liều quẹt diêm để sưới. Mỗi lần quẹt diêm là một mộng tưởng đẹp đẽ đối lập với hiện thực phũ phàng. Cuối cùng em đã chết trong đem giao thừa rét buốt đó. Sáng hôm sau mọi người ra đường và nhìn thấy một em bé đã chết và họ bảo nhau: Chắc là vì nó rét quá.
BÀI 6 ÔN TẬP VĂN BẢN: CÔ BÉ BÁN DIÊM
1. Bài tập 1
1. Giới thiệu thêm về tác giả, tác phẩm:
2. Tóm Tắt truyện “Cô bé bán diêm”:
3. Khái quát những thành công về nội dung và nghệ thuật của truyện “Cô bé bán diêm”
a. Nội dung:
- Tryện ngắn đã tái hiện được hiện thực về tình cảnh khốn khổ của “Cô bé bán diêm”, đồng thời vẽ lên thế giới mộng tưởng với những khát khao đến tội nghiệp của “Cô bé bán diêm”:
+ Khát khao được sống trong tình yêu thương.
+ Khát khao được thoát khỏi cuộc đời buồn đau, khổ ải.
- Cũng qua đó, ta hiểu được tấm lòng trắc ẩn và niềm cảm thương chân thành của nhà văn đối với những số phận phải chịu nhiều thiệt thòi, bất hạnh.
b. Nghệ thuật :
- Nghệ thuật đối lập, hình ảnh tương phản
- Hình ảnh ảo - thực đan xen.
- Kết hợp hài hoà giữa tự sự, miêu tả và biểu cảm.
BÀI 6 ÔN TẬP VĂN BẢN: CÔ BÉ BÁN DIÊM
1. Bài tập 1
1. Giới thiệu thêm về tác giả, tác phẩm:
2. Tóm Tắt truyện “Cô bé bán diêm”:
3. Khái quát những thành công về nội dung và nghệ thuật của truyện “Cô bé bán diêm”
a. Nội dung:
b. Nghệ thuật :
c. khái quát chung:
Với câu chuyện về cuộc đời cô bé bán diêm, nhà văn An đecxen đã gửi tới mọi người bức thông điệp: Hãy yêu thương trẻ em, hãy giành cho trẻ em một cuộc sống bình yên và hạnh phúc! Hãy cho trẻ em một mái ấm gia đình! Hãy biến những mộng tưởng đằng sau ánh lửa diêm thành hiện thực cho trẻ thơ.
BÀI 6 ÔN TẬP VĂN BẢN: CÔ BÉ BÁN DIÊM
2. Bài tập 2: Bài tập trắc nghiệm
Câu 1. Biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng để làm nổi bật hoàn cảnh của Cô bé bán diêm?
a. Ẩn dụ b. Tương phản c. Liệt kê d. So sánh
Câu 2. Nghệ thuật nổi bật nhất trong cách kể chuyện của Anđecxen ở truyện “Cô bé bán diêm”
a. Sử dụng nhiều hình ảnh tương đồng với nhau.
b. Sử dụng nhiều hình ảnh tương phản
c. Sử dụng nhiều từ tượng thanh, tượng hình.
d. Đan xen giữa hiện thực và mộng ảo
Câu 3. Sự thông cảm, tình thương yêu của nhà văn dành cho “Cô bé bán diêm” được thể hiện qua những chi tiết nào?
a. Miêu tả mộng tưởng qua mỗi lần quẹt diêm;
b. Miêu tả cảnh hai bà cháu cùng bay lên trời.
c. Miêu tả thi thể cô bé với đôi má hồng và đôi môi đang mỉm cười.
d. Cả ba nội dung trên đều đúng.
BÀI 6 ÔN TẬP VĂN BẢN: CÔ BÉ BÁN DIÊM
3. Bài tập 3: Cho đoạn văn:
“Cuối cùng em đánh liều quẹt một que diêm ……. Họ đã về chầu Thượng đế”
Dấu hiệu nào cho biết thứ tự các lần quẹt diêm? Ngữ “đánh liều” cho ta biết tình trạng cô bé đó như thế nào?
Gợi ý trả lời:
- Đoạn trích kể về những lần quẹt diêm của cô bé
- Dấu hiệu: + Đánh liều quẹt một que diêm.
+ Em quẹt tất cả những que diêm còn lại
- Ngữ “đánh liều” cho ta biết tình trạng cô bé lúc đó: quá rét, không chịu nổi nữa, buộc phải quẹt diêm để sưởi ấm cho đỡ rét.
b. Đoạn trích trên được biểu đạt theo phương thức nào?
Miêu tả B. Biểu cảm C. Tự sự
D. Kết hợp tự sự + miêu tả + biểu cảm
BÀI 6 ÔN TẬP VĂN BẢN: CÔ BÉ BÁN DIÊM
4. Bài tập 4: Tại sao Anđecxen lại đặt tình huống: Cô bé đi bán diêm mà không phải bán một thứ hàng nào khác? Ý nghĩa của hình ảnh nghệ thuật này là gì?
Gợi ýtrả lời:
Nhà văn đã để cho cô bé đi bán diêm mà không phải là một thứ hàng nào khác là một dụng ý.
Vì diêm là nguồn gốc của ánh sáng, của sự ấm áp, đối lập với bầu trời đêm giao thừa tối tăm, buốt giá, đối lập với cuộc sống đen tối, lạnh lùng của đất nước Đan Mạch thế kỷ XIX, khi chủ nghĩa tư bản còn đang ngự trị.
Đó cũng là cách tác giả thể hiện thái độ phủ nhận đối với cái xã hội bất công đương thời, đồng thời thể hiện niềm tin và khát vọng sống tốt đẹp cho những con người khốn khổ.
BÀI 6 ÔN TẬP VĂN BẢN: CÔ BÉ BÁN DIÊM
5. Bài tập 5: Có ý kiến cho rằng: Những que diêm nhỏ bé kia đã trở thành "những que diêm hi vọng" của tâm hồn trẻ thơ. Em có đồng ý với ý kiến đó?
Gọi ý trả lời:
- Trong tăm tối khổ đau, những que diêm nhỏ bé thực sự là "những que diêm hi vọng" của tâm hồn trẻ thơ, bởi vì:
+ Ánh sáng ấy xua tan cái lạnh lẽo, tăm tối để em bé có thể quên đi những bất hạnh, cay đắng của kiếp mình, sống trong niềm vui giản dị với những niềm hi vọng thiêng liêng.
+ Ánh sáng lửa diêm đã thắp sáng những ước mơ đẹp đẽ, những khát khao mãnh liệt của tuổi thơ, đem đến thế giới mộng tưởng với những niềm vui, niềm hạnh phúc thực sự, những gì mà em bé không thể có được ở cuộc sống trần gian.
 Ngọn lửa diêm có ý nghĩa xoá mờ hiện thực, phủ nhận hiện thực, thắp sáng lên và giúp em bé vươn tới một thế giới tưởng tượng không còn cô đơn, khổ đau và đói rét.
BÀI 6 ÔN TẬP VĂN BẢN: CÔ BÉ BÁN DIÊM
6. Bài tập 6: Đằng sau ngòi bút kể, tả khách quan là những thái độ rất rõ ràng của tác giả. Em hãy chỉ rõ.
Gợi ý trả lời:
- Miêu tả hoàn cảnh của em bằng nỗi xót xa, thương cảm.
- Miêu tả những mộng tưởng của em bé với thái độ trân trọng, nâng niu.
- Miêu tả thái độ vô tình của những người khách qua đường mà ngầm bộc lộ sự bất bình, phẫn nộ
BÀI 6 ÔN TẬP VĂN BẢN: CÔ BÉ BÁN DIÊM
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:
Học kỹ nội dung bài học.
Ôn tập và lập dàn ý cho đề bài sau:
Nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn và câu chuyện xúc động chứa chan tình cảm nhân ái của nhà văn An-đéc-sen qua truyện “Cô bé bán diêm”.