Bài 6. Cô bé bán diêm

--------------
Tiết 21-22: Văn học
CÔ BÉ BÁN DIÊM

(AN-ĐÉC-XEN)
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả:
- An – Đéc – Xen ( 1805 – 1875) là nhà văn Đan Mạch nổi tiếng với loại truyện kể cho trẻ em.
- Truyện của ông nhẹ nhàng tươi mát, toát lên lòng yêu thương con người.

CÔ BÉ BÁN DIÊM
(AN-ĐÉC-XEN)
2. Văn bản:
a. Thể loại: Truyện ngắn.
b. Vị trí đoạn trích: Trích gần hết tác phẩm cô bé bán diêm.

Phần thứ ba: Còn lại : Cái chết thương tâm của cô bé bán diêm.
---> Truyện diễn biến theo trình tự ba phần là mạch lạc, hợp lí.
Phần thứ nhất : Từ đầu ... “Cứng đờ ra”: Hoàn cảnh của cô bé bán diêm.
Phần thứ hai : Tiếp theo ... “chầu thượng đế”: các lần quẹt diêm và những mộng tưởng``.
2. Văn bản:
a. Thể loại: Truyện ngắn.
b. Vị trí đoạn trích: Trích gần hết tác phẩm cô bé bán diêm.
c. Bố cục: 3 phần.

TÓM TẮT
Đêm giao thừa, rét dữ dội. Một em bé mồ côi mẹ đầu trần chân đất , bụng đói cật rét vẫn phải đi bán diêm. Em lang thang trên đường, không ai để ý đến em. Em chẳng dám về nhà vì sợ bố mắng, đành ngồi nép vào một góc tường quẹt những que diêm để sưởi Cuối cùng em đã chết cóng, trong giấc mơ cùng bà nội bay lên trời. Sáng hôm sau - mồng một Tết người ta thấy em bé đã chết trong một xó tường với đôi má hồng và đôi môi đang cười.
I. Tìm hiểu chung

II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
(AN-ĐÉC-XEN)
II. Tìm hiểu văn bản
1. Hình ảnh cô bé bán diêm đêm giao thừa:
-Phải đi bán diêm để kiếm sống.
-Gia cảnh
- Mẹ chết, sống với bố, bà cũng đã qua đời.
- Nhà nghèo, sống ``chui rúc trong một xó tối tăm,trên gác sát mái nhà”.
- Bố khó tính, em ``luôn luôn nghe những lời mắng nhiếc chửi rủa”, bị đánh.
I. Tìm hiểu chung

II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
- Gia cảnh: mồ cô mẹ, nhà nghèo, bố tàn nhẫn, phải đi bán diêm kiếm sống.

1. Hình ảnh cô bé bán diêm đêm giao thừa:
-Gia cảnh
- Em phải chịu cảnh ngộ đói rét, không nhà, không người yêu thương ngay cả trong đêm giao thừa.
Thảo luận nhóm
3’
Trình băy miệng
? Em hãy liệt kê những hình ảnh tương phản (đối lập, đặt gần nhau, làm nổi bật lẫn nhau) được nhà văn sử dụng trong phần này nhằm khắc hoạ nỗi khổ cực của cô bé?
* Các chi tiết, hình ảnh tương phản.
I. Tìm hiểu chung

II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
(AN-ĐÉC-XEN)
- Gia cảnh: mồ cô mẹ, nhà nghèo, bố tàn nhẫn, phải đi bán diêm kiếm sống.

1. Hình ảnh cô bé bán diêm đêm giao thừa:
-Gia cảnh
- Em phải chịu cảnh ngộ đói rét, không nhà, không người yêu thương ngay cả trong đêm giao thừa.
- Hình ảnh tương phản không chỉ làm nổi bật nỗi khổ về vật chất mà cả sự mất mát chỗ dựa tinh thần của em bé.
2. Thực tế và mộng tưởng:

* Lần quẹt diêm thứ nhất :
- Tưởng chừng ngồi trước
một lò sưởi bằng sắt có những hình
nổi bằng đồng bóng nhoáng.
- Khi que diêm tắt lò sưởi biến mất
em bần thần cả người và không dám
về nhà vì sợ bị cha mắng.

* Lần quẹt diêm thứ hai :
- Một bàn ăn đã dọn, khăn trải bàn
trắng tinh trên bàn toàn bát đĩa
bằng sứ quí giá. Có cả một con
ngỗng quay.
- Khi diêm vụt tắt trước mặt em chỉ còn là những bức tường dày đặc và lạnh lẽo.
II Đọc- hiểu văn bản:
2. Thực tế và mộng tưởng:
* Lần quẹt diêm thứ ba :
- Hiện ra một cây thông Nô – en với hàngvới ngàn ngọn nến sáng rực lấp
lánh trên cành lá xanh tươi và rất
Nhiều bức tranh màu sắc rực rỡ...
- Diêm tắt, tất cả các ngọn nến
bay lên mãi rồi biến thành những
ngôi sao trên trời.
* Lần quẹt diêm thứ tư :
Bà nội hiện về mỉm
cười với em. ..Bà ơi cho
cháu đi với.Cháu van bà, bà xin
thượng đế chí nhân cho
cháu về với bà.
Que diêm phụt tắt và ảo
ảnh rực sáng trên khuôn
Mặt em bé cũng biến mất.
*Lần quẹt diêm thứ năm:
Thấy bà to lớn đẹp lão.
Bà cầm tay em, hai bà cháu bay vụt
lên cao, cao mãi… Không còn đói
rét đau buồn nào đe doạ.
- Họ đã về chầu Thượng đế.
“...Khi tất cả những que diêm còn lại cháy lên, là lúc cô bé bán diêm thấy mình bay lên trời cùng bà đến nơi chẳng còn đói rét, đau buồn nào đe doạ họ nữa.”
Điều đó có ý nghĩa gì ?
Cuộc sống chỉ toàn là đau buồn đói rét đối với người nghèo.
Chỉ có cái chết mới giải thoát được bất hạnh.
Hạnh phúc chỉ có ở cõi của Thượng đế.
I. Tìm hiểu chung

II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
(AN-ĐÉC-XEN)

1. Hình ảnh cô bé bán diêm đêm giao thừa:
 - Hình ảnh lửa diêm thể hiện ước mơ bình dị chính đáng mà kì diệu.
- Thực tế và mộng tưởng đan xen làm nổi rõ ước mơ chính đáng mà không thể đạt được và thân phận bất hạnh của cô bé bán diêm.
 
2. Thực tế và mộng tưởng:
Sáng hôm sau, tuyết vẫn phủ kín mặt đất, nhưng mặt trời lên, trong sáng, chói chang trên bầu trời xanh nhợt. Mọi người vui vẻ ra khỏi nhà.
Trong buổi sáng lạnh lẽo ấy, ở một xó tường, người ta thấy một em gái có đôi má hồng và đôi môi đang mỉm cười. Em đã chết vì giá rét trong đêm giao thừa.
Ngày mồng một đầu năm hiện lên trên thi thể em bé ngồi giữa những bao diêm, trong đó có một bao đã đốt hết nhẵn. Mọi người bảo nhau: “ chắc nó muốn sưởi cho ấm!”, nhưng chẳng ai biết những cái kỳ diệu em đã trông thấy, nhất là cảnh huy hoàng lúc hai bà cháu bay lên để đón lấy những niềm vui đầu năm.
Sáng hôm sau, tuyết vẫn phủ kín mặt đất, nhưng mặt trời lên, trong sáng, chói chang trên bầu trời xanh nhợt. Mọi người vui vẻ ra khỏi nhà.
Trong buổi sáng lạnh lẽo ấy, ở một xó tường, người ta thấy một em gái có đôi má hồng và đôi môi đang mỉm cười. Em đã chết vì giá rét trong đêm giao thừa.
Ngày mồng một đầu năm hiện lên trên thi thể em bé ngồi giữa những bao diêm, trong đó có một bao đã đốt hết nhẵn. Mọi người bảo nhau: “ chắc nó muốn sưởi cho ấm!”, nhưng chẳng ai biết những cái kỳ diệu em đã trông thấy, nhất là cảnh huy hoàng lúc hai bà cháu bay lên để đón lấy những niềm vui đầu năm.
Sáng hôm sau, tuyết vẫn phủ kín mặt đất, nhưng mặt trời lên, trong sáng, chói chang trên bầu trời xanh nhợt. Mọi người vui vẻ ra khỏi nhà.
Trong buổi sáng lạnh lẽo ấy, ở một xó tường, người ta thấy một em gái có đôi má hồng và đôi môi đang mỉm cười. Em đã chết vì giá rét trong đêm giao thừa.
Ngày mồng một đầu năm hiện lên trên thi thể em bé ngồi giữa những bao diêm, trong đó có một bao đã đốt hết nhẵn. Mọi người bảo nhau: “ chắc nó muốn sưởi cho ấm!”, nhưng chẳng ai biết những cái kỳ diệu em đã trông thấy, nhất là cảnh huy hoàng lúc hai bà cháu bay lên để đón lấy những niềm vui đầu năm.
Em hãy tìm những từ ngữ miêu tả cái chết của cô bé bán diêm?

Qua những từ ngữ miêu tả trên em có cảm nhận gì về cái chết của cô bé?
Theo em nguyên nhân nào dẫn tới cái chết của cô bé bản diêm?
CÂU HỎI THẢO LUẬN:
(AN-ĐÉC-XEN)
II. Tìm hiểu văn bản
1. Hình ảnh cô bé bán diêm đêm giao thừa:
3. Cái chết của cô bé bán diêm:

- Em bé chết vì đói rét và vì sự vô tâm của mọi người.
- Đôi má hồng, đôi môi đang mỉm cười, chết trong mộng tưởng nhưng vẫn là một cái chết thương tâm.
=> Thể hiện niềm cảm thông, yêu thương đối với em bé bất hạnh.
2. Thực tế và mộng tưởng:

II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
(AN-ĐÉC-XEN)
II. Tìm hiểu văn bản
2. Thực tế và mộng tưởng:
III. TỔNG KẾT:
- Truyện, có nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, có sự đan xen giữa hiện thực và mộng tưởng với các tình tiết diễn biến hợp lí.
1. Giá trị nghệ thuật:
2. Giá trị nội dung:
Qua đó An - đéc - xen truyền cho người đọc lòng
thương cảm của ông đối với em bé bất hạnh.
-Tình người lạnh lùng như băng tuyết .
Em bé thật tội nghiệp. Xã hội thiếu hơi ấm của tình thương.
- Lòng thương yêu trẻ thơ đã khiến nhà văn miêu tả thi thể em với đôi má hồng và đôi môi đang mỉm cười đồng thời hình dung ra cảnh huy hoàng hai bà cháu bay lên trời để đón lấy những niềm vui đầu năm.
Cảm nghĩ từ câu chuyện:
- Truyện Cô bé bán diêm và phần kết của truyện này là “một cảnh thương tâm``.
HƯỚNG DẪN HỌC TẬP
- Phát biểu cảm nghĩ của mình sau khi đọc truyện “Cô bé bán diêm”.
- Soạn bài mới.
-Tìm những yếu tố tự sự, miêu tả và biểu cảm trong đoạn trích.